Sen gắn bó với người dân xứ Huế, thể hiện qua phong cảnh, kiến trúc, văn hóa cũng như ẩm thực nơi đây.
Bức ảnh nằm trong bộ ảnh “Trà sen xứ Huế” của nhiếp ảnh gia Nguyễn Phong, sống và làm việc tại Huế, thực hiện.
Cách làm, ướp và uống trà sen Huế còn được xem là một nghệ thuật, điển hình là ướp trà sen “xổi” và ướp trà sen “gạo”.
Búp sen hàm tiếu hé nở trong sương sớm thường được chọn để làm trà vì giữ được hương thơm dịu nhẹ và tinh khiết của hoa sen.
Trước đây, người dân Huế thường ướp trà sen “xổi” bằng cách chèo xuồng ra đầm và cho trà trực tiếp vào hoa sen (sen hồng hoặc sen trắng). Sau đó buộc chặt lại bằng lạt mềm, sáng sớm hôm sau có thể ra lấy trà về pha ngay. Nay phương thức ướp trà được cải tiến, người dân hái sen để cho ra nhiều sản phẩm và bảo quản trà được lâu hơn.
Trong ảnh là những búp sen thường được chọn đồng đều nhau, hái xong đem về ngâm liền trong chậu nước để giữ hoa tươi.
Tiếp đó, cho trà vào sen, tùy nhu cầu của khách mà cho loại trà phù hợp. Song người làm trà hoa sen thường chọn các loại trà ngon để hài hòa với vẻ đẹp tinh khiết, thanh tao của sen.
Quá trình cho trà vào sen. Khi lột và đóng cánh hoa đòi hỏi người làm tỉ mỉ, khéo léo để cánh sen không bị nhàu nát.
Búp trà sen được buộc lại bằng dây lạt, gói thêm một lớp lá và cắt vát cuống sen trong nước.
Những bông trà sen cắm trong bình nước sạch để trang trí, làm đẹp cho căn phòng. Qua đêm, sen nở cánh là đã ướp trà xong, có thể bỏ trà ra pha thưởng thức. Thông thường, để búp trà sen trong ngăn lạnh càng lâu thì trà càng ngon và thơm.
Một cách ướp nghệ thuật khác là trà sen “gạo”. Những búp sen được tách lấy “gạo” - túi hương của hoa sen rồi sau đó mới đem ướp.
Công đoạn tách đòi hỏi người làm phải nhanh tay để hạt gạo sen giữ được màu trắng, không nát và bay mất mùi hương. Lấy gạo của khoảng 2.000 búp sen thì được 1 kg trà.
Gạo sen trộn chung với trà, ủ trong vò kín từ một đến hai ngày. Khi gạo sen quắn lại, trà được sấy khô bằng than hay bằng nước nóng cách thủy. Quá trình này giữ cho nhiệt độ vừa phải để không mất mùi hoa và làm nhiều lần trước khi trà được thưởng thức.
“Nghệ thuật ướp trà sen Huế công phu và đòi hỏi khéo tay, để thành quả là một ấm trà sen có thể uống hàng chục tuần trà, mở nắp trà nóng ra thoảng hương sen ngan ngát và đậm đà phong vị Việt. Một chén trà sen Huế như ươm đượm mây nhàn gió tản”, anh Nguyễn Phong chia sẻ.
Thiếu nữ Huế bên tà áo dài trắng, thưởng thức hương vị trà sen trong trẻo.
Nguyễn Phong – Huỳnh Phương