Tiếp xúc với VnExpress.net, ông Thọ kể, hôm 16/6 tàu của ông cùng hai tàu bạn nữa đang trên đường chạy tìm nơi trú bão số 2 ở ngoài khơi cách đảo Linh Côn 15 hải lý về phía Đông thuộc quần đảo Hoàng Sa, Việt Nam, thì bị tàu kiểm ngư Trung Quốc áp sát. 37 ngư dân đều cùng quê ở xã An Hải, huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi), ngơ ngác không hiểu chuyện gì xảy ra.
Tàu Trung Quốc đã áp tải đưa ba tàu về đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa. "Đến sáng 21/6 họ đưa ra ba quyết định xử phạt (toàn chữ Trung Quốc), ép ba thuyền trưởng của ba tàu lăn tay, chịu mức phạt tiền tổng cộng 210.000 nhân dân tệ vì 'xâm phạm lãnh hải Trung Quốc'. Tụi tui muốn ngất xỉu vì tính ra tiền Việt khoảng 540 triệu đồng", ông Thọ vẫn chưa hết bàng hoàng nhớ lại. Sau khi lăn tay, tàu của ông Thọ may mắn được thả về cùng 25 ngư dân. 12 người trong đó có hai thuyền trưởng vẫn bị bắt giữ.
 |
|
Thuyền trưởng Dương Văn Thọ (áo xanh) trên chiếc tàu vừa từ Hoàng Sa trở về huyện đảo Lý Sơn. Ảnh: Trí Nguyễn |
Nét mặt buồn rười rượi, ông Thọ thở dài, anh em ngư dân nghèo, đi vay đi mượn cùng góp vốn ra khơi, giờ thì mất cả chì lẫn chài. 6 tạ cá đỏ cùng hải sâm đánh bắt được trước khi gặn nạn đã bị phía Trung Quốc tịch thu hết. Chưa kể chi phí xăng dầu, đá lạnh cho chuyến ra khơi này khảng 210 triệu đồng của ba tàu xem như mất trắng.
Viên thuyền trưởng này ngậm ngùi: "Với mức phạt 540 triệu đồng thì chúng tôi có rao bán cả ba chiếc tàu này cũng chưa chắc đủ 2/3 số tiền nộp phạt để “chuộc” 12 người cùng tàu còn bị tạm giữ ở đảo Phú Lâm".
Ngư dân Lê Văn Tài, thuyền viên của tàu ông Thọ, cho hay, 20 năm hành nghề, đây là lần thứ hai ông Tài bị phía Trung Quốc tạm giữ và xử phạt trong khi đang đánh bắt thuỷ sản trên vùng biển Hoàng Sa. Cách đây 9 năm, ba tàu Lý Sơn cũng bị Trung Quốc bắt giữ, phạt mỗi tàu 80 triệu đồng. "Muốn nộp phạt, chúng tôi phải thông qua “cò” người Việt biết nói tiếng Hoa ở Đà Nẵng để lo thủ tục, chuyển tiền nộp phạt, sau đó phương tiện và số ngư dân bị tạm giữ còn lại mới được thả về", ông Tài kể.
Lặng lẽ suốt buổi nghe các đồng nghiệp trao đổi với VnExpress.net, ông Nguyễn Tâm, thuyền viên của chiếc tàu QNg6517-TS vẫn còn bị giữ ở Hoàng Sa, lo lắng: "Tôi may mắn được thả nhưng thuyền trưởng và một số ngư dân trên tàu chúng tôi vẫn còn bị tạm giữ hơn 10 ngày qua khiến gia đình ở nhà nóng cả ruột gan, từng giây, từng phút mong ngóng người thân sớm trở về".
 |
|
Chưa kịp ngơi nghỉ, ông đã cùng với các ngư dân sắp xếp lại ngư cụ còn ít ỏi trên tàu. Ảnh: Trí Nguyễn |
Ông Tâm kể thêm, trong lúc bị tàu kiểm ngư Trung Quốc áp tải đi, do chạy tốc độ quá nhanh nên tàu của ông bị hỏng ván, sóng phá nước làm chết máy. Một phiên dịch trên tàu còn trấn an: “ Các ông yên tâm, nếu tàu chìm sẽ có tàu Trung Quốc trục vớt”.
Trên gương mặt rắn rỏi rám nắng mang đầy vẻ phẫn nộ, ông Tâm nói, khi bị giữ, phía Trung Quốc đã chia các thuyền viên thành từng tốp để chụp ảnh, phiên dịch hỏi lý lịch cá nhân từng ngư dân. Ba thuyền trưởng mặc dù không biết trong quyết định ghi gì vẫn bị ép lăn tay chịu mức phạt mỗi tàu 70.000 nhân dân tệ (180 triệu đồng).
Nghe về khoản tiền phạt cao chất ngất, bà Bùi Thị Giàu, vợ thuyền trưởng Dương Văn Hưởng (vẫn còn bị tạm giữ) đã ngất xỉu, những ngày qua không còn thiết ăn uống gì nữa. Bà Giàu bộc bạch: “Anh Hưởng là trụ cột gia đình nuôi mẹ già, ba con còn nhỏ dại, tôi thì đau ốm suốt, sức khỏe yếu hầu như không làm được việc gì. Bây giờ ảnh bị bắt giữ, Trung Quốc đòi tiền chuộc nộp phạt thì gia đình tôi biết đào ở đâu ra tiền đây”. Ngồi giữa căn nhà ọp ẹp, nóng hầm hập của tiết trời miền Trung, nghĩ đến chồng đang bị tạm giữ nơi đảo xa, nhìn những đứa con còn quá nhỏ dại mà lòng người vợ này đau quặn thắt.
25 ngư dân Lý Sơn vừa về đến nhà đã gửi đơn kêu cứu đến Bộ Ngoại giao và các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi nhờ can thiệp để phía Trung Quốc thả tàu cùng những người còn bị tạm giữ ở đảo Phú Lâm trở vê đoàn tụ cùng gia đình.
Ông Võ Xuân Huyện, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cũng cho biết, huyện đã gửi văn bản đề nghị tỉnh kiến nghị Bộ Ngoại giao sớm can thiệp để bảo đảm an toàn cho 12 ngư dân còn bị Trung Quốc tạm giữ ở Hoàng Sa.
"Lâu nay ngư dân âm thầm chịu đựng với những mức phạt do phía Trung Quốc vô cớ đưa ra, đã đến lúc phải thể hiện kiên quyết không nộp phạt tránh tạo tiền lệ xấu về sau", ông Huyện nói. Hiện ngày càng có nhiều ngư dân ở đảo Lý Sơn ngại đánh bắt cá ở vùng biển Hoàng Sa vì sợ bị phía Trung Quốc bắt giữ, xử phạt tiền nên đã chuyển dần qua ngư trường vùng biển Trường Sa. Theo ông Huyện, "đây là thiệt thòi rất lớn đối ngư dân, gây ảnh hưởng lớn đến việc phát triển kinh tế thủy sản của huyện".
Trí Nguyễn