Ngày 2/4/1990, công nhân mỏ than họ Cơ, 32 tuổi, sống ở tỉnh Sơn Tây, bỗng biến mất sau khi tan làm. Khoảng cách giữa mỏ và nhà Cơ không xa nhưng là đường núi khó đi, anh ta thường đi bộ mất nửa tiếng. Nhưng hôm đó gia đình đợi đến khuya cũng không thấy đâu. Bố mẹ Cơ cho biết con trai thường về nhà đúng giờ và không bao giờ qua đêm bên ngoài.
Sáng sớm hôm sau, bố Cơ báo tin con mất tích cho người thân. Ông không cho rằng Cơ đi lạc mà sợ tính cách con quá cứng rắn dễ đắc tội với người khác, bị hãm hại. Cả gia đình chia ra tìm kiếm khắp nơi.
Đồng nghiệp cho biết hôm qua Cơ tan làm đúng giờ như mọi ngày, trước khi rời đi còn nói sẽ về thẳng nhà vì trời mưa sợ bị cảm lạnh. Gia đình đi dọc đường về nhà của Cơ để hỏi thăm nhưng không thu được manh mối nào vì rất ít người ra ngoài khi đó.
Hai ngày trôi qua, Cơ vẫn không có tin tức. Gia đình đoán có chuyện bất trắc xảy ra, nhờ dân làng và thuê người giúp tìm kiếm. Đội ngũ gần 200 người tra xét toàn bộ thôn, đồng ruộng, hầm mỏ, ao hồ, giếng... không bỏ sót chỗ nào. Khi hết cách, gia đình mới trình báo cảnh sát.
Cảnh sát thành phố Cao Bình điều tra tỉ mỉ lộ trình về nhà của Cơ, phát hiện một số vết máu lớn còn mới trên sườn núi phía tây của thôn, lượng máu chảy ra đủ để gây tử vong. Do hôm xảy ra sự việc trời mưa và máu sau khi hòa vào đất sẽ khó nhận ra nên người dân không phát hiện trong quá trình tìm kiếm. Tuy nhiên do công nghệ điều tra tội phạm khi đó chưa phát triển, cảnh sát không thể xác định được máu của ai.
Điều tra dọc theo đoạn đường đó, cảnh sát tìm được một người chăn cừu nói nhìn thấy Cơ vào chiều tối 2/4. Cơ từ trên núi xuống, xin điếu thuốc rồi vội vàng đi. Như vậy, Cơ không thay đổi lộ trình từ mỏ về nhà vào hôm đó. Tuy nhiên, cảnh sát không tìm thấy thêm manh mối giá trị nào.
Khi vụ án bế tắc, một dân làng từng tham gia tìm kiếm Cơ trình báo nhặt được một chiếc đồng hồ dính đất bẩn gần vũng máu. Theo cảnh sát, đây là đồng hồ điện tử kiểu dáng của nữ, không bị hư hại gì ngoài việc trục trặc do dính mưa, rõ ràng vẫn được sử dụng cách đây không lâu.
Đồng hồ điện tử là đồ hiếm ở vùng núi này, sẽ không ai tùy tiện vứt đi. Cảnh sát nhận định đây là manh mối quan trọng để phá án.
Khi cảnh sát yêu cầu gia đình nhận dạng chiếc đồng hồ, em gái Cơ lập tức nhận ra đồng hồ thuộc về chị dâu họ Tần, 35 tuổi, trước đây Tần thường xuyên đeo khi ra ngoài nên cô có ấn tượng sâu sắc.
Cảnh sát định điều tra Tần nhưng đến nhà thì phát hiện cô ta biến mất. Họ nghi Tần sát hại chồng rồi bỏ trốn vì sợ tội. Gia đình Cơ cũng tiết lộ Tần có hành vi khác thường, không hề tỏ ra lo lắng, cũng không tham gia tìm kiếm chồng.
Vợ chồng Cơ đến với nhau sau khi đều trải qua một cuộc hôn nhân. Vợ đầu của Cơ mất sớm, còn Tần ly dị người chồng đầu tiên vì bị bạo hành. Sau nhiều năm độc thân, cả hai kết hôn qua người quen giới thiệu. Tuy nhiên, cuộc sống gia đình họ không hạnh phúc.
Nhà Cơ đông người, sau khi Tần về ở chung xảy ra nhiều xích mích, cả hai thường xuyên cãi nhau vì những chuyện nhỏ nhặt, sống ly thân một năm qua.
Qua thẩm vấn, cảnh sát được biết từ khi Tần và Cơ còn chung sống, cô ta đã ngoại tình với một người đàn ông cùng làng họ Lục, 37 tuổi. Cả hai thường hẹn hò trên núi, dù bị dân làng bắt gặp cũng không chấm dứt quan hệ. Việc này lan truyền khắp thôn, Tần và Lục bị mắng chửi, Cơ cũng bị chế giễu.
Hai vợ chồng từng cãi vã vài lần nhưng Tần đã rơi vào lưới tình nên làm ngơ những lời trách móc của chồng, chỉ muốn chung sống với Lục. Cơ giận dữ ly thân từ đó, Tần bỏ về nhà mẹ đẻ.
Cảnh sát tìm kiếm Lục nhưng anh ta cũng biến mất. Hàng xóm cho biết Lục dẫn Tần đi vào ngày cảnh sát đến điều tra. Mọi người nghĩ họ đi hẹn hò như nhiều lần trước nên không quan tâm. Một ngày trước khi Lục biến mất, hàng xóm thấy mặt anh ta có những vết xước như bị ai cào, nhưng anh ta nói bị cành cây va quệt khi lên núi làm việc.
Cảnh sát kết luận Lục và Tần có liên quan mật thiết đến vụ án. Sau khi bỏ lỡ cơ hội bắt giữ nghi phạm, họ nhanh chóng liên lạc với cảnh sát các khu vực xung quanh để truy tìm tung tích hai người. Tuy nhiên, cuộc điều tra gặp nhiều khó khăn do công nghệ hạn chế, chưa có hệ thống dữ liệu dân cư.
Suốt 30 năm, vụ án vẫn chưa được giải quyết. Cơ sống chết không rõ, Tần và Lục biến mất. Đến năm 2020, vụ án mới có bước đột phá.
Cảnh sát nhận định ngoại hình của hai người đã thay đổi rất nhiều trong thời gian qua và có thể đã thay đổi danh tính, không thể tìm thấy bằng các phương pháp thông thường. Từ thông tin Tần bỏ lại con gái 9 tuổi họ Viên với người chồng đầu tiên khi chạy trốn, cảnh sát tìm đến Viên, hiện đã 40 tuổi, để tìm hiểu Tần có bí mật liên lạc với gia đình không.
Trước cảnh sát, Viên lộ vẻ lưỡng lự như muốn nói gì đó. Cảnh sát khuyên nhủ: "Chắc chắn Tần sống ở bên ngoài không hề dễ dàng, đi đâu làm gì cũng sợ bị bắt. Chuyện trôi qua 30 năm rồi, đã đến lúc phải kết thúc. Chỉ khi đầu thú bà ấy mới được khoan hồng".
Viên khóc, khai báo hành tung của mẹ cho cảnh sát, đồng thời thuyết phục mẹ ra đầu thú vào ngày 16/7/2020. Ngay sau đó, cảnh sát bắt Lục. Cả hai thú nhận tội ác và thuật lại quá trình lẩn trốn.
Sáng 2/4/1990, Tần lên sườn núi phía tây thôn để khai hoang. Buổi trưa, cô ta đến nhà Lục, rủ chiều lên núi hẹn hò. Không may trời mưa to, cả hai phải chui xuống gầm cầu tránh mưa. Khi đang tán tỉnh, đôi tình nhân bỗng bị ném đá. Tần ra xem thì thấy Cơ đứng gần đó, giận dữ trừng mắt nhìn mình.
Hóa ra Cơ đi làm về qua cầu, chợt nghe thấy tiếng nói chuyện, sau đó phát hiện vợ cùng tình nhân đang trốn dưới gầm cầu. Anh ta tức giận nhặt đá ném. Bị bắt quả tang ngoại tình, Lục không thấy chột dạ mà khó chịu vì bị ném trúng người nên xông tới đánh nhau với Cơ.
Tần lo lắng khuyên can nhưng hai người càng đánh càng ác liệt. Một lúc sau cả hai mới dừng tay, chuyển sang mắng chửi. Tần bực bội về nhà trước.
Sau khi Tần đi, hai người đàn ông lại lao vào đánh nhau. Bị Cơ đấm vào mặt, Lục tức giận nhặt đá đập mạnh vào đầu tình địch. Chưa hết giận, hắn tiếp tục đập bốn năm phát nữa khiến Cơ tử vong tại chỗ.
Tần lo Lục bị thương nên quay lại xem tình hình, phát hiện chồng bị đánh chết thì sợ hãi cùng Lục chôn giấu thi thể ở ngọn núi gần thôn. Khi gia đình Cơ báo cảnh sát, biết sẽ bị tra ra nên Lục quyết định đưa Tần đi trốn.
Trong 30 năm qua, cả hai sống chật vật, chạy đến những nơi xa xôi hẻo lánh để tránh bị phát hiện, làm thuê mưu sinh. Vì không có chứng minh thư, họ không thể đi tàu xe, bị bệnh cũng không thể đến bệnh viện.
Không chịu được nỗi nhớ nhà, Tần bí mật liên lạc với con gái, thậm chí còn lén quay về gặp con. Thời gian trôi qua, Tần vô cùng hối hận về hành động năm xưa. Viên cũng nhận ra mẹ do dự nên khi cảnh sát đến, cô quyết định khuyên mẹ đầu thú.
Ngày 22/7/2020, cảnh sát khai quật hài cốt của Cơ trên núi. Nạn nhân được yên nghỉ sau 30 năm, còn Tần và Lục phải nhận trừng phạt của pháp luật.
Tuệ Anh (Theo Toutiao)