Cuối tháng 8, sát mùa gặt vụ hè thu, chuột xuất hiện đầy cánh đồng của HTX Đông Thành. Chúng làm tổ khắp các con đê và bờ ruộng. Nhiều lối mòn nhỏ dọc thửa ruộng cũng do chuột chạy mà thành.
Ông Hải đặt bẫy diệt chuột, bảo vệ cánh đồng lúa thôn Đông Thành. Video: Hoàng Táo
Ông Hoàng Văn Dũng, Giám đốc HTX Đông Thành, cho biết đây là năm thứ hai HTX sản xuất vụ hè thu theo hình thức gieo mới chứ không giữ lại gốc lúa của vụ đông xuân để cây lúa tự sinh sôi, nảy hạt (lúa tái sinh). Do đó khi những cánh đồng xung quanh là lúa tái sinh thu hoạch trước, lúa gieo còn chờ chín, thì chuột theo hương lúa tụ tập về ruộng của Đông Thành cắn phá.
Chỉ sau một đêm, đàn chuột phá hoại cả sào lúa. Chúng cắn ngang thân lúa đứt rời, thửa ruộng bị phá lỗ chỗ, thiệt hại 50-70%, không thể thu hoạch. Chuột làm HTX mất trắng 15 ha, ước tính thiệt hại 400 triệu đồng.
HTX Đông Thành huy động nông dân làm hàng rào nylon bao quanh ruộng, kết hợp nhiều biện pháp sinh học để ngăn phá hoại, nhưng kết quả không khả quan.
Ông Hải đặt bẫy từ lúc 14h chiều. Ảnh: Hoàng Táo
Sau nhiều lần thảo luận, HTX Đông Thành quyết định thuê đội thợ 6 người đặt bẫy diệt chuột quanh cánh đồng. Ông Nguyễn Văn Hải, 50 tuổi, trú thôn Phú Thọ (xã An Thủy, Lệ Thủy) phụ trách đội thợ, cho biết đã cùng 5 đồng nghiệp ra đồng đặt bẫy từ 14h chiều hàng ngày.
Mỗi người sử dụng từ 120 đến 150 bẫy bán nguyệt, đặt ở trước cửa hang, dọc đường đi ăn của chuột. Mỗi bẫy có một sợi dây ngắn khoảng 2 cm, nối vào thanh tre 50 cm cắm mạnh vào đất để chuột không kéo bẫy chạy mất. Trên đầu thanh tre quấn decal phản quang để nhận biết trong tối. Bẫy được đặt cuốn chiếu, hôm nay ở khu vực này, mai sẽ đặt ở nơi lân cận, bao quanh vùng trồng lúa.
Có những bẫy dính cùng lúc 2-3 con chuột. Ảnh: Hoàng Táo
Đến 18h, bẫy đặt xong, đội thợ ăn nhẹ trước khi đi "tuần". "Chuột hoạt động về đêm, tối mới ra khỏi hang kiếm ăn nên đây là thời điểm diệt", ông Hải nói.
Ông và đội thợ chia mỗi người một bờ đê đi kiểm tra, bẫy nào sập thì đặt lại. Có bẫy dính 2-3 con chuột, nhưng có bẫy không con nào vì chuột quá nhỏ. Đi hết một lượt, họ lại vòng trở lại, một đêm quay vòng vài lượt cho đến 24h.
Kết thúc ngày làm việc, đội thợ thu được khoảng 120-150 kg chuột, được trả công 500.000 đồng mỗi người. Chuột được HTX thu nhận rồi tiêu hủy. Việc đặt bẫy kéo dài trong 20 ngày liên tiếp, cho đến khi lúa thu hoạch xong. Ngoài đội thợ, HTX cũng huy động nông dân ra đồng tham gia đặt bẫy diệt chuột.
Mỗi đêm, đội thợ đánh bẫy đến 150kg chuột. Ảnh: Hoàng Táo
Giám đốc HTX Đông Thành Hoàng Văn Dũng đánh giá việc đặt bẫy góp công lớn bảo vệ ruộng lúa của nông dân. UBND xã Liên Thủy đã cùng huyện tìm cách hỗ trợ nông dân diệt chuột, tìm phương án tối ưu để áp dụng và có biện pháp hạn chế chuột vào vụ sau.