Cách thức hoạt động của tòa án Internet lần đầu tiên được công khai trong lễ công bố "Sách trắng về Tư pháp Internet của ngành tòa án Trung Quốc", diễn ra vào ngày 4/12 tại thành phố Ô Trấn, tỉnh Chiết Giang.
Một buổi làm việc trực tuyến mẫu của tòa Internet. Video: CGTN.
Các vụ được tòa Internet thụ lý thường bao gồm tranh chấp thương mại trực tuyến và yêu cầu bồi thường thiệt hại gây ra do sản phẩm thương mại điện tử. Mọi khâu trong quy trình tố tụng có thể được thực hiện qua mạng, bao gồm đệ đơn khởi kiện, cung cấp chứng cứ, xét xử và ra phán quyết.
Thẩm phán trí tuệ nhân tạo sẽ dẫn dắt phiên tòa, nhưng vẫn có thẩm phán thật giám sát quá trình tố tụng và đưa ra phán quyết quan trọng. Theo sách trắng, mỗi phiên làm việc của tòa trực tuyến trung bình 45 phút, mỗi vụ trung bình mất 38 ngày để kết thúc.
Hiện, Trung Quốc có ba tòa án Internet đặt tại ba địa điểm: tỉnh Hàng Châu (được thành lập vào tháng 8/2017), thành phố Bắc Kinh và tỉnh Quảng Châu (cùng được thành lập vào tháng 9/2018). Theo nhà chức trách, ba tòa án tới nay đã tiếp nhận gần 120.000 vụ, xử lý được hơn 88.000 vụ.
Sách trắng cho biết Trung Quốc đang thúc đẩy việc điện tử hóa để giúp công tác xử lý đơn kiện được đơn giản hơn thông qua công nghệ như blockchain, điện toán đám mây và dữ liệu lớn. Việc đặt tính năng đơn giản vào tay thẩm phán ảo sẽ giúp giảm tải cho thẩm phán con người, giúp tòa án bắt kịp với số vụ ngày càng tăng.
Bên cạnh tòa Internet, sách trắng còn giới thiệu tính năng "tòa án điện thoại di động" trên WeChat - nền tảng mạng xã hội thịnh hành ở Trung Quốc, nhằm giúp người khởi kiện và thẩm phán cảm nhận đầy đủ sự tiện lợi của tố tụng trên đầu ngón tay. Tính năng này đã được đưa vào thí điểm từ tháng 3 tại một số thành phố và khu vực của 12 tỉnh ở Trung Quốc.
Tính năng "tòa án điện thoại di động" được tích hợp vào ứng dụng WeChat phổ biến tại Trung Quốc. Ảnh: AFP.
"Tòa án điện thoại di động" sẽ thực hiện một số khâu trong tố tụng ngay trên điện thoại di động, giúp người dùng soạn yêu cầu khởi kiện, tham gia các buổi điều trần và trao đổi chứng cứ mà không cần xuất hiện tại tòa.
Tới tháng 10, số người dùng đăng ký "tòa án điện thoại di động" đạt 1,16 triệu, số luật sư đăng ký hơn 73.200, số vụ triển khai qua mạng trực tuyến đạt 3,1 triệu.
Quốc Đạt (Theo China Daily, CGTN, Channel News Asia)