Thông tin được Chi cục trưởng Dân số TP HCM Phạm Chánh Trung chia sẻ tại lễ phát động chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ nâng cao chất lượng dân số, ngày 11/7. Năm ngoái, số người cao tuổi của thành phố là 11,03% và chưa tới 10% ở những năm trước. Tuổi thọ trung bình của người dân ở mức khá cao (76,5 tuổi) so với cả nước (73,7 tuổi).
Trong khi đó, mức sinh của thành phố ngày càng giảm. Số con trung bình của một phụ nữ TP HCM trong độ tuổi sinh đẻ là 1,32, trong khi năm ngoái là 1,42, thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con trên mỗi phụ nữ). Gần 20 năm qua, mức sinh ở TP HCM luôn xếp vào nhóm có mức sinh thấp cả nước.
"Già hóa dân số tạo ra những thách thức về mặt xã hội, kinh tế và văn hóa cho các cá nhân, gia đình, xã hội và cộng đồng", ông Trung nói.
Cụ thể, già hóa dân số sẽ khiến cấu trúc gia đình thay đổi. Con người sống lâu hơn, sinh ít con hơn và cũng ít quyền được lựa chọn chăm sóc hơn. Hiện, dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tinh thần cho người cao tuổi ở nước ta chưa phát triển, đa số người cao tuổi vẫn sống nương tựa vào con cháu. Thời gian sống sau nghỉ hưu tăng lên, làm tăng áp lực lên hệ thống y tế và hệ thống trợ cấp lương hưu.
Già hóa dân số cũng làm cơ cấu dân số trong độ tuổi lao động giảm đi, cơ cấu nghề nghiệp sẽ thay đổi, gánh nặng kinh tế cho người lao động trẻ cũng cao hơn... Những hệ lụy này nếu không được giải quyết thỏa đáng sẽ là thách thức lớn cho sự phát triển của thành phố.
Người lớn tuổi vui chơi, tập thể dục chơi tại công viên bên bờ kênh ở TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Phó giám đốc Sở Y tế TP HCM Nguyễn Văn Vĩnh Châu cho biết để ứng phó với già hóa dân số, ngành y tế nỗ lực giải quyết tình trạng mức sinh thấp, củng cố và hoàn thiện hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám chữa bệnh cho người cao tuổi. TP HCM tiếp tục khám sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm và lập hồ sức khỏe dành cho người cao tuổi.
Để tăng chất lượng dân số, ngành y tế đẩy mạnh truyền thông lợi ích khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh. Trong đó, khám sức khỏe trước khi kết hôn giúp các cặp đôi chủ động tầm soát, phát hiện sớm và chữa trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến sức khỏe sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, khả năng mang thai và sinh con.
Lê Phương