Với 6 phiếu thuận và 3 phiếu chống, Tòa án Tối cao Mỹ hôm 14/6 ra phán quyết khẳng định lệnh cấm "báng liên thanh" được chính quyền cựu tổng thống Donald Trump thực thi từ năm 2019 là bất hợp pháp và dỡ bỏ những hạn chế liên quan.
Phán quyết liên quan đến vụ kiện của Michael Cargill, chủ một cửa hàng vũ khí và nhà vận động quyền sử dụng súng ở bang Texas, trong đó ông cáo buộc các cơ quan liên bang Mỹ đã diễn giải sai lệnh cấm súng máy và áp dụng cho báng liên thanh. Đại diện chính quyền Tổng thống Joe Biden đóng vai trò bào chữa, bảo vệ chính sách trong vụ kiện.
"Nguyên đơn đặt câu hỏi liệu báng liên thanh, phụ kiện giúp súng trường bán tự động đạt tốc độ khai hỏa cao, có biến súng trường bán tự động thành súng máy hay không. Chúng tôi cho rằng điều đó là không đúng và tái khẳng định phán quyết của tòa sơ thẩm", Thẩm phán tối cao Clarence Thomas cho biết trong thông cáo sau phán quyết.
Thẩm phán Thomas nhấn mạnh rằng súng trường bán tự động gắn báng liên thanh không phải súng máy vì "nó không bắn quá một phát trong mỗi lần siết cò".
Súng trường kiểu AR-15 và báng liên thanh (dưới) tại một cửa hàng bán súng ở bang Utah, Mỹ, hồi năm 2017. Ảnh: Reuters
Michael Tyler, giám đốc truyền thông chiến dịch tranh cử của Tổng thống Joe Biden, chỉ trích quyết định của Tòa án Tối cao Mỹ.
"Vũ khí quân dụng không có chỗ trên đường phố Mỹ, nhưng các thẩm phán tối cao của Trump đã quyết định rằng vận động hành lang cho súng đạn quan trọng hơn an toàn của trẻ em và cộng đồng", ông nói, đề cập việc cựu tổng thống Mỹ bổ nhiệm 3 thẩm phán bảo thủ tại Tòa án Tối cao.
Lệnh cấm được chính quyền Trump áp dụng từ năm 2019, sau vụ xả súng tại lễ hội âm nhạc ở Las Vegas khiến 58 người chết hồi tháng 10/2017. Nghi phạm Stephen Paddock đã gắn báng liên thanh lên 12 khẩu súng trong phòng khách sạn.
Báng liên thanh ra đời từ cuối thập niên 2000, với mục đích ban đầu là hỗ trợ người khuyết tật sử dụng súng dễ dàng hơn, cho phép súng trường bán tự động có thể bắn hết một băng đạn chỉ với một lần kéo cò. Thiết bị này thay thế báng tì vai của súng bằng một "bộ hỗ trợ" bao trùm cụm cò súng.
Sau khi khai hỏa, sức giật đẩy súng về phía sau và lò xo trong báng liên thanh sẽ đẩy súng từ sau ra trước, khiến cò súng tự động tì vào ngón tay, giúp súng tiếp tục khai hỏa cho đến khi hết đạn. Với cơ chế này, xạ thủ có thể "bắn như vãi đạn" với khẩu súng trường bán tự động của mình.
Về mặt kỹ thuật, thiết bị này chỉ hỗ trợ động tác kéo cò của ngón tay xạ thủ sau mỗi phát bắn và không can thiệp vào cụm máy súng. Bởi vậy, dù khai hỏa với tốc độ lên tới 600 phát/phút nhờ báng liên thanh, khẩu súng vẫn được coi là vũ khí bán tự động và không bị cấm theo luật pháp Mỹ.
Chính quyền Mỹ cho phép thương mại hóa báng liên thanh vào năm 2010 sau khi kết luận thiết bị này không vi phạm luật liên bang.
Tốc độ bắn 600 phát/phút mà báng liên thanh đem lại cho súng trường bán tự động chỉ kém súng trường tự động quân dụng một chút và nhanh hơn rất nhiều so với súng dân dụng chưa qua độ chế. Tốc độ bắn nhanh không thực sự làm súng trở nên nguy hiểm hơn, nhưng giúp xạ thủ tạo mật độ hỏa lực lớn hơn, gây ra thương vong nhiều hơn trong thời gian ngắn.
Vũ Anh (Theo Reuters)