![]() |
Alexander Litvinenko trước khi bị "đầu độc". Ảnh: AP. |
Litvinenko qua đời đêm thứ năm, sau ba tuần lâm bệnh, bị rụng tóc, người gày đi, và các cơ quan nội tạng yếu dần. Trong bức thư viết trước khi chết, Litvinenko cáo buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin là người đứng đằng sau vụ "đầu độc": “Ông có thể đã thành công trong việc khiến một người im lặng. Nhưng những tiếng kêu phản đối từ trên khắp thế giới sẽ vọng lại trong tai ông suốt phần đời còn lại của ông, Putin ạ”.
Tổng thống Putin bình luận: “Thật đáng tiếc là ngay cả một chuyện bi kịch như cái chết của một con người cũng được dùng để khiêu khích chính trị. Tôi hy vọng là giới chức Anh sẽ không góp phần gây ra những bê bối chính trị không liên quan gì đến thực tại”.
Các quan chức Anh cho biết họ đã tìm thấy một chất phóng xạ hiếm gặp tên là polonium 210 trong thi thể của Litvinenko. Người phụ trách Cơ quan Bảo vệ Y tế Pat Troop nhận xét: “Đây là trường hợp chưa có tiền lệ ở Anh, một người dường như bị đầu độc cố ý bằng một loại phóng xạ”.
Chất này cũng được tìm thấy tại nhà của Litvinenko và hai địa điểm nữa mà vị này ghé qua hôm ông đổ bệnh: một khách sạn nơi ông gặp một cựu nhân viên KGB khác và một nhà hàng sushi nơi ông nói chuyện với một học giả Italy.
Cựu nhân viên KGB nói trên, tên là Andrei Lugovoy, thừa nhận ở Matxcơva là đã gặp Litvinenko ở London cùng một người Nga khác vào hôm đó. Theo ông, họ bàn về một dư án làm ăn và ông không liên quan gì đến cái chết của Litvinenko.
Phía Anh đã thảo luận về cuộc điều tra với Đại sứ Nga Yuri Fedotov chiều qua. Cảnh sát Anh cho hay họ đang điều tra vụ việc theo hướng "chết không rõ nguyên nhân", chứ không phải "vụ giết người".
Tranh cãi
Litvinenko trước đó khai với cảnh sát rằng anh ta bị đầu độc hôm 1/11, trong khi đang điều tra về cái chết của nhà báo Anna Politkovskaya.
Tuyên bố trước khi chết của Litvinenko được bạn của người chết đọc cho các phóng viên bên ngoài bệnh viện. Người bạn, tên là Alex Goldfarb, cho hay Litvinenko đã đọc cho anh ta chép văn bản này trước khi rơi vào tình trạng hôn mê, và rằng Litvinenko đã ký vào giấy trước sự chứng kiến của vợ là Marina.
Chất phóng xạ
Giám đốc Cơ quan Bảo vệ Sức khỏe Anh Pat Troop cho biết mức độ nhiễm xạ trong cơ thể Litvinenko cho thấy anh ta đã "ăn hoặc hít phải, hoặc nhiễm chất đó qua một vết thương". Ông nói thêm rằng cơ quan này đang đánh giá liệu việc phẫu thuật tử thi có đủ độ an toàn hay không.
Cơ quan chống khủng bố London đang điều các chuyên gia phóng xạ quân sự đến xét nghiệm một số địa điểm ở thành phố. Cảnh sát cho hay đã tìm thấy dấu vết xạ chất tại nhà của Litvinenko, tại quán sushi anh ta đến ăn hôm 1/11 và tại khách sạn mà Litvinenko đến trước đó một ngày.
Quá khứ
Litvinenko từng làm việc cho KGB và sau đó là Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cho đến năm 1998. Khi đó anh ta công khai tuyên bố rằng các cấp trên đã ra lệnh cho mình tiêu diệt tài phiệt Nga Boris Berezovsky. Litvinenko ngồi 9 tháng tù vì bị cáo buộc lạm dụng chức vụ, nhưng sau đó được thả và chuyển đến sống ở Anh. Litvinenko xin tị nạn ở Anh năm 2000 và trở thành công dân nước này.
Ở Matxcơva, các nhà lập pháp ủng hộ chính phủ cho rằng chính Berezovsky - người tích lũy được khối tài sản khổng lồ sau khi Liên Xô tan rã và đã chạy sang Anh - mới là nghi phạm chính. Berezovsky cũng chỉ trích Putin và là chiến hữu với Litvinenko.
Các nhà lập pháp Nga đặt câu hỏi liệu nguyên nhân cái chết có phải do hai người bất đồng chính kiến này không còn mặn mà với nhau như trước. "Tôi nghĩ cái trò này diễn ra theo kiểu của Berezovsky", dân biểu Valery Dyatlenko phát biểu trên đài phát thanh. Ông cũng bình luận rằng Kremlin không được lợi ích gì khi Litvinenko chết.
M.C. - T. Huyền (theo BBC, Reuters, AP)