Trong số các huyện của Quảng Ninh, Cô Tô và Vân Đồn là huyện đảo. Cô Tô nằm ở phía Đông Bắc tỉnh, cách đất liền khoảng 60 hải lý và tiếp giáp với huyện đảo Vân Đồn. Huyện được thành lập năm 1994, gồm trên 50 đảo lớn nhỏ, trong đó lớn nhất là đảo Cô Tô và Thanh Lân. Biển Cô Tô còn nổi tiếng về cá, mực, ngọc trai, hải sâm, bào ngư.
Bài ký Cô Tô là tác phẩm ghi lại những ấn tượng về thiên nhiên, con người ở đảo Cô Tô mà nhà văn Nguyễn Tuân (1910-1987) thu nhận trong chuyến ra thăm đảo. Bài ký từng được đưa vào giảng dạy trong chương trình Văn học, bậc THCS.
Trích đoạn Cô Tô từ tuyển tập Nguyễn Tuân - Ký, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1976:
"Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đậm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. Chúng tôi leo dốc lên đồn Cô Tô hỏi thăm sức khoẻ anh em bộ binh và hải quân cùng đóng sát nhau trong cái đồn khố xanh cũ ấy. Trèo lên nóc đồn, nhìn ra bao la Thái Bình Dương bốn phương tám hướng, quay gót 180 độ mà ngắm cả toàn cảnh đảo Cô Tô. Nhìn rõ cả Tô Bắc, Tô Trung, Tô Nam, mà càng thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng đẻ ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây".