Chính quyền TP HCM và các sở ngành bị Thanh tra Chính phủ (TTCP) chỉ ra hàng loạt sai phạm kinh tế khi xây dựng Khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm, theo thông báo 1037 công bố hôm 26/6. Trong đó có việc thành phố tạm ứng sai hàng chục nghìn tỷ đồng để bồi thường dự án, duyệt tổng mức đầu tư các dự án hạ tầng BT không đúng quy định...
Để khắc phục, TTCP yêu cầu TP HCM thu hồi hơn 26.000 tỷ đồng cho ngân sách và phải có giải pháp huy động vốn để trả nợ các khoản vay ngân hàng đã đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm hơn 4.200 tỷ đồng; thu hồi về ngân sách khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800 tỷ đồng và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay. Những việc này phải hoàn thành trước ngày 30/9 để báo cáo Thủ tướng.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhìn từ trên cao. Ảnh: Quỳnh Trần.
Ngoài ra, TTCP đề nghị UBND TP HCM xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân vi phạm. Đối với những người thuộc diện Bộ Chính trị và Ban Bí thư quản lý sẽ được Ủy ban Kiểm tra Trung ương xem xét. "Trong quá trình xử lý trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế gây thiệt hại tài sản nhà nước trước ngày 31/12 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xử lý", kết luận TTCP nêu.
Mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Phong đã gửi đơn đến Thủ tướng, cho biết số tiền 26.000 tỷ đồng đã dùng để chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án nên không thể thu hồi để hoàn trả ngân sách. Để làm được việc này, thành phố cần thực hiện các thủ tục quyết toán dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng... nhưng thực tế việc bồi thường vẫn chưa xong, các hộ dân trong khu vực 4,3 ha phường Bình An và các hộ dân bên ngoài vẫn đang khiếu nại.
Vì vậy, UBND TP HCM kiến nghị Thủ tướng cho tiếp tục thực hiện phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư KĐTM Thủ Thiêm đã được duyệt năm 2010; đồng thời cập nhật, bổ sung chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư...
Liên quan đến khu 4,3 ha ở khu phố 1 phường Bình An (đã được TTCP kết luận ngoài ranh quy hoạch Thủ Thiêm), Thủ tướng đồng ý cho TP HCM phối hợp Bộ Xây dựng phê duyệt lại ranh giới để làm cơ sở xem xét các chính sách hỗ trợ, tái bồi thường, định cư cho người dân. Trong tháng 7, tổ công tác giải quyết các vấn đề ở Thủ Thiêm đã gặp gỡ 331 hộ để ghi nhận ý kiến - đa số chọn phương án đất đổi đất.
Ngoài việc họp báo, dự kiến ngày 15/8, thành phố đối thoại với 28 hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án KĐTM Thủ Thiêm (trước đó hay đi khiếu nại, tố cáo ở Hà Nội, nay đã trở về địa phương).
Tọa lạc bên bờ Đông sông Sài Gòn, cách trung tâm quận 1 chừng 300 m đường chim bay, KĐTM Thủ Thiêm được kỳ vọng đẹp nhất Đông Nam Á. Dự án quy hoạch từ năm 1996, quy mô 930 ha. Hiện, thành phố đã giải phóng hơn 99% mặt bằng nhưng vẫn còn hơn 100 hộ dân khiếu nại ra Trung ương cả chục năm qua.
Ngày 15/5/2018, Thủ tướng giao Thanh tra Chính phủ làm rõ khiếu nại của người dân với tinh thần "sai thì cương quyết sửa".
Trong hai kết luận được công bố hồi tháng 9/2018 và ngày 26/6, Thanh tra Chính phủ chỉ ra hàng loạt sai phạm của UBND TP HCM và các bộ, ngành liên quan trong quá trình triển khai dự án như thu hồi sai 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch; giao đất quy hoạch tái định cư cho 51 doanh nghiệp làm dự án... Thành phố bị yêu cầu thu hồi hàng chục nghìn tỷ đồng bị cho là tạm ứng sai quy định, duyệt tổng mức đầu tư các dự án hạ tầng BT không đúng quy định...
Tuy nhiên, nhiều người dân bị ảnh hưởng bởi dự án Thủ Thiêm vẫn chưa đồng tình vì cho rằng các kết luận của TTCP chưa chỉ rõ các cá nhân sai phạm và chưa làm rõ được những khiếu nại của họ.
Hữu Nguyên