Chùa Shwedagon ở Yangon, Myanmar được xây dựng trên ngọn đồi thiêng Singuttara, diện tích gần 50.000 m2. Dù đứng ở đâu trong thành phố, bạn cũng có thể nhìn thấy ngọn tháp cao đến 99 m. Đây là công trình Phật giáo linh thiêng bậc nhất ở Myanmar.
Nằm ở phía tây Royal Lake, chùa Shwedagon cách sân bay Yangon 30 phút đi taxi. Chùa mở cửa miễn phí quanh năm cho người dân nhưng bán vé cho khách tham quan, giá 8 USD một người. Vì khuôn viên chùa rất rộng, du khách sẽ được phát một bản đồ tham quan.
Theo truyền thuyết của người Myanmar, chùa Shwedagon có hơn 2.500 năm lịch sử. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ ước tính công trình bắt đầu được xây dựng từ thế kỷ 6. Trải qua nhiều lần trùng tu, chùa hiện có 4 tòa tháp chính ở trung tâm và 64 tòa tháp nhỏ bao quanh, tất cả đều được dát vàng. Ước tính người Myanmar đã sử dụng 72 tấn vàng để xây dựng kiệt tác này.
Tầng cao nhất được khảm hơn 1.100 viên kim cương, 1.383 viên đá quý. Phần đỉnh tháp được nạm 5.448 viên kim cương và 2.317 viên hồng ngọc. Trên cùng là cánh hình cờ và ở vị trí cao nhất là búp kim cương gắn một viên kim cương 76 carat (15 g).
Nội thất và các bức tượng trong chùa cũng được dát vàng lá. Ngôi chùa nghìn năm tuổi này đang lưu giữ bốn báu vật của Phật giáo là: Cây gậy của Phật Câu Lưu Tôn; Dụng cụ lọc nước của Phật Câu Na Hàm; Mảnh áo của Phật Ca Diếp và 8 sợi tóc của Phật Thích Ca.
Người Myanmar rất coi trọng tín ngưỡng, chùa chiền với họ là nơi linh thiêng và luôn được chăm chút cẩn thận. Các nhà sư, gia đình và tín đồ đạo Phật coi việc hành hương tới chùa Shwedagon cũng giống như người theo đạo Hồi phải tới thánh địa Mecca một lần trong đời.
Phần lớn các đền, chùa ở Myanmar không khuyến khích phụ nữ tới gần tượng Phật hay bảo tháp. Một số khu vực phía trước tháp Mahar Myat Mu Ni hay chùa Inle Phaung Daw Oo chỉ dành cho nam giới. Ở chùa Đá Vàng nổi tiếng, phụ nữ cũng không được phép trực tiếp dán lá vàng mà phải thông qua nam giới.
Trong chùa có 7 bồn nước tương ứng với 7 hành tinh và 7 ngày trong tuần. Tín đồ Phật giáo có thể tra lịch và tìm ngày sinh tương ứng với bức tượng trong tuần và thực hiện nghi thức tắm nước cho tượng Phật.
Một phụ nữ Myanmar nói bà thường đến chùa tắm nước cho tượng Phật và tụng kinh để cầu bình an cho bản thân và gia đình. "Người Myanmar đến chùa bất cứ khi nào rảnh, không nhất thết phải vào dịp lễ nào. Chùa được xem là ngôi nhà thứ hai của người dân", người này nói.
Chùa Shwedagon cũng là nơi diễn ra nhiều nghi lễ Phật giáo quan trọng. Một trong số đó là lễ xuất gia (Shin Pyu hoặc Noviciation Ceremony), đây là nghi lễ quan trọng nhất trong đời người Myanmar.
Về độ tuổi có thể đi tu, người Myanmar quan niệm "nếu đứa trẻ có thể đuổi chim ngoài đồng thì có thể đi tu". Nhưng trên thực tế, trẻ phải đọc được những câu kinh tiếng Pali và tiếng Miến thì mới có thể bắt đầu tu hành. Thời gian tu tập cũng rất đa dạng, từ vài ngày đến nhiều năm, tuỳ gia đình, thanh niên thường xuất gia trước khi đến 19 tuổi.
Trước đây nghi lễ xuất gia thường được tổ chức vào khoảng tháng 3, 4 nhưng giờ nó diễn ra quanh năm, tuỳ thuộc vào từng địa phương. Nếu may mắn du khách có thể bắt gặp nghi lễ này ở chùa Shwedagon vào giữa tháng 11.
Ngày nay chùa Shwedagon không chỉ là công trình tôn giáo linh thiêng mà còn là biểu tượng du lịch của Myanmar. Du khách đến chùa cũng buộc phải tháo giày dép để đi chân đất, không được mặc váy ngắn hoặc ăn mặc phản cảm. Mặc dù chưa bao giờ xảy ra vụ trộm cắp nào nhưng với khối tàn sản khổng lồ này, chùa Shwedagon luôn được canh gác cẩn thận với camera theo dõi 24/24h.
Toàn cảnh chùa vàng Shwedagon nhìn từ trên cao. Video: Quadrotor Dragonfly.