Sau gần 6 năm khởi tố vụ án và nhiều lần xét xử, chiều 11/4, TAND Hà Nội ra phán quyết sơ thẩm với 7 bị cáo trong vụ án liên quan vợ chồng cựu công an mở dịch vụ "chuyên cho công an vay nặng lãi".
Bị cáo Hoàng Văn Hoan, 34 tuổi, cựu công an phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, cùng vợ Quách Thị Thơm, 35 tuổi, lần lượt bị phạt 2 năm tù và 20 tháng tù (án treo) về tội Cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự.
Nguyễn Sơn Thành, 41 tuổi, cựu công an phường Minh Khai, bị phạt 6 năm tù về tội Tổ chức đánh bạc.
Bốn người còn lại bị tuyên phạm tội Đánh bạc gồm: Đỗ Mạnh Dương, 40 tuổi, án 5 năm tù; Nguyễn Thị Thanh, 53 tuổi, 4 năm tù; Lê Đức Lợi, 40 tuổi, 2 năm tù và Mai Thị Khanh, 52 tuổi, 20 tháng tù (án treo).
Thành "nổi lên với vai trò đầu vụ", bị cáo buộc tổ chức đánh bạc cho 4 người còn lại và đánh bạc nhiều lần, do đó bị phạt mức án nặng nhất.
Toà đánh giá hành vi của 7 bị cáo là nguy hiểm, gây tác hại rất lớn, là nguồn gốc phát sinh các tệ nạn xã hội nên cần răn đe nghiêm khắc.
Từ trái qua: bị cáo Lợi, Thành, Dương nghe tuyên án chiều 11/4. Ảnh: Danh Lam
HĐXX: Các bị cáo không oan dù cơ quan điều tra có một số thiếu sót
Về việc Thành và 3 người đánh bạc "kêu oan", HĐXX đánh giá để khẳng định những người này oan hay không, về cơ bản, có thể trả lời qua ba câu hỏi.
Thứ nhất, chiếc điện thoại iPhoneX chứa thông tin về các tin nhắn trao đổi ghi lô đề có phải của Thành hay không? Dù Thành không thừa nhận nhưng tòa đã cho trích xuất kiểm tra và xác định chiếc điện thoại có nhiều hình ảnh, tài liệu cá nhân của bị cáo. "Vì thế, việc luật sư và Thành nói đây không phải điện thoại của Thành là không có căn cứ", bản án nêu.
Trong quá trình xử lý vụ án, toà cho rằng cơ quan điều tra có một số thiếu sót trong quá trình thực hiện các hoạt động tố tụng, điển hình như liên quan chiếc iPhoneX, song đến nay chưa đủ căn cứ để chứng minh có việc lập biên bản thu giữ ngay từ đầu, cũng chưa đủ cơ sở cho thấy có vi phạm quy định tố tụng. Về việc này, toà cho rằng, Cơ quan điều tra Công an Hà Nội cần nghiêm túc rút kinh nghiệm.
Quá trình điều tra, một số bị cáo được triệu tập và không lấy được lời khai, nhưng không lập biên bản. Điều này là chưa chặt chẽ, chưa đảm bảo theo quy định tố tụng hình sự. "Dù có thiếu sót, nhưng những điều trên không làm thay đổi bản chất vụ án", HĐXX khẳng định, các tài liệu được thu thập trong hồ sơ là hợp pháp.
Thứ hai, các bị cáo bị ép cung, bức cung hay không? HĐXX đặt giả thiết nếu thực sự bị điều tra viên đe dọa, ép cung thì ngay sau khi được tại ngoại các bị cáo phải có đơn thư khiếu nại, tố giác. Nhưng trên thực tế, việc này không xảy ra. Các điều tra viên, kiểm sát viên bị "tố giác" đều phủ nhận cáo buộc hoặc một số người không có tên như các bị cáo khai. Vì thế, tòa ra phán quyết "không có căn cứ về việc các bị cáo bị ép cung".
Thứ ba, chiếc điện thoại iPhoneX Thành mua từ 2017, có thể chứa dữ liệu từ 2014 hay không? Tại tòa, Thành cho rằng trước năm 2017 sử dụng điện thoại Samsung nên không thể đồng bộ dữ liệu tin nhắn từ năm 2014 sang iPhone. Song HĐXX cho rằng, không đủ cơ sở để xác định trước năm 2017 Thành dùng điện thoại gì. "Giả thiết bị cáo đúng là dùng điện thoại Samsung thì việc đồng bộ dữ liệu hoàn toàn có thể thực hiện được", bản án nêu.
Từ những căn cứ nêu trên, HĐXX nhận định dù Thành và các bị cáo không thừa nhận hành vi nhưng căn cứ vào kết quả xét hỏi tại tòa cùng tài liệu hồ sơ vụ án, có đủ cơ sở kết luận các bị cáo "sát phạt" bằng tiền dưới hình thức chuyển tin nhắn lô, đề. Việc kêu oan của cựu cán bộ công an là không có cơ sở.
Cáo trạng xác định, khoảng năm 2016, Hoan lập tài khoản Facebook quảng cáo dịch vụ cho vay tài chính chuyên cho cán bộ, chiến sĩ trong ngành công an vay tiền.
Hoan xác minh tại nơi công tác, học tập của người vay nhưng để vợ giao dịch để tránh "gặp phải người quen ảnh hưởng đến nghề nghiệp". Người vay ngoài việc để lại thẻ ngành, thẻ Đảng hoặc giấy tờ liên quan do ngành công an cấp, còn phải ngụy trang bằng "viết giấy nhận tiền mua hộ xe máy".
Thơm và Hoan tính lãi suất 5.000 đồng/một triệu đồng/ngày; người vay đóng lãi 10 ngày/lần thông qua tài khoản ngân hàng của Hoan hoặc gặp trực tiếp đưa tiền mặt cho Thơm. Khi giao tiền, Thơm giữ lại luôn tiền lãi 10 ngày đầu.
VKS xác định, năm 2016-2018, Hoan dùng 3,6 tỷ đồng cho 52 cán bộ công an vay thu lợi bất chính hơn 920 triệu đồng, lãi suất 4-5 nghìn đồng/triệu/ngày, tương đương 146-182,5% năm, gấp 7-9 lần lãi suất tối đa mà Ngân hàng Nhà nước quy định.
Năm 2017, Hoan rủ góp tiền cùng cho vay nhưng Thành từ chối, chỉ cho vay với lãi suất 1.000 đồng/triệu/ngày, không phạm tội Cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự. Song Thành bị cáo buộc tổ chức cho 4 bị cáo Dương, Thanh, Lợi và Khanh đánh bạc dưới hình thức chơi lô, đề, thu lợi bất chính 144 triệu đồng.
Tại các phiên tòa, Thành và những người đánh bạc đều kêu oan, phủ nhận cáo buộc, nói không quen biết, không nhắn tin hay nhờ Thành ghi lô đề. Họ cho biết bị ép cung, buộc phải ký những biên bản lời khai và tài liệu bằng chứng mới được thả về và láy cung không được ghi âm ghi hình. Sau này, khi phản án với kiểm sát viên điều tra, họ tiếp tục bị từ chối gặp và dọa nạt, theo lời khai tại tòa.
Thành nhiều lần phủ nhận bằng chứng buộc tội. Chiếc điện thoại iPhone X bị thu giữ không phải của mình, nhưng bị ép phải nhận. Vụ án kéo dài quá lâu, khiến 6 năm qua bị cáo phải "mang thân phận bị can", không được đi đâu, làm gì.
Còn VKS giữ nguyên quan điểm, khẳng định truy tố đúng, có căn cứ. Điện thoại là của Thành do có nhiều hình ảnh gia đình, các thông tin cá nhân "chỉ Thành mới có". Các điều tra viên qua báo cáo, giải trình, khẳng định không ép cung các bị cáo. Cơ quan công tố do đó vẫn giữ nguyên mức án đề nghị cáo nhất với Thành, 7-8 năm tù.
Vụ án được khởi tố cuối năm 2018, bị trả hồ sơ điều tra bổ sung cuối năm 2023. Qua nhiều lần mở phiên tòa, HĐXX triệu tập 53 người có quyền nghĩa vụ liên quan song không ai có mặt.
Thanh Lam