Tiến sĩ Hồ Thiệu Hùng _ Nguyên Giám đốc Sở GD_ĐT TP HCM |
Đề tài nghiên cứu “nhận thức và thái độ của HS/SV về định hướng tương lai”, được tiến hành trên 2.000 học sinh PTTH và sinh viên tại bốn thành phố lớn là Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng và Cần Thơ từ tháng 6 đến tháng 11/2008, đã thu được những kết quả đáng suy ngẫm. Cụ thể: 90,7% các em khẳng định 'Tương lai do chính mình quyết định' và 85,7% cho rằng mình có nhiều ước mơ đẹp trong tương lai. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra hạn chế quan trọng: 'Các em còn e dè chưa dám dấn thân vào đời mà cứ muốn 'học lên' mà thôi. Các em cũng chưa biết phải có hành trang gì để lập nghiệp mà chỉ tập trung học vi tính, ngoại ngữ'.
Vì sao giới trẻ thiếu định hướng cho tương lai của chính mình?
Nguyên do chính là gia đình, nhà trường và xã hội chưa thực sự quan tâm và tư vấn cho các em trước khi bước vào đời. Mặt khác, các em cũng ít có cơ hội cọ sát với thực tế để nắm bắt nhu cầu của xã hội cũng như công việc trong tương lai. Tiến sĩ Nguyễn Kim Dung - Phó viện trưởng viện nghiên cứu giáo dục, chủ nhiệm đề tài nghiên cứu nói trên, nói kết quả nghiên cứu cũng là bằng chứng cho thấy cách dạy học xem nặng tính 'khoa cử' trong giáo dục phổ thông và đại học hiện nay ở Việt Nam. Kết quả cho thấy hơn 83% HS/SV cho biết dự đinh tương lai của mình là học giỏi các môn học tại trường, 91.6% cho biết cần học giỏi ngoại ngữ. Nghiên cứu về chỉ số tập trung Wrigley trước đó do công ty Research International thực hiện đã cho thấy chỉ 31% HS/SV Việt Nam hoàn toàn tập trung nghe giảng trong giờ học. Việc thiếu tập trung sẽ ảnh hưởng đến kết quả học tập, thiếu tự tin và đặc biệt là khả năng phát huy tối đa tiềm năng của mình. Do đó, việc nâng cao khả năng tập trung của HS/SV là điều cần thiết để giúp các em định hướng và xác định mục tiêu tương lai. Theo tiến sĩ Hồ Thiệu Hùng, nguyên giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM, đã đến lúc cần sự hỗ trợ và quan tâm đúng mức của toàn xã hội để trang bị các kỹ năng mềm cho giới trẻ vào đời.
Trước thực trạng đó, nhãn hàng sing-gum Cool Air đã quyết định thành lập website www.coolair.vn tư vấn nghề nghiệp và kỹ năng mềm cho các em HS/SV. Bên cạnh đó, Cool Air cũng sẽ phối hợp với thành đoàn TP.HCM và các tổ chức khác triển khai chuỗi chương trình hành động toàn diện giúp HS/SV định hướng tương lai, tập trung vào vào việc trang bị kỹ năng mềm cho các em bao gồm các hoạt động như: Tổ chức ngày hội “Tập trung trí tuệ, nắm bắt tương lai”, chương trình vào trường và cuộc thi “Thử thách Cool Air”...
Dự kiến trong vòng ba năm, chương trình sẽ lần lượt diễn ra tại 100 trường trên toàn quốc. Sự hưởng ứng của các trường học cho thấy việc trang bị kỹ năng mềm cho HS/SV đang là một vấn đề cấp bách, cần sự ủng hộ và chung tay của toàn xã hội.
Trao đổi với TS. Hồ Thiệu Hùng, nguyên giám đốc sở giáo dục đào tạo TP HCM:
- Thầy có suy nghĩ gì trước thực trạng HS/SV thiếu khả năng định hướng tương lai?
- Xã hội Việt Nam có nhận thức sai lầm là kiến thức văn hóa, 'kinh sử' học được ở lớp học là đủ để đảm bảo cho thành công. Từ đó HS/SV đổ xô đi học các môn ngoại ngữ và vi tính mà không coi trọng các kỹ năng sống khác như kỹ năng hiểu bản thân và hiểu người khác, xác lập mục tiêu, xây dựng kế hoạch, kỹ năng tự học, tập trung… Người Việt Nam có truyền thống thương con thái quá, lo toan từ việc ăn học từ nhỏ cho đến tuổi trưởng thành. Vô hình chung điều này đã hình thành trong lớp trẻ thói quen ỷ lại vào gia đình và nhà trường.
- Thầy có ý kiến gì về giải pháp giúp HSSV định hướng tương lai?
Ngành giáo dục phải có sự thay đổi trong triết lý giáo dục và phương pháp giáo dục để HS/SV định hướng tương lai rõ rệt hơn và có thái độ dám dấn thân vào đời, biết tự bơi trong đời. Cần dành thêm thời gian để huấn luyện các kỹ năng sống sơ đẳng nhưng rất cần thiết đã nêu ở trên.
Các tổ chức như Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, các hiệp hội của các nhà kinh doanh, báo chí có thể tận dụng thế mạnh của mình để góp sức làm chuyển biến những nhận thức sai lầm trong HS/SV cùng gia đình, đào tạo cán bộ nòng cốt cho các câu lạc bộ kỹ năng sống của từng trường, mở ra các sân chơi cho HS/SV thi thố kỹ năng sống, mở ra các diễn đàn để các em trao đổi suy nghĩ với nhau và được chuyên gia tâm lý giáo dục, chuyên gia tuyển dụng nhân sự tư vấn…
- Theo thầy, sự tập trung đóng vai trò như thế nào trong việc giúp định hướng tương lai?
Tuổi trẻ thường xốc nổi, quá tự tin vào khả năng của mình khi nhìn về tương lai: thấy gì cũng ham, muốn đạt nhiều mục tiêu cùng một lúc kiểu 'bắt cá hai tay'. Theo tôi, nên tập trung cả hai tay để tóm một con cá thôi, nghĩa là phải tập trung mọi năng lực vào một mục tiêu tương lai thì mới thành công.
Giải pháp tập trung từ sing-gum
Các nghiên cứu độc lập trước đó cũng chứng minh cho thấy những tiện ích của việc nhai sing - gum trong việc lấy lại sự tập trung. Nghiên cứu của giáo sư Zhou Xiaolin, Khoa Tâm lý trường Đại học Peking, Bắc Kinh chỉ ra rằng nhai sing-gum làm tăng tuần hoàn và ôxy đến não, trong đó, tăng tín hiệu ôxy trong máu đến từng phần của não hơn 46%. Những thử nghiệm khác đã cho thấy nhai sing-gum giúp người sử dụng tỉnh táo, tập trung và sảng khoái hơn.
(Nguồn : Công ty Wrigley)