Sau hai năm 2020, 2021 tê liệt vì Covid-19, thị trường ôtô khởi sắc trở lại trong 2022, với tổng doanh số toàn ngành vượt mốc 500.000 xe. Theo đại diện các hãng, trong năm nay, nguồn cung vẫn bị ảnh hưởng rất nhiều từ thời đại dịch, vì vậy lượng xe giao thực tế vẫn thấp hơn đáng kể so với đơn hàng. Vì vậy, nếu đủ xe, con số sẽ vượt xa mốc nửa triệu.
Kết quả khả quan trải đều các hãng. Tất cả đều có mức tăng trưởng dương, trong đó phần đông đạt sức phát triển 20-40% so với năm ngoái. Độ ưa chuộng của người dùng với dải sản phẩm, mức độ sẵn có của nguồn cung ảnh hưởng lớn tới thứ bậc của các hãng trong năm qua.
Thứ bậc doanh số xe con theo thương hiệu
Trong 2022, Toyota vẫn là nhãn xe con được nhiều người Việt lựa chọn nhất. Thương hiệu Nhật Bản giao 91.097 xe tới tay khách hàng, bỏ cách đối thủ Hyundai hơn 21.000 xe. Cụ thể, có 69.845 chiếc Hyundai có chủ trong năm 2022. Đứng thứ ba là một cái tên Hàn Quốc khác - Kia. Thương hiệu do Thaco phân phối giao 60.729 xe cho khách.
Sự trỗi dậy của các thương hiệu xe Hàn tưởng rằng sẽ soán ngôi vua xe con thị trường Việt của Toyota, nhưng thực tế chưa phải vậy. Khi Innova và Fortuner không còn là những lựa chọn hàng đầu khi nhu cầu người dùng thay đổi, Toyota đã có ngay Corolla Cross, chiếc crossover cỡ nhỏ nằm đúng ở phân khúc nhiều người quan tâm nhất. Cùng với Vios, hai mẫu xe này đang chiếm tới gần 50% doanh số của Toyota, dù hãng có tới 14 mẫu xe con.
Veloz Cross cũng là một điểm sáng khác của Toyota trong 2022. Sự xuất hiện của Veloz Cross ở phân khúc MPV dần phá vỡ thế độc quyền của Mitsubishi Xpander. Toyota Việt Nam bắt đầu lắp ráp Veloz Cross từ cuối 2022. Việc chủ động nguồn cung có thể giúp dòng xe này thêm lợi thế trong cuộc cạnh tranh với mẫu xe đồng hương. Điều này cũng chứng tỏ hãng xe Nhật có những kế hoạch đáng kể để tăng tỷ lệ nội địa hóa các sản phẩm lắp ráp tại Việt Nam.
Một điểm chung của Veloz Cross hay Corolla Cross là thiết kế trẻ trung hơn hẳn dải sản phẩm trước đây của Toyota, nhiều công nghệ hơn, đặc biệt là công nghệ an toàn. Hãng xe Nhật cũng là cái tên tiên phong về công nghệ hybrid, với nhiều mẫu xe có bản xăng lai điện như Camry, Altis, Corolla Cross.
Tỷ lệ đóng góp vào doanh số chung của các sản phẩm Hyundai lại khác biệt so với Toyota. Thương hiệu Hàn Quốc phụ thuộc chủ yếu vào Accent. Doanh số của mẫu sedan cỡ B (22.645 xe) bằng gấp đôi loạt xếp sau là i10, Creta, Santa Fe (mỗi xe khoảng 10.000 chiếc). Loạt sản phẩm mang phong cách thiết kế mới như Tucson hay Creta là cơ sở thuyết phục người dùng trẻ. Stargazer là sản phẩm mới của Hyundai trong năm vừa rồi với nhiều trang bị tiện nghi và an toàn, nhưng vẫn cần thời gian để chứng tỏ thế mạnh trước những cái tên sừng sỏ trong phân khúc.
Ở nhóm dưới, Mitsubishi và Mazda bám đuổi với khoảng cách gần 4.000 xe, phần thắng thuộc về Mitsubishi. Honda, Ford là hai cái tên tiếp theo, phần còn lại là những hãng có doanh số vốn khiêm tốn như Peugeot, Suzuki, Isuzu và các nhãn xe sang.
VinFast, hãng xe thương hiệu Việt duy nhất trên thị trường, không công bố số liệu trong cả năm 2022. Lần gần nhất hãng này công bố dữ liệu lũy kế là đến tháng 8/2022, hãng bàn giao 18.052 xe tới tay khách hàng và trong tháng 11 giao 594 xe, tháng 12 giao 4.278 xe. Như vậy, tổng hãng bán 22.924 xe (chưa có số liệu tháng 9,10).
Nếu công bố đầy đủ số liệu năm 2022, VinFast có thể ở nhóm giữa phân khúc. Năm 2021, hãng bán 35.723 xe.
Tỷ lệ tăng trưởng của các thương hiệu xe con
Thương hiệu xe con |
Doanh số 2022 | Doanh số 2021 | Tốc độ tăng trưởng |
Isuzu | 1.210 | 446 | 171% |
Peugeot | 10.175 | 6.754 | 51% |
Mitsubishi | 39.861 | 27.243 | 46% |
Honda | 30.645 | 21.698 | 41% |
Toyota | 91.079 | 67.339 | 35% |
Kia | 60.729 | 45.532 | 33% |
Mazda | 36.052 | 27.286 | 32% |
Ford | 26.424 | 22.810 | 16% |
Hyundai | 69.845 | 60.401 | 16% |
Suzuki | 8.096 | 7.252 | 12% |
BMW + Mini | 1.298 | 1.262 | 3% |
Lexus | 1.510 | 1.469 | 3% |
Đơn vị: chiếc
Trong 2022, doanh số các hãng đều tăng trưởng dương. Trong đó tăng mạnh nhất là Isuzu. Tuy vậy, doanh số hãng xe Nhật quá thấp, cả năm Isuzu bán chưa bằng một tháng của Toyota Vios, vì vậy con số này không thể hiện được quá nhiều điều.
Peugeot, Mitsubishi và Honda là ba thương hiệu tiếp theo có mức tăng trưởng tốt, đều trên 40%. Peugeot không công bố doanh số chi tiết các mẫu xe, dù danh mục sản phẩm đã đa dạng hơn trước, với những mẫu xe crossover như 2008, 3008, 5008. Trong khi đó, Mitsubishi với thế hệ mới của Xpander vẫn cho thấy đang đi đúng hướng. Honda phát triển tốt với sản phẩm đinh là City, trong khi HR-V, Civic, CR-V cũng nhận được quan tâm tốt từ khách hàng.
Toyota, Kia, Mazda là các hãng có mức tăng trưởng trên 30%. Trong khi Toyota và Kia đều có những sản phẩm mới trong 2022 thì Mazda không có cái tên nào đáng kể. Tuy vậy, doanh số tốt của CX-5 vẫn giúp Mazda tăng tốt.
Các thương hiệu khác đều tăng trưởng dưới 20%. Ford có Territory mới khá được khách quan tâm nhưng ra mắt muộn nên doanh số chưa có sức ảnh hưởng lớn đến số tổng của hãng. Hyundai tương tự nhờ dải sản phẩm rộng.
Thứ bậc theo nhà sản xuất, phân phối
Thaco tiếp tục là nhà sản xuất/phân phối ôtô lớn nhất Việt Nam với 130.300 xe tới tay người dùng trong 2022. Lợi thế này gần như tuyệt đối, khó có đối thủ nào có thể vượt qua, bởi trong tay Thaco có tới 5 thương hiệu xe con là Kia, Mazda, Peugeot, BMW và Mini, bên cạnh đó là các mẫu xe thương mại như xe tải, bus. Trong 2023, khi hãng bắt đầu bán xe BMW lắp ráp tại Chu Lai, doanh số thương hiệu xe sang được kỳ vọng sẽ tiếp tục đi lên.
Toyota Việt Nam cán đích thứ hai với 92.625 xe bán ra (gồm cả Lexus). Hãng xe Nhật đã vượt qua Hyundai Thành Công để chiếm vị trí á quân. Nhà phân phối thương hiệu Hyundai năm ngoái đứng thứ hai nhưng năm nay tụt xuống thứ ba. Khoảng cách giữa hai hãng là hơn 10.000 xe. Trong đó, Toyota Việt Nam chỉ có một mẫu xe thương mại là Hiace. Ngược lại, mảng xe thương mại vẫn đóng góp quan trọng cho Hyundai Thành Công với hơn 11.700 xe trong 2022.
Ở ngoài top 3 vẫn là cuộc rượt đuổi sát sao của nhóm "học sinh khá". Trong đó, Mitsubishi Motors, Honda chỉ bán xe con thì Ford, Suzuki và Isuzu bán cả xe con và xe thương mại, đặc biệt là Isuzu doanh số chủ yếu đến từ xe thương mại, xe con chỉ chiếm một phần nhỏ, gần 11%.
Sang 2023, các hãng kỳ vọng doanh số sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhưng chưa có con số cụ thể nào được đưa ra, bởi bức tranh kinh tế có thể gặp nhiều khó khăn. Dẫu vậy, thị trường ôtô Việt Nam vẫn sẽ rất sôi động với sự xuất hiện của nhiều mẫu xe điện hóa, cùng sự quay lại của các mẫu xe gián đoán nguồn cung năm vừa rồi và cả những hãng lần đầu xuất hiện.
Đức Trí