Ngày 26/12, tại Hội nghị báo chí toàn quốc diễn ra ở TP HCM, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Hoàng Vĩnh Bảo đánh giá, năm qua báo chí đã phản ánh toàn diện các sự kiện và sinh hoạt chính trị quan trọng, các hoạt động kỷ niệm lớn của đất nước.
"Báo chí đã thực hiện ngày càng hiệu quả chức năng giám sát, phản biện xã hội, đấu tranh kiên quyết với những hành vi tham nhũng lãng phí, tiêu cực, quan liêu", ông Bảo nói.
Báo chí cũng được đánh giá đã tích cực đấu tranh bảo vệ chủ quyền, biên giới lãnh thổ, đấu tranh chống "diễn biến hòa bình", phản bác quan điểm, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước.
Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo tổng kết tình hình hoạt động báo chí trong năm qua. Ảnh: Thiên Ngôn.
Tuy nhiên, theo ông Bảo, hoạt động báo chí năm qua cũng còn hạn chế khi nhiều tờ chủ yếu khai thác những vấn đề tiêu cực, thông tin một chiều, gây bức xúc cho địa phương, doanh nghiệp và cá nhân.
Tính định hướng, chính luận trên báo chí được cho là chưa được coi trọng. Thông tin không đúng sự thật, thiếu nhạy cảm về chính trị, không phù hợp với lợi ích đất nước, không phù hợp định hướng, tiết lộ bí mật Nhà nước.
Các hạn chế này cũng xuất phát từ việc nhiều cơ quan, tổ chức, địa phương thiếu chủ động cung cấp thông tin. Nhất là tình huống, sự kiện bất thường, phức tạp liên quan đến chính trị, kinh tế, xã hội, đối ngoại... gây khó khăn cho cơ quan chỉ đạo và quản lý thông tin, cũng như cơ quan báo chí.
Ngoài ra, một số vấn đề gây bức xúc trong xã hội nhưng chậm được cơ quan chức năng giải quyết, hoặc chưa có phương thức xử lý thông tin thỏa đáng nên tạo thành "điểm nóng" trên báo chí.
Mạng xã hội lấn át báo chí
Theo ông Hoàng Vĩnh Bảo, báo chí có nguy cơ bị truyền thông xã hội vượt mặt trong việc cung cấp thông tin đến đọc giả. Thậm chí, có lúc mạng xã hội lấn át về độ nhanh nhạy, cập nhật thông tin trong các vấn đề nhạy cảm, phức tạp. Trong khi lẽ ra báo chí phải chủ động thông tin để định hướng hoặc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái.
"Báo chí còn có nguy cơ bị mạng xã hội dẫn dắt bởi các thông tin giả mạo, nguy cơ phụ thuộc vào mạng xã hội để tăng lượng truy cập. Trong khi mạng xã hội lớn như Facebook dùng tính năng hạn chế chia sẻ đường link báo chí trên nền tảng của họ. Điều này làm báo chí giảm sút lượng người đọc và giảm khả năng tương tác", ông Bảo nói.
Về kinh tế, các cơ quan báo chí đang bị giảm nguồn thu do quảng cáo trực tuyến dịch chuyển mạnh về các nền tảng xuyên biên giới như Google và Facebook, chi phối khoảng 66% thị phần quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam. Việc không thu hút được quảng cáo, không tự chủ được chi phí hoạt động có thể dẫn đến những biến tướng về tôn chỉ mục đích, ảnh hưởng tới chất lượng nội dung tờ báo.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng trao đổi với Bộ trưởng Trương Minh Tuấn bên lề hội nghị. Ảnh: Thiên Ngôn.
Nói về tin giả mạo trên mạng xã hội, ông Lê Quốc Minh, Phó tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam cho rằng chưa bao giờ fake news "nóng" như hiện nay.
"Tấm hình một quan chức gắn với dòng phát ngôn được lan truyền rất nhiều trên Facebook đã nhận rất nhiều gạch đá của dư luận, trong khi nhân vật không hề nói vậy", ông Minh dẫn chứng và nói rằng tin giả đã có từ lâu, như một dịch bệnh khủng khiếp, nhờ mạng xã hội lan truyền nhanh hơn nhiều lần.
Bộ trưởng Trương Minh Tuấn cho biết đang yêu cầu Cục báo chí phối hợp Sở Thông tin Truyền thông TP HCM kiểm tra trường hợp một cơ quan báo chí cấp thẻ hoạt động cho cả chủ vựa phế liệu, chủ quán nhậu "để làm ăn".
"Hiện Bộ Thông tin và Truyền thông đã chỉnh sửa quy định, giao quyền cho địa phương xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí trên địa bàn mình quản lý", ông Tuấn nói.
Phát biểu kết luận hội nghị, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng đánh giá đội ngũ làm báo đã không ngại khó khăn đưa tin về những sự kiện quan trọng của đất nước, vượt qua sự đe dọa của thế lực xấu, sự đối xử không công bằng của các cơ quan chức năng.
Tuy nhiên, ông Thưởng cũng yêu cầu các cơ quan báo chí cần khắc phục một số khuyết điểm ảnh hưởng nghiêm trọng uy tín như: xa rời tôn chỉ mục đích, vi phạm giấy phép hoạt động, nhất là trong lĩnh vực báo điện tử; khuynh hướng giật gân, câu khách, dễ dãi trong trích nguồn...
Thiên Ngôn