Nếu coi thị trường xe như một lớp học, thì Vios luôn đứng hạng nhất. Thành tích ấy có được nhờ sự cần cù chứ không phải những thứ trời ban bẩm sinh. Nếu có những cuộc thi kiểu Ai đẹp nhất, Ai khỏe nhất, Ai "hi-tech" nhất, thì Vios khó thắng một giải nào. Về cơ bản, Vios là một người bình thường.
Nhưng người bình thường này, lại toàn diện. Những thứ Vios có được đều vừa phải, ở mức độ đủ, tất nhiên ngày càng cố gắng để nâng cấp mỗi kỹ năng. Nhờ mỗi thứ có một chút, mẫu xe của Toyota được ưa chuộng nhất trong lớp học, và bỏ xa các đối thủ khác. Về lý thuyết kinh doanh, đó là sự phù hợp. Vios có thể không xuất sắc nhất, nhưng phù hợp nhất với khách hàng Việt.
18 năm trước, ngày 6/8/2003, Toyota Việt Nam giới thiệu ra thị trường Vios, cái tên mới lạ hoàn toàn. Tổng giám đốc Makoto Sasagawa khi đó tuyên bố mục tiêu của hãng là sẽ dẫn đầu thị trường xe sedan hạng nhỏ và hạng trung. Hãng dự tính sẽ bán được không dưới 200 xe Vios mỗi tháng, mức giá 19.800 USD, tương đương khoảng 300 triệu đồng.
Vios 2003. Ảnh: Banxehoi
Các chuyên gia lúc bấy giờ nhận xét, Vios có thể trở thành hình ảnh bốn bánh của Wave Alpha vào đầu 2002, khi mức giá thấp, thương hiệu uy tín và nhanh chóng dẫn đầu thị trường.
Mục tiêu của Toyota Việt Nam và những nhận xét của giới chuyên môn đã thành hiện thực. Vios không chỉ dẫn đầu phân khúc, mà luôn dẫn đầu thị trường trong khoảng 2014-2020. Giờ đây, mỗi tháng Vios bán khoảng 2.500 xe, chứ không còn khiêm tốn 200 xe như kế hoạch đặt ra 18 năm trước.
Làm phương án loại trừ để thấy vì sao Vios là lựa chọn cuối cùng của số đông. Vios rộng rãi và thiên hướng gia đình hơn hẳn xe cỡ A. Để chuyển từ cỡ A lên cỡ B, khách có thể phải bỏ thêm 100-150 triệu. Nếu giả sử số tiền này vay toàn bộ trong 5 năm, thì mỗi tháng phải trả cả gốc, lãi khoảng 3-4 triệu, trong mức có thể kiểm soát của nhiều gia đình có thu nhập tầm trung.
Chiếc xe lớn hơn đi cùng tiện nghi và công nghệ an toàn cũng nhiều hơn. Những người phải vay tiền để mua xe, hoặc đủ tiền nhưng mua xe lần đầu, thường sẽ tin tưởng một thương hiệu mạnh, không bị tiếng hỏng vặt, chi phí sử dụng hợp lý và bán lại được giá. Tất cả những điểm này được tìm thấy đầy đủ nhất trên Vios.
Với những khách hàng có thu nhập tốt hơn, hoặc muốn một thiết kế cá tính, thời trang hoặc vận hành thể thao hơn, sẽ nghĩ tới Accent và City. Nhưng lượng khách chọn phương án an toàn cho cả gia đình vẫn nhiều hơn người nghiêng theo sở thích của tài xế. Những đặc điểm của Vios cũng phù hợp với cả khách chạy dịch vụ. Theo nguồn tin của VnExpress, lượng khách mua Vios chạy dịch vụ chiếm khoảng 30%.
Vài năm trở lại đây, vẫn có những lần Vios mất ngôi vương toàn thị trường, như tháng 8/2018, tháng 1-2/2019, tháng 1/2020, hay gần nhất là tháng 1/2021, nhưng hầu hết đều rơi vào những lúc Vios dọn kho đón bản mới, sau đó mẫu xe của Toyota đều chiếm lại ngay vị trí đỉnh bảng.
Vios GR-S. Ảnh: TMV
Toyota Việt Nam và Vios đang làm tốt, nhưng chừng đó là không đủ để đảm bảo thành công trong tương lai, bởi các đối thủ luôn thay đổi. Mitsubishi Việt Nam đang thăng hoa với Xpander, VinFast ngày càng chiếm được lòng tin của khách hàng với Fadil và TC Motor thì đã đứng số một doanh số trong 2020, với Accent bán chạy nhất.
Và có vẻ Toyota Việt Nam hiểu rõ điều này. Vios đang thay đổi tích cực. Cứ khoảng một năm mẫu sedan cỡ B lại có phiên bản cập nhật. Tháng 8/2018, hãng ra mắt Vios mới với kiểu thiết kế như cảm hứng hiện nay. Đến tháng 1/2020 có bản nâng cấp, và tháng 2/2021 tiếp tục nâng cấp.
Phiên bản mới cập nhật đèn pha LED, đèn phanh khẩn cấp, khóa cửa tự động... Tạo hình Vios giờ đây cá tính hơn, khuôn mặt "ngầu" hơn, các đường gân dập khỏe khoắn. Khách hàng sẽ cần thời gian để làm quen và định hình Vios đang trẻ hóa theo cách nào, cũng như gọi tên kiểu thiết kế của mẫu xe nhà Toyota. Nhưng trước mắt, hãng xe Nhật cho thấy họ đang lắng nghe và thay đổi để vừa lòng khách. Đặc biệt, Vios lần này có cả phiên bản GR-S (Gazoo Racing Sport - phân nhánh thể thao hiệu suất cao của Toyota, ra đời năm 2007). Cái tên phổ thông như Vios lại gắn với yếu tố "racing" là điều hiếm có khách hàng nào nghĩ tới.
Danh sách 10 xe bán chạy hàng tháng đôi khi trở nên "nhàm chán" với những người quan tâm thị trường bốn bánh, vì sự xáo trộn, nếu có, thường chỉ diễn ra từ vị trí thứ hai trở xuống. Người ta mặc định Vios luôn dẫn đầu. Sự "nhàm chán" này là thứ mà hãng xe nào cũng mong muốn. Nếu đứng top một vài lần, đó có thể là phong độ, nhưng triền miên tháng này qua tháng khác, đó phải là năng lực.
Đức Huy