 |
|
Một lâm tặc đang chưng cất tinh dầu xá xị. |
Từ Nha Trang vào huyện Khánh Vĩnh, điểm nóng khai thác cây xá xị trái phép, chỉ khoảng 40 km, nhưng để vào rừng sâu và tiếp cận được doanh trại của lâm tặc lại không đơn giản chút nào. Bởi hầu hết là đường mòn và có rất nhiều doanh trại của lâm tặc mọc lên, có người canh phòng từ xa. A Dưng, một người dân tộc kể, tháng trước anh đi hái quả sa nhân đụng phải bọn lâm tặc xá xị này. Chúng trói anh vào vào một khúc cây to bằng cả vòng tay ôm, đấm đá một hồi. Lát sau, một tên cầm rìu lạnh lùng bổ phập vào khúc cây ngay sát đỉnh đầu anh và quát: “Mày mà mở miệng cho ai biết tụi tao đang ở đâu thì cái búa này sẽ bổ vào cổ mày”.
Anh Nguyễn Huỳnh Đức, Đội trưởng Đội bảo vệ Lâm trường Sông Trang, kể: “Các anh vừa gặp 4 doanh trại của lâm tặc. Đập mấy cái lò chưng cất tinh dầu xá xị mất cả ngày vẫn không xuể”. Năm 2000, bảo vệ lâm trường và kiểm lâm địa phương đã tổ chức nhiều cuộc truy bắt bọn khai thác gỗ xá xị lậu. Có những cuộc thành công, nhưng phần nhiều chẳng thu được kết quả gì vì khó qua được tai mắt bọn lâm tặc.
Chuyến đi mới đây, bảo vệ Lâm trường Sông Trang phối hợp với kiểm lâm, huyện đội Khánh Vĩnh bí mật ra quân lúc 1h. Toán các anh có 8 người, cắt rừng ròng rã suốt 4 ngày trời, vượt qua các đỉnh nhọn, mũi nón cao ngất, gần giáp với Đăk Lăk. Sang đến ngày thứ 5, trong tình trạng gần như kiệt sức thì các anh gặp doanh trại của lâm tặc. Bọn chúng cầm rìu, rựa, cây gỗ vạt nhọn định tấn công. Các anh phải lên đạn AK chúng mới bỏ tang vật gồm 4 lò nhôm to như thùng phuy 200 lít, mấy cái máy nổ, nhiều can dầu xá xị.
Theo kiểm lâm, bọn lâm tặc rất tinh vi, chúng khéo léo tháo rời các vật dụng để bí mật chuyển vào rừng. Thậm chí đến cái lò nhôm cũng là những mảnh nhỏ, khi nấu chúng mới gò ghép lại. Lò chưng cất được khoét sâu dưới lòng đất theo kiểu hàm ếch để đảm bảo độ nóng cho chưng cất tinh dầu và giảm bớt khói. Còn các máy chạy dầu chúng sáng tạo giảm thanh bằng cách nối đầu pô xuống vũng nước.
 |
|
Kiểm lâm bắt được nhiều khối gỗ cây xá xị. |
Ông Bùi Quang Ty, kiểm lâm viên Hạt Khánh Vĩnh, cho biết, trước đây người ta báo động nạn đốt rừng để lấy than, còn bây giờ tình trạng khai thác cây xá xị, chưng cất tinh dầu cũng làm rừng thiệt hại không kém nhưng ít người quan tâm. Ông Võ Việt Trúc, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm Khánh Vĩnh, thừa nhận: “Địa bàn rừng núi ở đây quá rộng, lại rất phức tạp, làm sao truy đuổi lâm tặc ở khắp nơi. Đặc biệt gỗ và tinh dầu xá xị có giá trị rất cao, mang vác nhỏ gọn nên việc chặn các con đường vận chuyển của chúng không dễ như chặn các loại gỗ lậu bình thường khác”.
Hiện nay, xá xị là loại gỗ quý hiếm, chuyên dùng để làm tượng hoặc đồ mỹ nghệ, trang trí nội thất cao cấp, giá lên đến 20-25 triệu đồng/m3. Còn tinh dầu xá xị, được chưng cất từ rễ cây, bán ngay tại rừng đã là 40.000-50.000 đồng/lít, nếu đem đến Diên Khánh, Nha Trang có thể vọt lên đến 80.000-100.000 đồng. Đây là nguồn tinh dầu tự nhiên rất khó kiếm bởi các rừng cây xá xị đã cạn kiệt gần hết.
(Theo Tuổi Trẻ, 3/7)