Bộ Thương mại Mỹ (DOC) vừa thông báo quyết định cuối cùng về đánh thuế chống trợ giá đối với tôm nhập khẩu vào thị trường nước này, trong đó có Việt Nam. Theo đó, sản phẩm tôm đông lạnh của Công ty Minh Quý thuộc Tập đoàn thủy sản Minh Phú bị áp mức thuế 7,88%, tăng khá mạnh so với mức 5,08% trong phán quyết sơ bộ. Thuế đối với Công ty Nha Trang Seafoods giảm xuống 1,15%. Những công ty khác chịu mức thuế chung là 4,52%.
Trong các quốc gia bị áp thuế lần này, Việt Nam chịu mức thấp nhất. Các sản phẩm tôm từ Malaysia chịu mức thuế cao nhất 54,5%. Ngoài ra, Trung Quốc, Ecuador, Ấn Độ cũng là những quốc gia chịu thuế cao, dao động từ 11-18%. Trong 7 nước bị kiện, có Indonesia và Thái Lan không bị áp thuế do DOC cho rằng sản phẩm của họ không được Chính phủ hỗ trợ.
Trước khi có hiệu lực, mức áp thuế trên còn phải được Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) bỏ phiếu thông qua, dự kiến là vào tháng 9 tới.
Sau khi DOC công bố quyết định, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã có thông cáo báo chí phản đối. VASEP cho rằng, quyết định áp thuế lần này là sự áp đặt bất công với các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu tôm Việt. Đồng thời, Hiệp hội khẳng định các đơn vị hoạt động theo cơ chế thị trường, không nhận trợ cấp của Nhà nước hay bất kỳ trợ cấp riêng biệt nào trong nhiều năm qua.
Quyết định này được ban hành cũng có nghĩa là Mỹ đã đánh 2 loại thuế đối với cùng một sản phẩm là thuế nhập khẩu và thuế chống trợ cấp có thể lên tới hàng chục phần trăm. Điều đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống của 600.000 nông dân, người làm chế biến và xuẩt khẩu tôm Việt Nam.
VASEP cũng chỉ ra bất lợi của người tiêu dùng Mỹ sau quyết định trên, khi họ phải trả giá cao hơn cho sản phẩm này. Tôm nhập chiếm trên 90% tổng nguồn cung tại nền kinh tế lớn nhất thế giới. Năm 2012, giá trị xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam sang thị trường Mỹ đạt 462 triệu USD, đứng thứ 5 trong 7 nước bị điều tra.
Với những lý lẽ đó, VASEP tiếp tục đề nghị ITC xem xét công tâm và đưa ra quyết định đúng đắn, hợp lý nhằm chấm dứt hoàn toàn vụ kiện trên.
Trước đó, Liên minh công nghiệp tôm vùng Vịnh của Mỹ đã khởi xướng vụ kiện chống trợ cấp tôm đối với 7 nước, trong đó có Việt Nam từ cuối năm 2012. Cơ quan này cho rằng ngành tôm của những nước này nhận được các khoản trợ cấp không chính đáng từ Chính phủ. Qua nhiều lần đưa ra những kết quả sơ bộ, đến nay mức thuế trong phán quyết cuối cùng đối với tôm Việt đã giảm nhẹ so với trước đó.
Giữa tháng 6 vừa qua, DOC cũng đã cử đại diện sang Việt Nam thẩm tra các doanh nghiệp tại 3 khu vực Hà Nội, Nha Trang, Cà Mau để có cơ sở đưa ra cho quyết định cuối cùng như trên.
Ngọc Tuyên - Thùy Linh