Những năm gần đây, tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, biểu hiện rõ nhất là sự nóng lên toàn cầu dẫn đến mực nước biển ngày càng tăng cao. Cơ quan Phát triển Quốc tế của Mỹ (USAID) đánh giá, Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của tình trạng biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu cũng là nguyên nhân chính dẫn đến biến động nguồn nước và hiện tượng xâm nhập mặn vào mùa khô hàng năm tại TP HCM và các vùng lân cận.

Theo thông tin từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn (Bộ Tài nguyên và Môi trường), năm nay, nắng nóng tại Nam Bộ xuất hiện ở miền Đông từ nửa cuối tháng 2 và mở rộng dần sang miền Tây trong tháng 3 đến nửa đầu tháng 5. Từ đầu tháng 1 đến nay, Tây Nguyên và Nam Bộ gần như không có mưa. Các chuyên gia dự báo lượng mưa sẽ rất ít hoặc không có mưa ở các vùng này cho đến hết tháng 5, vì vậy kêu gọi người dân cần tiết kiệm nước sinh hoạt đề phòng hạn hán và xâm nhập mặn gia tăng trong các tháng tiếp theo.

Trước tình hình này, ngành cấp nước TP HCM đã chuẩn bị nhiều phương án để đảm bảo cấp nước ổn định và liên tục. Theo đó, tất cả các nhà máy nước (như cụm Nhà máy nước Thủ Đức, cụm Nhà máy nước Tân Hiệp, Nhà máy nước ngầm Tân Phú...), các trạm cấp nước đều được bảo trì, bảo dưỡng thiết bị để có thể sẵn sàng vận hành với công suất tối đa trong giới hạn an toàn cho phép. Sawaco cũng phối hợp với ngành điện lực nhằm đảm bảo nguồn điện cấp cho các nhà máy nước vận hành liên tục; phối hợp với các cơ quan đơn vị chức năng để đảm bảo chất lượng nước nguồn tại trạm bơm nước thô và nhà máy xử lý nước.

Ngay từ trước mùa khô 2024, Sawaco đã xây dựng sẵn các kịch bản khi nguồn nước bị xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn (nguồn cung cấp nước cho khu vực phía tây, tây bắc thành phố), sông Đồng Nai (nguồn cung cấp nước cho khu vực phía đông, đông bắc và phía nam thành phố) với các mức độ nhiễm mặn khác nhau. Với mỗi kịch bản, Sawaco sẽ có các phương án điều phối công suất cấp nước của các nhà máy nước phù hợp; các hoạt động phối hợp với đơn vị quản lý hồ Dầu Tiếng, hồ Trị An để vận hành xả nước đẩy mặn; và sẵn sàng vận hành các trạm cấp nước dự phòng, các giải pháp cấp nước tạm thời, như cấp nước bằng xe bồn.

"Ngành cấp nước sẽ theo dõi thường xuyên diễn biến độ mặn nước sông qua hệ thống giám sát chất lượng nước trực tuyến (online)", lãnh đạo Sawaco cho biết.

Để đảm bảo chất lượng nước sinh hoạt cho người dân, Sawaco cũng yêu cầu các nhà máy, xí nghiệp, đơn vị thuộc Tổng công ty chủ động trong công tác súc xả (kể cả định kỳ và bất thường) trên mạng lưới. Bên cạnh đó, Sawaco cũng thường xuyên cử cán bộ tuần tra, bảo vệ tuyến ống nước thô, tuyến ống truyền tải nước sạch, phối hợp với chính quyền địa phương để di dời công trình lấn chiếm hành lang an toàn tuyến ống nhằm đảm bảo việc vận hành tuyến ống an toàn. Nhằm xử lý kịp thời sự cố trên hệ thống cấp nước thành phố, ngành cấp nước bố trí lịch trực 24/24 trong những ngày lễ, tết và ngày nghỉ.

Mùa khô cũng là giai đoạn nguy cơ cháy nổ cao, Sawaco đã lên kế hoạch phối hợp với Công an Thành phố (Phòng Cảnh sát Phòng cháy Chữa cháy và Cứu nạn Cứu hộ) thường xuyên kiểm tra tình trạng hoạt động của các trụ cứu hỏa đảm bảo tất cả đều có nước để phục vụ chữa cháy.

Ông Trần Quang Minh, tổng giám đốc Sawaco cũng cho biết, hiện nay, hệ thống cấp nước từ nguồn đến mạng chưa đảm bảo khả năng điều tiết nước 100%, nếu một trong số các nhà máy nước hoặc một tuyến ống truyền tải chính bị sự cố có thể ảnh hưởng để khả năng cấp nước của thành phố. Bên cạnh đó, việc thành phố tiếp tục thực hiện kế hoạch hạn chế khai thác nước ngầm (các trạm nước ngầm, nhà máy nước ngầm Tân Phú, Bình Hưng sẽ giảm sản lượng khai thác nước ngầm theo lộ trình), tốc độ đô thị hóa tăng nhanh, nhu cầu sử dụng nước của khách hàng cao đều ảnh hưởng đến khả năng cấp nước của Sawaco. Vì vậy, Sawaco vẫn tiếp tục tuyên truyền, kêu gọi người dân sử dụng nước tiết kiệm với thông điệp "tiết kiệm nước sạch chính là bảo vệ cuộc sống của chính mình".

Kim Ánh