Ngày 14/3, TAND Tối cao tại TP HCM mở phiên phúc thẩm lần 2 với Trần Văn Lập (54 tuổi, ngụ Hà Nội) về hành vi vận chuyển 5 sừng tê giác từ Nam Phi về Việt Nam.
Đây là lần thứ 3 mở phiên xử song cũng không thể tiến hành bởi bị cáo không đến theo giấy triệu tập. Nhận thấy Lập có dấu hiệu bỏ trốn, HĐXX quyết định sẽ ra lệnh bắt Lập để đảm bảo công tác xét xử. Nếu bị cáo này đã bỏ trốn khỏi nơi cư trú, cơ quan tố tụng sẽ ra lệnh truy nã.
 |
|
Trần Văn Lập trong lần ra tòa đầu tiên. Ảnh: Vũ Mai. |
Theo nội dung vụ án, Lập sống ở Hà Nội và hành nghề chụp ảnh tại hồ Hoàn Kiếm. Tháng 8/2007, một người khách rủ qua Nam Phi du lịch kết hợp săn tê giác lấy sừng, Lập đồng ý vì lúc này cha mẹ đang mắc bệnh ung thư. Người này hy vọng sừng tê giác có thể là phương thuốc chữa trị cho song thân.
Tại Nam Phi, sau khi được chủ trang trại làm thủ tục cho đi săn, Lập hạ gục được hai con tê giác trắng (loại 2 sừng). Anh ta mua lại toàn bộ số sừng của hai con vật với giá 20.000 USD. Giao dịch này được cơ quan chức năng nước sở tại cho phép Lập xuất khẩu sừng. Vài ngày sau, Lập mua tiếp một sừng tê giác của người bản địa với giá 2.000 USD rồi mang tất cả về nước.
Ngày 3/1/2008, khi làm thủ tục Hải quan vào Việt Nam, cơ quan chức năng nghi ngờ Lập có hành vi buôn bán ma túy nên kiểm tra và phát hiện số sừng tê giác trên. Qua giám định, số hàng hóa này có trọng lượng gần 18 kg, trị giá trên 5,3 tỷ đồng.
Khai với cơ quan điều tra, Lập cho rằng mình không phạm tội bởi đã được phép của Nam Phi được mua bán, xuất khẩu sừng tê giác. Mặt khác, khi quá cảnh tại Singapore, không thấy Hải quan nước này yêu cầu khai báo nên về đến Việt Nam nghĩ cũng như vậy. Tuy nhiên những lời khai trên không được chấp nhận, Lập bị truy tố về tội “vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”.
Ngày 25/8/2009, tại phiên sơ thẩm, thẩm phán Nguyễn Đức Sáu - Chánh tòa Hình sự TAND TP HCM thay mặt HĐXX nhận định, bị cáo chỉ phạm tội đối với một sừng tê giác (mua của người bản địa), còn 4 sừng khác đã có giấy phép mua bán, xuất khẩu của Nam Phi. Từ đó, HĐXX chỉ phạt Trần Văn Lập mức án đúng bằng thời gian tạm giam là 1 năm 2 tháng 20 ngày tù (trong khi VKS đề nghị từ 8 đến 10 năm tù).
Không chấp nhận bản án này, VKSND TP HCM kháng nghị yêu cầu tòa phúc thẩm xét xử lại theo hướng buộc Lập phạm tội với cả 5 sừng tê giác và tăng hình phạt đối với bị cáo.
Ngày 7/1/2010, Tòa phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM cho rằng nhận định của cấp sơ thẩm là không đúng với quy định của pháp luật, bỏ lọt tội phạm. Việc Lập đi săn bắn có phép nhưng về nước không khai báo hải quan là vi phạm pháp luật, kháng nghị của VKS là có cơ sở. Bên cạnh đó, bản án sơ thẩm còn nhiều sai sót khác mà cấp phúc thẩm không thể sửa chữa. Do vậy, Tòa phúc thẩm đã tuyên hủy toàn bộ bản án trên, giao hồ sơ về cấp sơ thẩm xét xử lại.
Ngày 30/7/2010, trong phiên sơ thẩm lần 2 TAND TP HCM đã tuyên phạt Trần Văn Lập mức án 3 năm tù về tội “vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới”. Bản án này sau đó cũng bị VKS kháng nghị, bị cáo cũng có đơn xin giảm án. Tuy nhiên đến hôm nay, cơ quan xét xử vẫn chưa triệu tập được Lập ra xét xử.
Vũ Mai