Toàn cảnh Euro sau vòng đấu bảng

Bảng A: Những truyền thống đáng buồn

Cụm từ được nhắc đến nhiều nhất ở bảng này là "Thế hệ vàng" của Bồ Đào Nha. Là chủ nhà, với một dàn "sao" lấp lánh, mang niềm hy vọng của cả một dân tộc ngóng chờ danh hiệu ngay trên quê hương, nhưng đoàn quân của ông Felipe Scolari đã khai mạc Euro bằng cú sốc thất bại 1-2 trước Hy Lạp. Trận thua này chỉ một phần vì Hy Lạp đã tiến bộ, còn nguyên nhân chủ yếu là Bồ Đào Nha thực sự chưa thể hiện được một lối chơi xứng đáng với những điều mỹ miều mà công chúng và báo giới dành cho họ. Con đường của đội chủ nhà sẽ dài hơn chặng tứ kết, nơi một đội Anh dũng mãnh, trẻ trung đang đợi họ? Cơ hội lớn cuối cùng trong sự nghiệp quốc tế của các thành viên "Thế hệ vàng" như Figo, Rui Costa và Couto tỏ ra rất mong manh.

Bức tranh ở bảng A tỏ ra khá ảm đạm với 2 câu chuyện đáng buồn của Nga và Tây Ban Nha. Những chàng Ivan tiếp tục duy trì truyền thống chỉ đá hay khi đã bị loại. Oleg Salenko của năm 1994 chắc rất "tự hào" về các bậc đàn em sau chiến thắng 2-1 trước hiện tượng Hy Lạp, vớt vát chút danh dự của một nền bóng đá đang lạc hậu dần. Đến với Euro bằng một "điềm lành" là tấm vé qua cửa sau play-off, các matador Tây Ban Nha mang theo sự kỳ vọng sẽ thay đổi được cái tiếng "Vua vòng loại" bấy lâu đeo đẳng. Nhưng cuối cùng họ vẫn kết thúc như thường lệ với chiếc vali gói sớm sau trận hòa tai hại với Hy Lạp. Không biết đã bao nhiều lần giới chuyên môn coi Tây Ban Nha là ứng cử viên vô địch để rồi ngậm ngùi lấy làm tiếc vì nhận định của mình. Thất bại cuối cùng trước Bồ Đào Nha của họ không làm ai quá ngạc nhiên vì quả thực Raul và đồng đội đã không chứng minh được một điều gì trong nỗ lực thay đổi cái dớp "xong sớm nghỉ sớm". Ấn tượng thực sự của bảng này tất nhiên thuộc về Hy Lạp. Không phải vì họ là một trong 2 kẻ cười sau cùng mà rõ ràng các học trò của ông Otto Rehhagel đã cho thấy một phong cách chơi vừa toan tính, thực dụng kiểu Đức vừa kỹ thuật, sắc bén kiểu Nam Âu. Dù có phải vẫy tay chào Euro ngay sau trận tứ kết với Pháp, Hy Lạp vẫn là cái tên duy nhất xứng đáng gắn lên đầu tấm bảng A này.

Bảng B: Trật tự rốt cuộc cũng được khôi phục

Bảng này mở màn bằng trận hòa nhạt nhẽo giữa Thụy Sĩ và Croatia, nhưng cuộc đụng độ kinh điển Anh - Pháp đã làm bừng lên những dư luận nóng bỏng, đặc biệt là về cơ hội của hai người láng giềng trên eo biển Manche. Người hâm mộ Anh, đội bóng được rất nhiều fan Việt Nam say mê, thất thủ 1-2 không phải trước tập thể tuyển Pháp mà chỉ là vì một mình Zidane. Họ đã chơi một trận rất chặt chẽ và hiệu quả nhưng sự xuất thần của ngôi sao Real cùng 2 sai lầm cá nhân trong phòng ngự đã làm 90 phút hiệu quả trở nên vô duyên. Sau chiến thắng Thụy Sĩ đã được dự báo trước, người Anh khẳng định trận thua mở màn chỉ là một tai nạn và bằng một loại vũ khí mới toanh mang tên Wayne Rooney, "các chú sư tử" ăn thịt nốt con mồi Croatia mặc dù đội này cũng đã kháng cự quyết liệt trong một trận cầu có tỷ số khá hấp dẫn 2-4 nghiêng về Anh. Con đường phía trước của Anh có thể sẽ dài hơn những gì mà một số người bi quan dự báo, cho dù vật cản sắp tới là chủ nhà Bồ Đào Nha.

Trong khi đó, mặc dù hạ được Beckham và đồng đội, Pháp tiếp tục thể hiện phong cách của một đội bóng đã chậm chạp nhiều về tốc độ, để rồi chuốc lấy biết bao lời dè bỉu sau một trận hòa tai tiếng mà "ông trời" Kim Milton Nielsen ban cho. Dẫu sao, "gà Gauloise" cũng mang tiếng là đội có tỷ lệ cược vô địch cao nhất và họ đã kịp chứng minh điều này bằng việc ra tay khôi phục lại ngôi thứ bằng chiến thắng thuyết phục 3-1 trước Thụy Sĩ. Pháp ít khả năng gây ra một cú sốc cho cổ động viên nhà ở tứ kết vì đối thủ Hy Lạp không còn là điều bất ngờ nữa, nhất là sau lần đội này "chết hụt" vì Nga. Không có nhiều điều đáng nói về đội bóng của đất nước đồng hồ và ngân hàng vì đúng là Thụy Sĩ cũng chẳng thể hiện được gì ngoài thành tích là đội có số thẻ đỏ nhiều nhất ở vòng bảng. Croatia thì mặc dù đã đem đến giải một đội hình trẻ đầy sức sống, trong đó có cả ngôi sao C1 đầy tiềm năng Dado Prso, nhưng "độ trì" của họ thì còn kém xa các bậc đàn anh Suker, Boban, Prosicecki...khi cùng độ tuổi.

Bảng C: Bắc Âu mới là "cửa trên"

Những người anh em vùng Scandinavia đến với Euro một cách bình lặng trong con mắt của báo giới và các nhà chuyên môn. Không có quá nhiều giấy mực dành cho họ ngoại trừ cái danh "Những chú lính chì dũng cảm" vẫn được nhắc đến và cái tên Henrik Larson "gừng già càng cay". Trên thực tế đội "chì" thì đá vẫn "trì’ còn gừng già thì đã cay hơn mức mong đợi. Người Đan Mạch cầm chân ứng cử viên Italy trong một trận mở màn mà lẽ ra họ xứng đáng thắng. Không còn có những Laudrup hay Schmeichel, các học trò của ông Mortel Olsen vẫn thi triển đủ tấm đủ món, chơi cả cánh lẫn trung lộ đều sắc sảo. Sau thắng lợi nhẹ nhàng nhưng đầy toan tính trước Bulgaria, Đan Mạch không còn phải cố gắng nhiều khi ông láng giềng Thụy Điển cũng đã no nê rồi. Thụy Điển giờ đây là đối thủ đáng gờm trước mọi đội bóng nhưng chắc họ vẫn đang mong rằng mình tiếp tục được nhắc đến càng ít càng tốt. Những gì họ làm đã nói lên tất cả: cần gì kèn trống, đường to ta cứ đi.

Đan Mạch và Thụy Điển vui vẻ nắm tay nhau, cùng hăm hở hướng về tứ kết bất chấp Italy và báo chí có đặt dấu hỏi to bằng từng nào về kết quả hòa 2-2 ở trận cuối cùng mà họ từng hứa sẽ "fair play". Các đội bóng giàu tham vọng bỗng nhiên phải "soi" lại vùng Bắc Âu với thái độ cẩn trọng hơn và họ chợt nghĩ tới 1 chức vô địch Euro, 1 huy chương đồng World Cup mà bán đảo Scandinavia giành được trong hơn 1 thập kỷ trở lại đây. Tuy nhiên, việc Đan Mạch có tìm lại được vòng nguyệt quế của thế hệ Peter Schmeichel hay không còn tùy thuộc vào cách mà họ giải quyết 90 phút với Czech ở tứ kết. Trong khi đó, con đường của Thụy Điển cũng không kém chông gai khi vật cản trước mặt họ là đối thủ Hà Lan. Rất có thể, việc chặn đứng cơ lốc này cũng đủ để các thủy thủ Viking từ giã giải với cái đầu ngẩng cao.

Về đoàn kiêu binh La Mã, họ cầm nổi số điểm tối thiểu mỗi trận sau 2 lần đối đầu với Đan Mạch và Thụy Điển chủ yếu vẫn nhờ hàng thủ "xưa nay tốt" của mình. Tiếc thay, HLV Trapatoni chưa thể hiện được rõ ràng là người Italy muốn duy trì truyền thống phòng ngự hay đang cố cách mạng sang lối chơi tấn công. Với số bàn thắng và thua "nhõn" 1 cùng 2 điểm sau 2 trận đầu, Italy đã tự kết luận số phận của mình trước khi khép lại vòng bảng bằng chiến thắng vô duyên trước Bulgaria. Các học trò của ông Plamen Markov, nạn nhân đầu tiên của Thụy Điển với 5 lần vá lưới, đã gây thất vọng lớn cho người hâm mộ mặc dù họ không được coi là ứng cử viên hay một cái gì tương tự. Những người kế tục Stoichkov, Letchkov, Kostadinov đã chơi nhạt nhòa trước 3 đối thủ còn lại. Không thể nói là họ không cố gắng, nhưng rõ ràng Bulgaria đã kém chuẩn bị về nhiều mặt khi bước vào cuộc chơi này. Euro 2004 sẽ là một kinh nghiệm quý cho đội bóng xứ hoa hồng nếu họ muốn làm được nhiều hơn trên đường tới World Cup 2006.

Bảng D tử thần: Czech chính là "thần chết"

Người Đức vẫn có thể được coi đã giữ vững cái danh "cỗ xe tăng" của mình khi tấm vỏ thép gồm 4 hậu vệ (1 già 3 trẻ) chơi rất ổn định giúp đội trưởng Oliver Kahn chỉ để thủng lưới có 3 lần. Tuy nhiên, phiên bản chiến xa năm nay mang theo một cơ số đạn mà bên trong có quá nhiều quả xịt. Họ bắn phá khung thành đối phương không phải ít, thế nhưng chỉ nổ được có 2 quả, trong đó có phát trúng đích quan trọng ở trận mở màn gặp Hà Lan. Biết là đối thủ Latvia đã gây nhiều rắc rối cho Czech nhưng dẫu sao vẫn chỉ là một "chú lùn", thế mà các học trò của ông Rudi Voeller lại để mất thêm 2 điểm then chốt trước đội bóng Bantic này. Hậu quả là mặc dù "chỉ phải" gặp Czech, đội đã chắc chân ngôi đầu ngay ở lượt đấu thứ 2 nhưng vẫn chơi đầy máu lửa, Đức đành thúc thủ ra về bất chấp những nỗ lực của người hùng Ballack. Ông Voeller chỉ còn cách động viên các học trò thôi thì đây là màn tổng duyệt cho sự kiện quan trọng hơn: Germany 2006.

Người Hà Lan xưa nay chưa bao giờ nổi tiếng về khả năng bảo vệ lưới vì họ lấy phương châm tấn công là biện pháp phòng ngự tốt nhất. Tiếc thay, dàn hỏa lực khét tiếng của Hà Lan với mũi chủ công Nistelrooy qua 2 trận đầu đã không thể bù đủ số bàn thua mà đồng đội ở tuyến sau để lỡ. Hòa Đức 1-1 trong một trận đấu vô cùng chặt chẽ và rồi thua ngược Czech 2-3 sau khi dẫn trước trong thế trận càng về sau càng lép vế, đội bóng của ông Dick Advocaat đã làm tan nát con tim của hơn 700 nghìn bông hoa tulip với ý nghĩ Hà Lan sẽ bị loại. Cơn lốc màu da cam đá tấn công nhưng cường độ không đủ mạnh để thổi bay khối thép có nòng chế tạo tại Đức cũng như khuất phục được các chiến binh Czech thiện chiến. May thay, đến khi họ gặp Latvia thì mọi việc đã khác. Nistelrooy đã kịp tỏa sáng giúp Hà Lan chụp vội tấm vé đi tiếp mà Đức đã vụng về đánh rơi sau khi thua Czech. Cơn lốc màu da cam không dễ là những kẻ cúi mặt sau trận đụng độ với đội quân của ông Lagerback.

Bảng tử thần những tưởng sẽ bị tác động chủ yếu bởi kẻ vô danh Latvia chứ không phải là những cuộc đại chiến xác lập vị thế của 3 đại gia. Làm Czech bối rối, tước mất 2 điểm của Đức, ai cũng nghĩ Latvia sẽ tiếp tục gây khó khăn cho Hà Lan nhưng điều bất ngờ đã không xảy ra. Dẫu sao, đội bóng lần đầu dự Euro này chắc không còn gì có thể tự hào hơn khi trở về nhà. Các thành viên của Latvia hẳn đang đứng trước cơ hội chuyển nhượng hời từ các câu lạc bộ lớn sau những gì mà họ trình diễn.

Vô địch Euro 1976, Á quân năm 1996, chưa bao giờ thiếu tài năng, nhưng ở giải đấu lớn gần đây nhất là World Cup 2002, Czech đã lỡ chuyến tàu. Chính vì vậy, có mặt ở Euro này, Nedved và đồng đội muốn bước lại trên con đường mà họ đã đi cách đây 8 năm ở Anh. Thực tế đã chứng minh họ có thể làm tốt điều này với 3 trận toàn thắng. Lối chơi tốc độ, sáng tạo và đầy sức mạnh nhờ kết hợp sự tinh quái của hai cầu thủ giàu kinh nghiệm Porbosky và Nedved cùng các ngôi sao trẻ như Rosicky và Milan Baros đã giúp đội bóng đông Âu này xác lập một vị thế đáng kính trọng ở bảng D với việc quật ngã cả Hà Lan lẫn Đức. Czech chiếm ngôi đầu bảng quá nhanh và thuyết phục khiến không ai còn kịp bàn ra bàn vào nhiều về cơ hội của họ. Các học trò của ông Karel Bruckner sẽ cùng Đan Mạch so giầy trong thế trận "kẻ 9,9 lạng, người 1 cân" ở tứ kết. Hy vọng phần 0,1 lạng chênh lệch kia sẽ đưa Czech đi tiếp.

Phan Khương