- Xin ông cho biết việc lựa chọn địa điểm các trạm nghỉ dựa trên nguyên tắc nào?
- Mỗi tỉnh có thể chọn một hoặc một số điểm là những hàng quán liền nhau, có đủ diện tích đỗ được 15 xe khách loại 45 ghế ngồi trở lên và phục vụ được trên 400 khách. Tại đây sẽ hình thành các dịch vụ đáp ứng nhu cầu hành khách, đặc biệt là công trình vệ sinh. Tất cả điểm lựa chọn phải có sự thống nhất của chính quyền sở tại. Chủ quán sẽ cam kết đảm bảo an ninh trật tự, an toàn thực phẩm, công khai giá bán và tôn trọng tự do của khách. Bản tổng hợp toàn bộ những điểm dừng nghỉ này sẽ được gửi đến các doanh nghiệp vận tải có đăng ký và được chấp thuận khai thác trên tuyến đi qua quốc lộ 1 để các doanh nghiệp xây dựng phương án chạy xe.
- Có biện pháp nào để đảm bảo xe liên tỉnh sẽ vào các trạm nghỉ này?
- Căn cứ vào địa điểm, giờ xuất phát của từng chuyến xe theo từng tuyến, điểm dừng nghỉ trên đường, các doanh nghiệp sẽ lập phương án chạy xe từng chuyến kể cả lượt đi, lượt về. Trong đó cần đảm bảo ba yêu cầu. Một là thời gian nghỉ với khách phù hợp tâm lý và quy luật của người VN, nghỉ để ăn sáng từ 6h30' đến 8h, ăn trưa 11h30'-13h, ăn tối 19h-20h30'. Hai là một lái xe không cầm lái liên tục quá 4 giờ và không quá 10 giờ một ngày và như vậy mỗi xe chạy liên tỉnh có hai tài xế thì trong 24 giờ phải có 4 tiếng nghỉ dọc đường. Ba là khi xây dựng phương án chạy xe, doanh nghiệp phải có hợp đồng ký với các điểm nghỉ về thời gian ghi cụ thể từng chuyến theo ngày.
Cơ quan quản lý tuyến dựa trên phương án chi tiết của từng doanh nghiệp sẽ phê duyệt phương án chạy xe (theo mẫu in sẵn).
- Nhưng nạn "cơm tù", "xe cướp" lại chủ yếu diễn ra ở những xe dù, làm sao có thể kiểm soát được các lái xe?
- Chất lượng phục vụ, giá cả hợp lý và sự tiện ích là những yếu tố quan trọng hàng đầu ở mỗi điểm dừng nghỉ. Không những thế, các điểm này đều nằm ở vị trí thoáng mát, phù hợp tâm lý, thói quen của cả người lái lẫn hành khách nên tôi nghĩ ngay cả xe dù cũng dừng chân tại đây. Tất nhiên chúng ta không thể loại trừ một bộ phận tài xế vẫn tìm cách thông đồng với nhà hàng "cơm tù" để ép buộc khách. Cục Đường bộ vì thế sẽ đề xuất những chế tài thích đáng, chẳng hạn đình chỉ chạy xe liên tỉnh có thời hạn, không cho đăng kiểm, hoặc ngành giao thông sẽ thông báo lực lượng cảnh sát tạm thu giấy phép lái xe của đối tượng vi phạm.
Các xe khách liên tỉnh không thực hiện đúng lịch trình đã đăng ký, xe chạy trên đường dừng đón, trả khách tùy tiện, cứ có khách trên đường dù vẫy hay không vẫy vẫn cho dừng lại. Thậm chí phụ xe cứ đẩy khách lên, không cần biết người khách đó đến đâu. Khi lên xe mới thống nhất giá cả dẫn đến mâu thuẫn giữa nhà xe với khách, có trường hợp không thống nhất được lại dừng xe đuổi khách xuống... Mỗi chuyến đường dài dừng đón khách khoảng 50-60 lần (trừ dừng kiểm tra và thu phí, lấy nhiên liệu). Điểm giống nhau giữa các quán cơm dọc tuyến Hà Nội - TP HCM: giá đồng loạt trên toàn tuyến là 15.000 đồng/đĩa cơm, phở hoặc cháo là 10.000 đồng/bát. Tại miền Bắc, giá một suất ăn chỉ bằng 50% giá trị thực tế, khu vực từ Phú Yên trở vào bằng 40%, riêng miền Trung 30%... Nói chung ở các quán từ khu vực Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi khách không ăn được kể cả cơm lẫn thức ăn. Thậm chí có hiện tượng cơm khách ăn thừa được đưa vào bổ sung để... khách sau ăn. Đối với nhà xe, dù có nhiều người (có lúc tới 15 người gồm cả khách đi xe quen) đều được bố trí ăn theo chế độ riêng và mỗi bữa nhà xe chỉ phải trả 30.000-40.000 đồng, chưa kể trước khi đi còn được nhà hàng gửi nước khoáng, nước tăng lực, thuốc lá... mỗi túi khoảng 40.000 đồng. Như thế thực chất nhà xe không mất tiền ăn và đều ăn vào tiền của khách đi xe. Đối với hàng cơm thì nhà xe mới là "thượng đế", còn khách vẫn là "tù nhân". (Trích báo cáo của ông Đỗ Xuân Hoa - Phó Ban vận tải, Cục Đường bộ VN, sau chuyến khảo sát ba tuyến vận tải khách liên tỉnh đường dài: Hà Nội - Đăk Lăk, Đăk Lăk - TP HCM và TP HCM - Tuyên Quang). |
(Theo Tuổi Trẻ)