"Tổng thống Claudia Sheinbaum đã làm rất tốt. Rất tài tình", Jorge Guajardo, cựu đại sứ Mexico tại Trung Quốc và là thành viên đảng đối lập, đăng trên mạng xã hội hôm 3/2, thêm rằng các lãnh đạo thế giới khác sẽ "học hỏi" từ cách làm của bà Sheinbaum.
Lời ca ngợi được đưa ra sau khi bà Sheinbaum điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump và thuyết phục được ông lùi thời hạn áp thuế nhập khẩu với Mexico thêm một tháng. Đổi lại, Mexico đồng ý siết kiểm soát biên giới phía bắc, nhằm chặn hoạt động buôn lậu, đặc biệt là fentanyl, vào Mỹ.
Theo Tổng thống Sheinbaum, Mỹ cũng cam kết ngăn chặn tình trạng buôn lậu vũ khí sang Mexico. Ông Trump cho biết trong một tháng hoãn áp thuế, hai nước sẽ thảo luận sâu hơn về các vấn đề này.
Cuộc điện đàm diễn ra vài giờ trước khi mức thuế nhập khẩu mà ông Trump tuyên bố áp đặt với Mexico, Trung Quốc và Canada có hiệu lực.
Lila Abed, giám đốc Viện Mexico tại Trung tâm Wilson ở Washington, cho rằng bà Sheinbaum đã có "cách tiếp cận rất thận trọng và mang tính chiến lược đối với chính quyền Trump". Abed chỉ ra việc Mexico liên tục triệt phá hoạt động buôn lậu fentanyl gần đây, trong đó có vụ bắt giữ lớn nhất từ trước đến nay diễn ra hồi tháng 12/2024. Những động thái đó đã hỗ trợ nỗ lực đàm phán của bà Sheinbaum.
"Chính phủ của bà ấy đã hành động để gửi đi tín hiệu rõ ràng tới Mỹ rằng họ hiểu fentanyl và tội phạm có tổ chức là ưu tiên hàng đầu của chính quyền Trump", Abed nói.
Abed gọi việc Mỹ tạm hoãn áp thuế là "chiến thắng trước mắt" đối với Tổng thống Sheinbaum. Diễn biến tiếp theo sẽ phụ thuộc vào khả năng của lãnh đạo Mexico trong việc nhanh chóng giải quyết vấn đề làn sóng người di cư và an ninh ở biên giới, vốn rất được ông Trump quan tâm.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum tại cuộc họp báo ở thủ đô Mexico City ngày 2/2. Ảnh: AFP
Hồi tháng 11/2024, ông Trump lần đầu nêu khả năng áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada để ngăn chặn dòng fentanyl và người nhập cư bất hợp pháp vào Mỹ. Điều này đã trở thành một trong những trở ngại đầu tiên về chính sách đối ngoại đối với bà Sheinbaum, người nhậm chức vào tháng 10/2024 với tư cách nữ tổng thống đầu tiên của Mexico và hứa sẽ giữ "cái đầu lạnh" trong các cuộc đàm phán về thuế quan.
"Sau khi Mỹ công bố mức thuế quan, bà Sheinbaum đã giữ giọng điệu rất điềm tĩnh", nhà khoa học chính trị người Mexico Denise Dresser nhận định, đồng thời lưu ý Mexico vẫn chưa thoát khỏi tình hình khó khăn và sẽ là "bên tổn hại chính" nếu bị Mỹ áp thuế. "Chúng tôi đang chuẩn bị ứng phó với tác động".
Ở Mexico, sự ủng hộ dành cho Tổng thống Sheinbaum cũng không bị ảnh hưởng bởi cuộc đối đầu giữa bà với ông Trump. Tỷ lệ ủng hộ bà đã tăng từ 74% hồi tháng 11/2024 lên 77% vào tháng 1, theo công ty thăm dò ý kiến Buendia & Marquez.
Khả năng của Tổng thống Sheinbaum trong việc tập hợp ủng hộ để bảo vệ hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ, mà bà từng vận động chống lại khi còn là nhà hoạt động sinh viên, cũng có thể đã giúp xoa dịu nỗi lo rằng bà sẽ không thể ứng phó với ông Trump như cách người tiền nhiệm Andres Manuel Lopez Obrador từng làm. Ông Lopez Obrador đã xây dựng được mối quan hệ cá nhân gắn bó với ông Trump trong nhiệm kỳ của mình.
Bà Sheinbaum cuối tuần trước cho biết chính phủ của bà sẽ đáp trả lệnh áp thuế của Mỹ, song không đưa ra biện pháp chi tiết. Dresser, người thường xuyên chỉ trích đảng cầm quyền Morena của Mexico, cho rằng đây là cách bà "để ngỏ các lựa chọn" và "dường như điều này có lợi cho bà".
Abed cho biết thông điệp của Tổng thống về chủ quyền và khả năng phục hồi kinh tế của Mexico trước các mối đe dọa thuế quan đã chạm đến cả nhóm cử tri ủng hộ bà cũng như với khu vực tư nhân và một số thành viên phe đối lập.
"Bà ấy đã thành công trong chiến lược đàm phán của mình. Bà ấy thận trọng nhưng đồng thời cũng có chiến lược và chủ động trong việc cố gắng thay đổi vấn đề thuế quan. Đây là điều thực sự được hoan nghênh ở Mexico", Abed cho biết.
Huyền Lê (Theo Reuters, AP)