Vợ chồng chị Hà (tên đã thay đổi) mới kết hôn, lần đầu mang thai, đại gia đình rất vui mừng. Các lần khám thai định kỳ kết quả đều bình thường. Đột nhiên, đến tháng thai thứ 4, chị bị chảy máu mũi, nôn nhiều máu. Tháng 7, chị chuyển từ bệnh viện ở Lâm Đồng đến Bệnh viện Chợ Rẫy điều trị.
Bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc ung thư vòm ác tính giai đoạn ba đã di căn hạch. Khối u lớn bị hoại tử, bịt kín vùng vòm mũi họng, xâm lấn nhiều cơ quan. Bệnh nhân thiếu máu nặng, mắc hội chứng máu khó đông, thể trạng suy kiệt, da xanh xao, không thể ăn uống bình thường, không thở được bằng mũi.
Mỗi ngày, chị Hà nôn và chảy máu mũi khoảng 200-300 ml. Các bác sĩ nhận định bệnh nhân có thể tử vong nếu không cầm được máu, phải truyền máu bồi hoàn, sử dụng các thuốc chống đông máu, can thiệp để làm tắc mạch máu, song không hiệu quả. Tình trạng diễn tiến nặng hơn, máu chảy từ mũi xuống họng ồ ạt, gây thiếu máu nặng và bít tắc đường thở. Nguy cơ bệnh nhân bị suy hô hấp cấp, suy đa cơ quan, suy thai, mất tim thai thường trực.
Vợ chồng chị Hà trước ca mổ lấy thai. Ảnh: Bệnh viện cung cấp.
Phó giáo sư, bác sĩ Nguyễn Minh Trường, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, ngày 10/11 cho biết ông đã rất trăn trở khi điều trị cho thai phụ.
"Đây là bệnh nhân ung thư vòm ác tính đầu tiên mang thai, cả nước chưa có phác đồ ca nào tương tự. Y văn thế giới mới chỉ ghi nhận ba trường hợp", bác sĩ Trường chia sẻ. Thêm vào đó, thai phụ quá trẻ, bệnh tiến triển cực nhanh, lúc phát hiện ung thư đã ở giai đoạn tương đối muộn, biến chứng nguy hiểm ít gặp là xuất huyết. Thai nhi lớn dần từng ngày, làm tăng áp lực lên cơ thể mẹ.
Thông thường, bệnh nhân ung thư vòm hầu họng sẽ ưu tiên áp dụng phác đồ xạ trị, mang lại hiệu quả tốt nhất. Hóa trị cũng có thể được phối hợp với xạ trị trong một số trường hợp. Riêng phẫu thuật có tác dụng rất hạn chế và khó thực hiện. Tuy nhiên, bệnh nhân này đang mang thai, tuyệt đối không thể xạ trị bởi thai nhi có thể bị dị tật bẩm sinh, bác sĩ Trường nói.
"Hay bỏ con để giữ sinh mạng mẹ?" là câu hỏi đặt ra nhiều lần trong các cuộc hội chẩn liên viện giữa bác sĩ Chợ Rẫy và Bệnh viện Hùng Vương chuyên về phụ sản. Thế nhưng, nhịp tim thai đập rất khỏe và rõ nét, nếu bỏ em bé liệu sau này người mẹ không còn cơ hội sinh sản nữa thì sao? Ngoài ra, tình trạng rối loạn đông máu, nguy cơ băng huyết sau khi bỏ thai cũng có thể giết chết người mẹ.
Cả bác sĩ và người bệnh trong tình thế tiến thoái lưỡng nan. Thậm chí, không còn tiền để tiếp tục điều trị, bệnh nhân đã xin ra viện, về nhà phó thác số phận cho ông trời. Không đành lòng nhìn hai mạng sống rời đi, các bác sĩ một mặt tiếp tục hội chẩn tìm phương án điều trị an toàn, một mặt đề xuất với bệnh viện hỗ trợ viện phí cho bệnh nhân, bác sĩ Dương Thị Thanh Mai, khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Chợ Rẫy, chia sẻ.
Cuối cùng, các bác sĩ quyết định chia nhỏ các giai đoạn điều trị thành trước và sau sinh. Đầu tiên, ê kíp thực hiện một cuộc phẫu thuật táo bạo, cắt trọn khối u, thắt tất cả mạch máu tăng sinh nuôi u. Người mẹ được truyền tổng cộng 30 đơn vị máu, gần như thay máu toàn bộ. Vấn đề xuất huyết và thiếu máu được giải quyết triệt để.
Tiếp đến, là truyền bốn đợt hóa chất cầm cự, ngăn bệnh tiến triển nặng hơn. Loại thuốc được sử dụng đảm bảo hiệu quả cho mẹ nhưng ít gây tác dụng phụ nhất cho thai nhi. Chị Hà được chăm sóc dinh dưỡng tích cực qua ống xông dạ dày và đường truyền tĩnh mạch. Em bé được cung cấp dinh dưỡng để hấp thụ, người mẹ cũng đủ sức chống chọi với tác dụng phụ của thuốc. Các bác sĩ Bệnh viện Hùng Vương giúp chị dưỡng thai tối đa và dùng thuốc giúp phổi phát triển, chờ đến thời điểm thích hợp mổ bắt con.
Hai mẹ con Hà gặp nhau chớp nhoáng trong phòng mổ sinh, sau đó bé được đưa sang Bệnh viện Hùng Vương dưỡng nhi, mẹ ở lại Chợ Rẫy điều trị ung thư vòm họng. Ảnh: Bệnh viện cung cấp.
Đến tuần thai thứ 35, tình trạng bệnh của mẹ khó có thể kéo dài thêm, ca mổ sinh diễn ra ngay tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Bé trai nặng 2,3 kg khóc lớn khi chào đời, khiến cả ê kíp vỡ òa hạnh phúc. Em bé được đưa sang Bệnh viện Hùng Vương nuôi dưỡng một tuần, rất khỏe mạnh, bú tốt, xuất viện ngày 9/11. Chị Hà phục hồi tốt sau mổ, vết thương khô ráo, không có biến chứng hậu sản. Vùng khối u vòm mũi thoáng, chị không còn nôn ói hay chảy máu mũi.
Hiện vợ chồng thuê nhà trọ ở gần bệnh viện, tiện cho Hà điều trị, hai mẹ con cũng được gần gũi nhau.
"Tôi thực lòng biết ơn các bác sĩ đã cứu mẹ con tôi từ cõi chết trở về. Tôi hy vọng sẽ sớm khỏi bệnh, khỏe mạnh để sống lâu với con", Hà tâm sự.
Dự kiến từ tuần tới, chị Hà sẽ bắt đầu hóa xạ trị kết hợp trong 5 tuần. Các bác sĩ đặt mục tiêu chữa khỏi ung thư cho bệnh nhân, trả người mẹ khỏe mạnh về cho em bé.
Ung thư vòm họng là bệnh lý ác tính thường gặp, đứng đầu trong các loại bệnh ung thư vùng đầu mặt cổ, tỷ lệ tử vong cao.
Thư Anh