Mark, 50 tuổi và Ellie, 45 tuổi, rời nhà ở Tramore, Ireland vào 1/2 để bắt đầu hành trình đạp xe vòng quanh thế giới. Họ đạp xe tới đông nam đảo, lên phà sang Pháp, vượt qua Đức theo sông Danube, cắm trại trong tuyết, đến Biển Đen, Thổ Nhĩ Kỳ, rồi băng qua những sa mạc khắc nghiệt của Trung Á ở Kazakhstan, Kyrgyzstan, Uzbekistan. Hành trình của họ lấy cảm hứng từ Dervla Murphy, người phụ nữ đạp xe từ Ireland đến Ấn Độ năm 1965.
Giải thích về hành trình, Mark cho biết việc đạp xe vòng quanh thế giới là "cách tốt nhất" để "trải nghiệm nhiều nhất và sống hết mình". Anh nhấn mạnh, mục tiêu chính là khám phá các nền văn hóa và cảnh quan đa dạng, thay vì cố gắng đi qua mọi quốc gia.
Mark và Ellie ở Cửa khẩu Móng Cái.
Họ đã làm việc 70 giờ mỗi tuần ở Ireland để tích lũy ngân sách. Họ dùng ứng dụng Mapy để vạch lộ trình, ưu tiên những con đường vắng. Lịch trình luôn linh hoạt, trừ những lúc hỏng xe. Tốc độ đạp cũng tùy thuộc vào địa hình và thời tiết. Có ngày họ chỉ đi được 32 km khi gặp bão ở Việt Nam, nhưng cũng có ngày đạt 165 km trên những con đường bằng phẳng ở Kazakhstan.
Mark đánh giá chi phí ở Việt Nam rất rẻ. Một nhà nghỉ chất lượng tốt có giá khoảng 300.000 đồng mỗi đêm. "Ở châu Âu, chúng tôi sẽ tốn gấp 10 lần cho một đêm ở nhà nghỉ có chất lượng thấp hơn nhiều", anh nói.
Ngay khi vừa qua cửa khẩu Móng Cái, âm thanh đầu tiên cuốn họ vào Việt Nam là tiếng hát karaoke inh ỏi của những "ca sĩ" địa phương. Khoảnh khắc đó, họ nhận ra có điều gì đó thú vị đang chờ đón.
Thị trấn Trà Cổ đón họ bằng tấm biển "Vua Karaoke Vàng 24 Giờ" trước một ngôi nhà trông như "Las Vegas thu nhỏ" với hai tượng thiên thần thạch cao. Từ đây, họ bắt đầu làm quen với tình yêu karaoke của người Việt. Họ nhận ra tại Việt Nam, karaoke là sân chơi bình đẳng, ai cũng có thể là ca sĩ - miễn là tiếng hát đủ lớn.
Khi thức dậy ở homestay trên đảo Cái Chiên lúc 9h, chủ nhà và nhiều người trong xóm đã bày sẵn đồ cho bữa tiệc karaoke. Các cụ ông thay nhau hát tới 15h, có người hát đúng nốt, nhưng cũng có người lạc tông bằng chất giọng the thé rùng mình. Họ được mời hát cùng và thử sức với bài Little Boxes. Dù mọi người vỗ tay, cặp đôi hiểu đó chỉ là phép lịch sự, vì bài hát có vẻ "không đủ to".
Bỏ lại những buổi tiệc, cả hai tiếp tục đi dọc bờ biển, tận hưởng làn gió mát và sự chào đón nồng hậu của người dân thôn quê. "Đạp xe cho chúng tôi thấy cuộc sống thường nhật của người Việt - điều các tour du lịch khó đem lại", Mark chia sẻ.
Họ bất ngờ khi thấy những khu vườn, cánh đồng được chăm sóc cẩn thận, nhà cửa đẹp đẽ. Dù làm việc vất vả, người Việt vẫn dành thời gian cho gia đình, bạn bè, ngồi trò chuyện khi ngày làm việc kết thúc. Điều này khiến họ nhớ đến Ireland, nơi những khoảnh khắc bên gia đình luôn được coi trọng.
Khi đạp xe qua những thị trấn nhỏ lúc tan trường, trẻ em vẫy tay chào. Có lần, một nhóm thiếu niên ở quầy nước ven đường gọi họ lại mời nước nhưng Mark không hiểu. Sau đó, hai cậu bé đuổi theo bằng xe máy, dúi vào tay họ hai cốc nước mía lạnh ngọt lịm.
"Những khoảnh khắc này khiến những ngày đạp xe khó khăn trở nên nhẹ nhàng. Sự hiếu khách của người Việt chạm đến trái tim chúng tôi mỗi ngày", Mark nói.
Một "bà mẹ" Việt Nam bán bánh mì Mark và Ellie gặp trên đường.
Họ đặc biệt ấn tượng với những "bà mẹ Việt Nam" - những người phụ nữ nhỏ bé nhưng luôn quan tâm đến người khác một cách chi tiết.
Có lần, Mark bị một người phụ nữ lớn tuổi nhắc nhở vì mặc quần đùi đạp xe trong ngày nắng gắt. Lần khác, một "bà mẹ" mặc áo mưa trông như "Người dơi" (Batman) ép họ vào lề rồi dúi vào tay hai chiếc áo mưa, không quên căn dặn "đừng đạp xe trong mưa mà không che đầu". Hay khi vào một quán phở và chọn chỗ ngồi, một bà chủ quán lập tức lắc đầu, kéo anh ra bàn khác để được quạt mát. Những người này không quen biết vợ chồng Mark nhưng quan tâm họ như người trong nhà.
Theo Mark, cội rễ của hiện tượng này là sự quan tâm chân thành. Đó là một phần của lòng hiếu khách và sự thân thiện nổi tiếng của người Việt.
Trải qua khoảng một tháng ở Việt Nam, Mark nhớ lại một số blog anh đọc trước khi đi. Họ nói nên bỏ qua Việt Nam vì "nhàm chán, chẳng có gì đáng xem" và nên đến thẳng Thái Lan.
"Thật may tôi đã bỏ qua những định kiến đó", Mark chia sẻ.
Nam du khách chia sẻ khó khăn gặp phải khi đạp xe ở Việt Nam gần như không đáng kể, trừ cơn bão Bualoi. Điều duy nhất khiến họ thấy thử thách là "đồ ăn quá ngon" khiến họ không thể ngừng lại. Có những ngày, bụng no căng làm họ không còn sức để đạp xe.
Phở, bánh xèo, cơm chiên hải sản là những món yêu thích của họ dù nước chấm đôi khi "có vị như mùi đường". Trong khi Ellie thích cà phê, Mark cho biết chỉ uống để duy trì năng lượng. Thỉnh thoảng, sau khi uống cà phê xong, họ lại đua xem ai nhanh hơn. Đi trên đường, họ phấn khích khi thấy lúa, dừa, chuối mọc khắp nơi - những thứ lạ lẫm ở Ireland lạnh giá.
"Việt Nam có an ninh lương thực tốt, không như nhiều nước châu Âu phụ thuộc vào thực phẩm nhập khẩu và chế biến sẵn", Mark nói.
Visa của họ có thời hạn ba tháng. Mark cho biết sau hơn 8 tháng đạp xe, Việt Nam là nơi họ muốn dừng chân tận hưởng một chút. Có những ngày mệt mỏi, Mark và Ellie lại nhìn nhau, tự hỏi tại sao họ lại đạp xe thế này?
Và chỉ vài ngày trước, khi đang chán nản, một người lạ đi qua họ, không nói một lời nhưng giơ ngón cái như thể bảo "Giỏi lắm, tiếp tục đi". Hay khi đi qua một cánh đồng, đám trẻ lễ phép chào hỏi còn những người nông dân bất giác ngẩng đầu lên, vẫy tay chào nồng nhiệt. Sự lạc quan và tinh thần hiếu khách của người Việt thực sự đã "chữa lành" cho hai vợ chồng.
Sắp tới, họ sẽ đến Tuy Hòa và ở nhà người bạn trong vài tuần. Mark hy vọng cải thiện vốn tiếng Việt và hiểu sâu hơn về văn hóa Việt Nam. Hiện tại, họ đã biết một vài từ chỉ món ăn, nói "cảm ơn" và các từ cơ bản như "sông", "cầu" để phục vụ đi lại.
Mark cho biết Việt Nam là thiên đường cho người đạp xe với những con đường đẹp, đồ ăn ngon, chi phí tiết kiệm. Anh nhận xét Việt Nam nằm trong top 3 điểm đến yêu thích nhất hành trình và gợi ý những du khách đạp xe nên đến đây.
Sau Việt Nam, họ dự định qua Campuchia, Lào, Thái Lan, Malaysia, Sumatra, vượt đường xích đạo bằng xe đạp. Tiếp đó, họ sẽ bay sang Canada đầu năm 2026, đạp xe qua Mỹ và về Ireland vào cuối năm, hoàn thành hành trình qua 23 quốc gia.
Tú Nguyễn