'Vá' nụ cười cho những em nhỏ đáng thương

Từ khi nhận con gái từ tay cô hộ sinh, tim chị Khuyên thắt lại khi thấy khuôn mặt trắng trẻo của con gái có khiếm khuyết ở ngay khóe miệng. "Cũng vì sứt môi mà bé nhà em ăn được ít lắm, lại hay bị sặc bên mũi. Cháu cũng thường xuyên bị viêm họng, viêm phổi. Con được gần một tuổi mà em chưa bao giờ dám tắm cho cháu, vì sợ con bị nhiễm lạnh, toàn lau nhanh rồi mặc đồ vào ngay thôi", bà mẹ trẻ quê Lý Nhân, Nam Hà kể.

Vì con bị dị tật, hay đau ốm nên chị chỉ ở nhà chăm con, còn chồng ra Hà Nội làm phụ hồ kiếm thêm. Thương và lo lắng nhưng cặp vợ chồng trẻ thường xuyên túng bấn cũng chưa dám đưa con đi khám lần nào. Lần mổ miễn phí này thực sự là cuộc đổi đời với bé.

Đoàn bác sĩ thuộc Trung tâm tư vấn hỗ trợ nụ cười đang khám cho các bé chuẩn bị được phẫu thuật chữa sứt môi hở hàm ếch tại Bệnh viện Thể thao Việt Nam. Ảnh: MT.

Bé Đỗ Cẩm Vân, con chị Khuyên là một trong gần 30 cháu được phẫu thuật chữa dị tật sứt môi hở hàm ếch trong tháng 9, mở đầu cho dự án "Vì nụ cười trẻ thơ Việt Nam". Đây là chương trình hợp tác giữa Diễn đàn Giáo dục Công nghệ và Xúc tiến kinh doanh Thái Lan và Bệnh viện Thể thaoViệt Nam, Viên nghiên cứu môi trường và các vấn đề xã hội VN, nhằm giúp đỡ chữa các dị tật cho những trẻ em thiệt thòi ở Việt Nam.

Theo đó, tất cả những trẻ bị dị tật này đều được khám, phẫu thuật miễn phí, đồng thời hỗ trợ cả tiền đi lại, ăn ở trong thời gian điều trị.

Chị Bùi Tú Anh, Phó giám đốc Trung tâm tư vấn hỗ trợ phẫu thuật nụ cười - đơn vị tư vấn và trực tiếp phẫu thuật cho trẻ - cho biết, sứt môi hở hàm ếch là bệnh hay gặp ở Việt Nam. Theo thống kê hằng năm, nước ta có hơn 3.000 trẻ em sinh ra bị dị tật này.

Theo bác sĩ Tú Anh, nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do người mẹ bị nhiễm độc tố từ môi trường, thai phụ bị cảm cúm và uống thuốc cúm trong 3 tháng đầu thai kỳ, cũng có một số trường hợp bố mẹ mắc bệnh thì con của họ cũng bị.

"Hiện tại chưa có cuộc nghiên cứu, khảo sát nào để đánh giá về tình trạng bệnh, tuy nhiên sau hơn 3 năm phẫu thuật cho hơn 1.300 cháu ở khắp các tỉnh thành, chúng tôi thấy rằng ở những tỉnh sản xuất nông nghiệp, sử dụng nhiều thuốc trừ sâu, hay tại các địa phương có các nhà máy sản xuất hóa chất độc hại thì tỷ lệ trẻ mắc dị tật này cao hơn", chị Tú Anh chia sẻ.

Chị cho biết, đây là một dị tất dễ mắc nhưng cũng dễ chữa, cơ hội phẫu thuật có thể giúp trẻ khắc phục đến 80-90% tình trạng bệnh.

"Không chỉ liên quan đến thẩm mỹ, khiến trẻ cảm thấy tự ti, khó hòa nhập cộng đồng, dị tật này còn ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và sinh hoạt các các em. Những bé sứt môi, hở vòm miệng thường dễ bị sặc khi ăn uống, hay viêm nhiễm đường hô hấp, khó nói, nói ngọng...", chuyên gia phẫu thuật nụ cười cho hay. Vì vậy, theo chị, cần phải phẫu thuật kịp thời cho các em, ngay khi trẻ đủ điều kiện sức khỏe (với trẻ bị khe hở môi thì từ 6 tháng tuổi, với trẻ hở vòm miệng thì từ 18 tháng).

Tuy nhiên, thực tế, đa số các trường hợp dị tật này đều rơi vào những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhiều trẻ ở những nơi xa xôi, hẻo lánh hoặc chưa có điều kiện tiếp cận thông tin nên thường được chữa muộn. Trong đợt phẫu thuật đầu tiên trong dự án này, có những trẻ đã 15, 16 tuổi mới lần đầu đi khám.

"Một lần đoàn đi phẫu thuật ở Đà Lạt, chúng tôi đã gặp một bệnh nhân gần 70 tuổi vẫn bị sứt môi. Khi được hỏi tại sao ông lại để dị tật đến tận bây giờ mà không đi chữa thì được trả lời 'không có tiền ăn chúng tôi chết, chứ không phẫu thuật chúng tôi vẫn sống'. Câu nói này khiến chúng tôi rất day dứt", một bác sĩ của nhóm phẫu thuật trong dự án chia sẻ.

Dự án "Vì nụ cười trẻ thơ Việt Nam" dự kiến sẽ kéo dài trong 5 năm, trong đó, năm 2010 sẽ tiến hành các ca phẫu thuật chữa dị tật sứt môi hở hàm ếch miễn phí cho trẻ em tại Bệnh viện Thể Thao Việt Nam, năm 2011 – 2015 sẽ mổ ở các bệnh viện tuyến tỉnh nếu kinh phí cho phép.

"Chúng tôi không chỉ muốn giúp chữa trị cho các cháu sứt môi hở hàm ếch mà sẽ cố gắng giúp nhiều bệnh nhân mắc các dị tật bẩm sinh khác, hay bị tai nạn thiên tai... được mổ miễn phí, hy vọng tất cả trẻ em trên đất nước này đều được nở nụ cười hồn nhiên, hạnh phúc đúng nghĩa trẻ thơ", ông Chu Quốc Thắng, phó giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam, giám đốc dự án, cho biết.

"Để làm được điều này, rất cần sự trợ giúp của toàn xã hội. Nhận được càng nhiều sự ủng hộ thì sẽ càng nhiều trẻ em được chữa bệnh", ông nói thêm.

Vương Linh