Theo thông tin bạn cung cấp, tôi nhận thấy hành vi của người này có dấu hiệu của "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Bạn nên tố cáo với cơ quan điều tra để xử lý, và bảo vệ chính bản thân mình.
Ba vấn đề bạn hỏi, luật sư giải đáp như sau:
Thứ nhất: Về thẩm quyền điều tra vụ án hình sự
Khoản 4 Điều 163 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 quy định: Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt...
Như vậy, bạn có thể gửi đơn tố giác đến cơ quan điều tra cấp quận/huyện nơi tội phạm xảy ra, tức là nơi mà người đó đã thực hiện hành vi ký giấy vay nợ với bạn rồi cầm tiền bỏ trốn.
Nếu không xác định được rõ nơi xảy ra tội phạm, bạn có thể tố giác ở cơ quan điều tra nơi người đó cư trú hoặc nơi bạn cư trú.
Người dân viết đơn tố cáo gửi Công an TP HCM về việc tiền tiết kiệm bị chuyển thành mua bảo hiểm, ngày 20/4. Ảnh: Hải Duyên
Thứ hai: Về trình tự thủ tục giải quyết tin báo tội phạm
Khi phát hiện có hành vi tội phạm, mọi công dân đều có quyền tố giác tội phạm theo quy định tại Điều 144 Bộ luật tố tụng hình sự 2015.
Khi cơ quan, tổ chức, cá nhân trực tiếp tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố thì cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố phải lập biên bản tiếp nhận và ghi vào sổ tiếp nhận; có thể ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh việc tiếp nhận theo quy định tại Điều 146 Bộ luật tố tụng hình sự 2015.
Về thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố. Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 147 Bộ luật tố tụng hình sự 2015, trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố, cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải kiểm tra, xác minh và ra một trong các quyết định:
a) Quyết định khởi tố vụ án hình sự;
b) Quyết định không khởi tố vụ án hình sự;
c) Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
Như vậy, sau khi bạn gửi đơn trình báo đến cơ quan công an có thẩm quyền thì cơ quan công an sẽ giải quyết cho bạn trong thời hạn là 20 ngày kể từ ngày nhận được đơn tố giác.
Thứ ba: Hồ sơ và trình tự tố giác tội phạm
Khoản 4 điều 144, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, tố giác, tin báo về tội phạm có thể bằng lời hoặc bằng văn bản.
Như vậy, dù bằng hình thức nào thì bạn cũng phải có đơn trình báo đến cơ quan điều tra thì mới cơ cơ sở để cơ quan điều tra thụ lý giải quyết. Trong đơn bạn phải trình bày rõ nội dung sự việc, hành vi phạm tội của người nhận tiền, thông tin nhân thân của người bị tố giác.
Ngoài đơn trình báo, bạn nên kèm theo các chứng cứ là căn cứ chứng minh sai phạm của người nhận tiền như: Giấy nhận tiền, file ghi âm cuộc trao đổi, hình ảnh tin nhắn nhận tiền chạy việc.... các thông tin cơ bản của bạn và người mà bạn tố giác như: Căn cước công dân, hộ khẩu...
Luật sư Nguyễn Đại Hải
Công ty Luật TNHH Fanci