- Hiện nay việc dạy chữ cho trẻ mầm non vẫn phổ biến, học sinh lớp 1 thì ngày học bán trú, tối về phải làm bài tập. Bộ trưởng đánh giá thế nào về tình trạng này?
- Bộ GD&ĐT đã có văn bản cấm dạy chữ trước cho trẻ ở bậc mầm non. Còn ở tiểu học, chúng tôi cũng đã chỉ đạo. Học sinh tiểu học nếu đã học 2 buổi ở trường thì tôi thấy việc làm bài tập ở nhà buổi tối là không cần thiết.
Cháu tôi năm nay học lớp 8. Tôi bảo với cháu, học 2 buổi ở trường rồi, tối không phải học nữa. Có hôm kiểm tra cháu được 9-10 điểm, cũng có hôm chỉ 5-6, thậm chí 3-4 điểm. Chúng ta không nên coi việc đó là điều gì quá ghê gớm.
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng học sinh học bán trú 2 buổi ở trường thì tối về không cần phải làm thêm bài tập nữa. Ảnh: Hoàng Thùy. |
- Đến mùa tuyển sinh vào các trường mầm non lại xuất hiện tình trạng phụ huynh xếp hàng cả đêm để nộp hồ sơ cho con. Bộ trưởng nghĩ sao khi tình trạng đó kéo dài nhiều năm nhưng không được khắc phục?
- Tôi có xem hình ảnh xếp hàng xin học cho con phát trên truyền hình. Xin chia sẻ vất vả mà các bậc phụ huynh đã phải chịu đựng trong điều kiện còn rất nhiều khó khăn của ngành. Chúng tôi cũng phải cảm ơn phụ huynh vì sự quan tâm rất lớn, trước hết đối với sự học hành của con em mình, nhưng đó cũng là sự quan tâm đối với ngành giáo dục.
Nguyên nhân có rất nhiều, nhưng tôi xin nêu mấy ý lớn. Đó là điều kiện của ngành giáo dục, cơ sở trường lớp còn thiếu, nhất là ở khu đô thị với những chung cư cao tầng. Ở đó có nhiều gia đình trẻ sinh sống, nhiều cháu nhỏ, cơ sở cũ không còn đáp ứng được yêu cầu.
Mặt khác, điều kiện đảm bảo chất lượng của trường chênh lệch nhau. Có cơ sở rất khang trang đầy đủ, thầy cô giáo tốt, ngược lại có những cơ sở còn thiếu thốn, thầy cô chưa đảm bảo chuẩn. Chênh lệch như vậy khiến học sinh đổ xô vào trường tốt, có thầy cô dạy giỏi, tạo nên sự căng thẳng.
Để khắc phục tình trạng này, chúng tôi phối hợp với các tỉnh thành thực hiện đạt chuẩn đối với nhà trường, chuẩn với giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, cố gắng làm cho mức chênh lệch giữa các cơ sở giáo dục giảm dần. Từ đó từng bước giúp các cơ sở giáo dục có điều kiện tương đối gần nhau để phụ huynh không phải căng thẳng trong việc chọn trường lớp.
Tôi cũng có con đi học, cũng hiểu về tâm lý lựa chọn. Có khi gần nhà mình có trường nhưng không muốn con học mà cho cháu học ở trường xa hơn với điều kiện tốt hơn. Bộ Giáo dục đã chủ động làm việc với TP Hà Nội và TP HCM, bàn và đề ra giải pháp quyết liệt để chấm dứt nhanh nhất tình trạng chen chúc và chờ đợi từ nửa đêm để xin học cho con.
- Dù Bộ Giáo dục nghiêm cấm nhưng tình trạng lạm thu trong trường học vẫn tồn tại theo hướng biến tướng, ngụy trang dưới nhiều hình thức, Bộ trưởng có giải pháp gì khả thi để giải quyết thực trạng này?
- Vấn đề lạm thu trong trường học chủ yếu xảy ra ở thành phố lớn, thị xã hay vùng kinh tế phát triển. Điều này đang gây bức xúc cho người dân. Bộ đã điều tra nghiên cứu và có giải pháp cho vấn đề này. Ví dụ ở Quảng Ninh đã tổ chức họp khu phố, phụ huynh, ra nghị quyết nghiêm cấm lạm thu. Hà Nội có những giải pháp như cấp tiền cho các trường với mức độ cao hơn. Nếu trước đây thành phố cấp cho trường tiểu học kinh phí với 80% để thanh toán tiền lương, 20% còn lại lo hoạt động khác của trường thì hiện nay ngân sách thành phố cấp tăng lên 25%, THPT tăng 30% để giảm thu.
Về phía Bộ, chúng tôi đã ban hành điều lệ của hội cha mẹ học sinh, trong đó nghiêm cấm việc hội cha mẹ đứng ra thu tiền lo việc trang thiết bị cơ sở vật chất cho trường, lo việc thưởng, bồi dưỡng thầy cô giáo. Bộ cấm hội cha mẹ học sinh đứng ra thu tiền dưới hình thức vận động nhưng lại là tự nguyện một cách bắt buộc. Phụ huynh nào có tấm lòng, điều kiện hỗ trợ nhà trường thì tới gặp ban giám hiệu, phòng tài vụ ủng hộ.
Tuy nhiên, nếu chỉ có giải pháp về mặt hành chính thì chưa thể giải quyết được vấn đề mà cần giải pháp đồng bộ, trước hết là tuyên truyền vận động của nhà trường, tổ dân phố, các tổ chức chính trị xã hội để tạo đồng thuận chung trong cả hệ thống.
- Mùa thi đại học năm nay Bộ không phát hành cẩm nang tuyển sinh khiến nhiều cơ sở đua nhau in ấn, sản phẩm không đảm bảo chất lượng, in sai nhiều. Bộ trưởng nói gì về vấn đề này?
- Thông tin Bộ không phát hành "Những điều cần biết về tuyển sinh đại học" vừa đúng, vừa không đúng. Năm nay, Bộ không ấn định chỉ tiêu tuyển sinh mà để các trường tự đăng ký trên cơ sở điều kiện, yêu cầu của Bộ. Sau nhiều ý kiến tại hội nghị hiệu trưởng, Bộ giao cho NXB Giáo dục xuất bản cuốn cẩm nang tuyển sinh và cuốn này vẫn do các vụ, cục của Bộ cân chỉnh thông tin. Hiện cuốn sách chưa được phát hành do một số lý do, như còn có sai sót cần điều chỉnh, một số trường đăng ký lượng tuyển sinh quá cao hay chưa đăng ký.
Tôi chắc chắn là thông tin do các đơn vị khác đưa ra trong cẩm nang tuyển sinh đã phát hành là không đáng tin cậy, bởi đến sáng 6/3 vẫn có 40 trường chưa gửi đăng ký chỉ tiêu về Bộ. Thông tin chính xác nhất sẽ có trong hôm nay và Bộ sẽ giao cho NXB Giáo dục để khoảng 2 ngày tới có thể phát hành.
- Nhiệm vụ trọng tâm của Bộ trong năm 2012 là tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục, vậy nhiệm vụ trên tập trung ưu tiên vào lĩnh vực nào?
- Trong năm 2012, Bộ đồng thời triển khai 2 khối công việc, đó là tiếp tục đổi mới quản lý đào tạo giáo dục và chuẩn bị kế hoạch chiến lược cho giai đoạn sau 2012.
Về đổi mới quản lý giáo dục đào tạo, với khối phổ thông và mầm non sẽ tiếp tục tăng cường cơ sở vật chất, giảm tải chương trình phổ thông, nâng cao chất lượng, giáo viên phải đạt chuẩn và trên chuẩn, đồng thời tập trung triển khai phổ cập mầm non 5 tuổi, chú ý ưu tiên cho vùng sâu cũng như các diện cần được quan tâm khác.
Với giáo dục đại học, tiếp tục phân cấp quản lý nhà nước, tăng cường thanh kiểm tra và xử lý cơ sở vi phạm. Hiện chúng tôi đã cho triển khai đợt thanh kiểm tra mới với 80 trường. Ngoài ra, Bộ cũng tăng cường quản lý nhà nước với các cơ sở có liên kết với nước ngoài, cơ sở giáo dục nước ngoài tại Việt Nam.
Về lâu dài, chúng tôi hoàn tất chiến lược phát triển giáo dục đào tạo đến năm 2020, trình Thủ tướng cho ý kiến và sẽ bàn trong hội nghị của Ủy ban Quốc gia về giáo dục và phát triển nhân lực trong tuần này. Bộ sẽ cùng với các cơ quan của Quốc hội hoàn thiện dự thảo Luật giáo dục đại học.
Chúng tôi đang cùng Ban tuyên giáo trung ương và các cơ quan khác chuẩn bị đề án đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương 6, trong đó triển khai đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa sau năm 2015.
Hoàng Thùy ghi