Tòa án Tối cao Mỹ hôm 4/12 chấp thuận yêu cầu của giới chức Texas về dỡ bỏ phán quyết từ tòa án liên bang cấp thấp hơn, để cho bang này sử dụng bản đồ bầu cử mới được vẽ theo hướng có lợi cho đảng Cộng hòa. Phán quyết được đưa ra dưới dạng lệnh không có chữ ký với tỷ lệ 6-3, cho thấy chia rẽ rõ rệt giữa nhóm thẩm phán bảo thủ và 3 thẩm phán tự do.
Trước đó, tòa cấp dưới kết luận bản đồ này có dấu hiệu phân biệt chủng tộc, vi phạm Hiến pháp Mỹ. Bản đồ mới chia nhỏ các cộng đồng người da màu đang sống tập trung và phân tán họ vào các quận có đa số là người da trắng bảo thủ, không tạo thêm bất kỳ khu vực bầu cử nào mà người da màu chiếm đa số.
Tòa án Tối cao cho rằng tòa án cấp thấp đã "can thiệp không đúng mực vào hoạt động vận động bầu cử sơ bộ đang diễn ra", gây xáo trộn sự cân bằng giữa liên bang và cấp bang. Tòa cũng lưu ý tòa cấp dưới đã sai khi không yêu cầu bên kiện chính quyền Texas đưa ra một bản đồ thay thế khả thi.
Tòa án Tối cao Mỹ ở thủ đô Washington tháng 6/2021. Ảnh: Reuters
Thẩm phán Elena Kagan, đại diện nhóm 3 thẩm phán tự do, chỉ trích phe đa số bảo thủ đã thiếu tôn trọng phán quyết của tòa cấp dưới, vốn được soạn thảo bởi một thẩm phán do chính ông Trump bổ nhiệm.
"Với việc Tòa án đình chỉ phán quyết của tòa cấp dưới, bản đồ mới của Texas sẽ chi phối cuộc bầu cử năm tới với những lợi thế đảng phái. Điều này cũng đảm bảo rằng nhiều công dân Texas sẽ bị xếp vào các khu vực bầu cử dựa trên chủng tộc của họ mà không có lý do chính đáng", bà Kagan viết.
Tổng chưởng lý Texas Ken Paxton, thành viên đảng Cộng hòa, ca ngợi đây là "thắng lợi to lớn", phản ánh đúng môi trường chính trị của bang và chặn đứng các vụ kiện sai trái từ phe cánh tả. Ngược lại, Hiệp hội Quốc gia vì Sự tiến bộ của Người da màu (NAACP) tiếp tục chỉ trích bản đồ bầu cử mới, lưu ý rằng dân số Texas chỉ có 40% là người da trắng nhưng cử tri da trắng đang kiểm soát hơn 73% số ghế Hạ viện của bang.
Texas hiện có 38 ghế tại Hạ viện, đứng thứ hai sau California với 52 ghế. Đảng Cộng hòa đang giữ 25 trong số 38 ghế này. Bản đồ mới có thể giúp chuyển đổi tới 5 ghế Hạ viện hiện do đảng Dân chủ nắm giữ sang tay đảng Cộng hòa. Việc vẽ lại bản đồ khu vực bỏ phiếu ở Texas là một phần nỗ lực duy trì kiểm soát của đảng Cộng hòa tại Hạ viện trong bầu cử giữa kỳ năm 2026.
Đảng Cộng hòa hiện nắm thế đa số ở Hạ viện, nhưng cách biệt với phe Dân chủ mong manh, lần lượt là 219 ghế so với 213 ghế. Viễn cảnh mất kiểm soát Hạ viện hoặc Thượng viện trong cuộc bầu cử tháng 11/2026 sẽ đe dọa chương trình nghị sự của ông Trump, thậm chí mở đường cho những cuộc điều tra do phe Dân chủ dẫn đầu nhắm vào Tổng thống.
Thanh Danh (Theo Reuters)