Ông Nguyễn Văn Thanh. Ảnh: Đoàn Loan. |
Ngày 28/9, trao đổi VnExpress, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải VN khẳng định không thể tùy tiện cấm xe máy. Để giảm ùn tắc hiện nay ở các thành phố lớn, trước hết nên hạn chế ôtô cá nhân, sau đó mới đến xe máy.
> 'Hà Nội và TP HCM không thể mãi phát triển xe máy' / Thí điểm hạn chế môtô, xe máy ở Hà Nội và TP HCM
- Mới đây, Chính phủ đã chỉ đạo các thành phố Hà Nội và TP HCM nghiên cứu nhiều biện pháp giảm ùn tắc giao thông, trong đó có cấm xe máy trên một số tuyến đường, ông nghĩ sao về biện pháp này?
- Không thể áp dụng tùy tiện cấm xe máy ngay tức thì. Trên nhiều tuyến phố có dân sinh sống, nếu cấm xe máy thì người ta sẽ đi lại như thế nào. Họ sẽ phải gửi xe ở nơi nào đó thì phải có đủ chỗ để xe. Nếu cần cấm xe máy thì phải khảo sát khu đó dân cư ra sao, đường sá thế nào để tạo điều kiện cho người dân sinh sống ổn định.
Theo tôi có thể nghiên cứu thí điểm khu vực Hàng Ngang, Hàng Đào. Người dân ở đây đưa xe về nhà cũng rất khó khăn nên nếu có bãi đỗ thì người dân sẽ yên tâm. Hoặc có thể phát thẻ đi xe cho những người sống trong phố cấm. Tuy nhiên, chính quyền phải ngăn chặn được tình trạng trông xe máy tự phát với giá cao, để người dân không bức xúc.
- Ông đánh giá như thế nào về khả năng vận tải công cộng thay thế xe máy nếu áp dụng lệnh cấm?
- Vận tải khách công cộng hiện nay quá yếu, không đáp ứng được yêu cầu người dân. Với tuyến đường nhỏ thì phải đưa các loại xe nhỏ hơn để không ách tắc. Nếu tăng được xe buýt thì người dân sẽ tự giảm đi xe máy.
Theo tôi, chính quyền không nên dùng các biện pháp hành chính để hạn chế xe cá nhân mà áp dụng biện pháp kinh tế, để người dân lựa chọn phương án thích hợp cho mình.
Giao thông lộn xộn trên nhiều tuyến đường Hà Nội. Ảnh: Tiến Dũng.
- Vậy để giảm tình trạng ùn tắc hiện nay ở các thành phố lớn, theo ông nên hạn chế ôtô hay xe máy?
- Phải hạn chế ôtô cá nhân, sau đó mới đến xe máy. Bởi ôtô chiếm nhiều diện tích giao thông hơn, tất nhiên do ý thức tham gia giao thông của người đi xe máy chưa cao nên thường len lỏi gây tắc cục bộ.
Trước mắt có thể phân luồng cho các loại xe. Tôi hoan nghênh Hà Nội đã áp dụng biện pháp này. Người tham gia giao thông phải đi đúng làn đường của mình, tạo trật tự trong giao thông, sau đó tiến tới mở rộng nhiều tuyến. Mặc dù các tuyến đường có nhiều giao cắt là bất cập của hạ tầng song người đi xe vẫn phải đi đúng làn đường, không phải muốn đi thế nào cũng được.
- Khi đương chức là Cục phó Đường bộ VN, ông từng đề xuất thu phí vào trung tâm các thành phố lớn, tại sao đề án này không thực hiện được?
- Tôi từng đề xuất song chưa được dư luận đồng tình, sau này Chính phủ lại giao cho hai thành phố nghiên cứu thay vì giao cho Bộ Giao thông Vận tải. Đến nay TP HCM đã chuẩn bị áp dụng phương án này. Tôi thấy tiếc vì nếu áp dụng sớm thì ý thức của người tham gia giao thông chuyển biến hơn.
Tôi đồng tình với TP HCM thu phí vào trung tâm trên một số tuyến đường, vào thời gian nhất định. Khi ta chưa tăng được hạ tầng, chưa tăng phương thức vận tải thì phải tính phương án thu phí để giảm ùn tắc, không nên so sánh với nước ngoài mà bó tay không làm.
Thu phí vào giờ cao điểm khiến người dân phải tính toán, chủ động đi lại tránh giờ cao điểm để giảm ùn tắc giao thông. Nếu cứ phải đi vào trung tâm thì phải chấp nhận nộp phí, nhà nước có tiền lại đầu tư vào hạ tầng giao thông. Chúng ta phải mạnh dạn làm rồi rút kinh nghiệm.
- Theo ông có nên áp dụng biện pháp thu phí vào trung tâm Hà Nội?
- Hà Nội phải tính toán kỹ hơn vì ngõ ngách nhiều, song tôi nghĩ vẫn áp dụng được cho thủ đô, nhất là ở khu phố cổ. Vừa giữ được môi trường vừa giảm ùn tắc.
Hàng ngày tôi đi xe máy đi làm, chứng kiến cảnh ùn tắc ngày càng khủng khiếp. Trong khi hạ tầng chưa phát triển thì người dân cần chung tay với nhà nước đổi mới ý thức tham gia giao thông.
- Ngoài các giải pháp đã nêu, theo ông cần phải làm gì để hạn chế gia tăng của xe cá nhân?
- Muốn hạn chế xe cá nhân thì phải hạn chế ngay từ khi nhập xe về nước. Chúng ta có thể thu các loại thuế cao khi nhập xe. Phí trước bạ cho xe lưu hành tại Hà Nội có thể cao hơn các tỉnh khác. Tất cả để tạo nguồn vốn đầu tư nâng cấp hạ tầng, phục vụ lại cho người dân.
Đoàn Loan