 |
|
Khu Nam Sài Gòn, nhìn từ trên cao. Ảnh: IHT. |
Sau nửa thế kỷ của chiến tranh và nghèo đói, thành phố Hồ Chí Minh đang gấp gáp bước về phía trước với những kế hoạch khổng lồ về mở rộng và phát triển đô thị, quyết tâm đoạt lấy vị trí xứng đáng là một trong các đô thị hàng đầu thế giới.
"Chúng tôi đang có vị thế tốt, và quyết tâm xây dựng một thành phố Hồ Chí Minh mới", Nguyễn Trọng Hòa, giám đốc sở kiến trúc và đô thị, nói.
"Chúng tôi muốn trở thành thành phố lớn nhất Việt Nam và là trung tâm của ASEAN, trung tâm của châu Á và cả thế giới nữa".
Những lời lẽ ấy có thể áp dụng cho cả đất nước này, nơi diễn ra Hội nghị lãnh đạo APEC 14, đón tiếp các nhà lãnh đạo đến từ 21 nền kinh tế châu Á Thái Bình Dương.
Việc Việt Nam sắp gia nhập WTO sau nhiều năm đàm phán khiến thành phố Hồ Chí Minh có thêm cơ sở để tham vọng trở thành trung tâm kinh tế thu hút làm sóng đầu tư mới đến từ khắp thế giới.
Thành phố Hồ Chí Minh, với đóng góp một phần tư tổng sản phẩm quốc nội và một phần ba tổng thu thuế, "sẽ trở thành trung tâm công nghiệp, dịch vụ, khoa học và công nghệ ở Đông Nam Á", theo website chính thức của đô thị này.
Nhiều người Việt Nam tin rằng họ đã có thể đạt được điều đó từ lâu, giống như những "con hổ" láng giềng, nếu nền kinh tế Việt Nam không bị tàn phá vì chiến tranh, lệnh cấm vận kinh tế và nền kinh tế tập trung mệnh lệnh. Và trong cuộc đua hiện nay để kịp với các nước láng giềng, thành phố Hồ Chí Minh đang dẫn đầu.
Trong hai mươi năm nữa, dân số 7 triêu hiện nay của thành phố dự kiến tăng 50%, diện tích đô thị sẽ trải rộng chiếm gọn cả những vùng đầm lầy bao quanh. Với nhiều kế hoạch xây dựng sân bay, cầu cống, đường cao tốc và đường ngầm, các khu nhà cao tầng mới, Sài Gòn xưa đang bắt tay thực hiện chương trình đô thị được cho là tham vọng hàng đầu thế giới.
"Với những gì đang diễn ra, chúng tôi nghĩ trong 10 năm nữa có một thành phố hoàn toàn khác", Ayumi Konishi, giám đốc quốc gia tại Việt Nam của Ngân hàng Phát triển châu Á, nói.
"Thành phố này chắc chắc sẽ trở thành một trong các đại đô thị (megacity) của châu Á", ông nói. "Quy mô của những dự án đang được nhắc đến có thể gây kinh ngạc, nhưng là cần thiết".
Nhưng thành phố cũng đương đầu với bài toán nan giải phát triển theo hướng nào, để tránh sự hỗn loạn và tắc đường đang xảy ra ở các thành phố trong vùng như Bangkok, Jakarta hay Manila.
"Thành phố vẫn chưa quyết định được bản sắc", Nguyễn Văn Tất, một kiến trúc sư và là phó tổng biên tập tạp chí Nhà Đẹp, nói. "Với nhiều người, phong cách hiện đại là lựa chọn".
"Đối với họ, Singapore là hình mẫu hấp dẫn, rất sạch sẽ, dễ hiểu. Còn với tôi, sẽ khó mà chấp nhận rằng hình mẫu đó là số phận của Sài Gòn".
Người Pháp từ những năm 1860 bắt đầu xây nên một thành phố rợp bóng mát được mệnh danh là Hòn ngọc Viễn Đông. Trong khi giới chức đang hoạch định tương lai cho thành phố, câu hỏi đặt ra là những phần cũ sẽ được giữ lại bao nhiêu.
"Mỗi thành phố như một con người", Tất nói. "Nó cần có quá khứ. Việt Nam chúng tôi có câu giấy rách phải giữ lấy lề".
Nhưng một số trang trong kiến trúc của thành phố đang rách.
Khi nền kinh tế bắt đầu phát triển lên, các nhà xây dựng đã chớp thời cơ dựng lên vài tòa cao ốc văn phòng lạnh lẽo giữa các khuôn viên xinh đẹp ở trung tâm thành phố. Đường chân trời bị gãy bởi những cấu trúc xấu xí nhô lên cao. Chúng trở thành chủ đề của một cuộc tranh cãi gay gắt, đặc biệt là dự án xây tòa nhà 53 tầng ở ngay gần công viên ở trung tâm.
Việc bắt đầu ở hẳn một khu mới sẽ dễ dàng hơn nhiều, và vì thế thành phố Hồ Chí Minh đang mở rộng nhanh chóng. Với các nhà quy hoạch, Nam Sài Gòn là một kiểu mẫu cho tương lai. Khu này rộng chừng 3.100 ha, do một công ty Đài Loan đầu tư xây dựng.
Bên trong khu đô thị có đầy đủ các điều kiện cần thiết, từ cửa hàng, bệnh viện, trường học, viện nghiên cứu cho tới sân golf, văn phòng, trung tâm hôin nghị và khu công nghiệp, các căn hộ và biệt thự.
Gọn gàng, sạch sẽ và ngăn nắp, đó là một Sài Gòn của tương lai, được chắt lọc ra từ lịch sử của nó.
Mai Trang (lược dịch)