Chiều 20/9 họp báo giải thích nguyên nhân nâng vốn đầu tư xây dựng cụm tượng đài lớn nhất Việt Nam, ông Đinh Hài, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam cho rằng, công trình nhiều lần điều chỉnh thiết kế, quy mô, thay đổi chất liệu để xứng tầm quốc gia; thời gian thi công kéo dài đến gần 6 năm; biến động về giá vật tư, nhân công, vật liệu. Toàn bộ những thay đổi này đều được các Bộ, ngành Trung ương giám sát, theo dõi chặt chẽ.
Mặc dù Chính phủ chưa hỗ trợ đầu tư quần thể tượng đài mẹ Việt Nam anh hùng, thế nhưng hiện tại công trình vẫn tiếp tục triển khai theo hướng vừa thi công vừa vận động kinh phí.
Theo ông Hài, ban đầu Quảng Nam dự định chỉ xây cụm tượng đài quy mô cấp tỉnh. Sau đó, tỉnh lại chỉ đạo cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam điều chỉnh vốn từ 55 tỷ lên đến 81 tỷ đồng. Trong đó, trung ương cấp 50 tỷ đồng, tỉnh chi 20 tỷ đồng và nguồn đóng góp từ các đoàn thể, tổ chức xã hội là 11 tỷ đồng.
"Tháng 11/2007 xét thấy tượng đài mang tầm ý nghĩa nhân văn thể hiện lòng tri ân mẹ VN anh hùng, Thủ tướng đồng ý đưa vào danh sách công trình văn hóa cấp quốc gia và yêu cầu tỉnh Quảng Nam xem xét tính toán lại tổng mức đầu tư cho phù hợp với quy mô", ông Hài nói.
Trở thành công trình văn hóa cấp quốc gia, tượng đài sẽ tượng trưng cho 50.000 bà mẹ VN anh hùng trong cả nước, đáp ứng 3 yêu cầu là có giá trị nghệ thuật cao, bền vững vĩnh cửu và hoành tráng. Đầu năm 2008, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đề nghị tỉnh Quảng Nam tính toán lại tổng mức đầu tư để phù hợp với quy mô mới. Sau đó các Bộ thẩm định dự án, Quảng Nam đã điều chỉnh, bổ sung vốn đầu tư lên 411,2 tỷ đồng.
Hiện, Hội đồng nghệ thuật đã nghiệm thu xong 8 trụ huyền thoại và 80% tượng mẫu bà mẹ VN anh hùng, đồng thời chuyển các phác thảo 1/1 đã nghiệm thu vào TP Tam Kỳ để tiến hành thi công đục đá.
![]() |
Mô hình tượng đài mẹ VN anh hùng bằng chất liệu ximăng tỷ lệ 1/1. Ảnh: Trần Hải |
Sau nhiều lần điều chỉnh phác thảo quần thể tượng đài cho phù hợp với không gian, toàn bộ kích thước khối tượng chính được nâng từ 81 m theo đường thẳng lên hơn 86 m và đường cong được chỉnh từ 101 m thành 120 m. Ông Hồ Xuân Tịnh, Giám đốc Ban quản lý công trình tượng đài cho biết, bề dày cũng tăng thêm 30% để xây dựng một bảo tàng trong lòng khối tượng. 8 trụ huyền thoại được thay đổi đường kính từ 1,2 m lên 1,65 m, cao 9 m. Chất liệu làm tượng được thay đổi từ đá sa thạch sang đá hoa cương có độ bền vững gấp 5-6 lần.
Họa sĩ, nhà điêu khắc Đinh Gia Thắng, tác giả phác thảo công trình tượng đài cũng phân tích thêm là việc chế tác tượng mẫu tỉ lệ 1/1 cũng phải thay đổi hoàn toàn giải pháp kỹ thuật do khối tượng sẽ phải đối mặt với bão tố, gió lốc cấp 12-14 ở miền Trung. "Cụm tượng đài vốn đầu tư chỉ khoảng 200 tỷ đồng, một nửa kinh phí còn lại giành cho các hạng mục liên quan", họa sĩ Thắng nói.
Hiện cả nước còn hơn 44.000 bà mẹ Việt Nam anh hùng còn sống. Hầu hết các mẹ tuổi đã cao, sức yếu, nhiều mẹ cuộc sống còn khó khăn, sống neo đơn lúc tuổi già. Do đó nhiều người cho rằng dành hơn 410 tỷ đồng để xây tượng đài là quá lãng phí, mà nên dùng số tiền này chăm sóc những bà mẹ anh hùng còn sống.
Trong hơn 5.000 ý kiến độc giả VnExpress.net tham gia biểu quyết "Bạn nghĩ gì về việc dành hơn 410 tỷ đồng để xây tượng đài Mẹ VN anh hùng?", có đến một nửa cho rằng không nên xây tượng đài mà dành tiền cho việc khác. Gần 43% đề nghị làm với quy mô vừa phải, chỉ có 5,3% ủng hộ việc xây tượng đài với kinh phí vượt 5 lần dự toán ban đầu này.
Trí Tín