Ông Nguyễn Công Hiệp (70 tuổi) cười tươi khi nhắc lại khoảnh khắc Thủ tướng Canada Justin Trudeau trong chiếc sơ mi trắng, tay áo xắn cao, bước xuống ôtô đến gần ông, thân thiện chào rồi cùng đi dạo phố, uống cà phê... chiều 9/11.
"Tôi chỉ là nhân viên cấp quá nhỏ so với một nguyên thủ quốc gia như ông ấy. Nhưng ông ấy coi tôi như thân tình, nói chuyện rất thoải mái, vui vẻ, lịch thiệp, để lại trong tôi ấn tượng khó quên", ông Hiệp nói.
Ông Hiệp có 23 năm làm việc cho Lãnh sự quán Canada tại TP HCM, ở vị trí lái xe, thông dịch, tổng hợp tài liệu văn phòng... Ông thông thạo tiếng Anh, Pháp, Hoa và biết một ít tiếng Campuchia. Từng song hành cùng 10 vị Tổng Lãnh sự nên hiểu rõ từ nghi lễ ngoại giao; thói quen sinh hoạt, ăn uống, cho đến tính cách của người Canada.
Ông được đích thân Thủ tướng Trudeau chọn qua ảnh, trong số 30 nhân viên Việt Nam đang làm việc tại Lãnh sự Canada ở TP HCM.
"Họ thông báo cho tôi mấy ngày trước khi ông Trudeau sang nhưng không biết ông ấy chọn đi đâu, có thể đi ăn cơm, uống cà phê hay dạo phố đi bộ", ông Hiệp kể và cho biết, từ 5 quán cà phê do tiền trạm chụp hình, Thủ tướng Justin Trudeau chọn quán nhỏ trên đường Lê Thánh Tôn, quận 1.
Hơn 20 năm trước khi còn là sinh viên Thủ tướng Canada đến TP HCM du lịch bụi. "Ông ấy trẻ, tính cách phóng khoáng, lại học văn chương, lãng mạn. Dù đội tiền trạm đã chọn nhiều quán cà phê ghế cao nhưng ông ấy không chịu, thích quán đó vì ngồi ghế cóc vỉa hè để ngắm đường phố", ông Hiệp kể.
Ông Hiệp nhận lệnh đúng 15h có mặt ở quán cà phê. Ông đến trước ngồi chờ sẵn, nhưng một lúc sau lại được yêu cầu đi bộ ra đường Trương Định.
"Tôi đang thơ thẩn trên đường thì xe chở Thủ tướng Justin Trudeau đến. Trong chiếc áo sơ mi trắng, quần âu, ổng nói 'đi dạo với nhân viên lâu năm như tôi là bảo đảm rồi' và muốn đi bộ để biết đường phố Sài Gòn giờ nhộn nhịp ra sao, so với hơn 20 năm trước từng ghé thăm. Chiều hôm đó thấy đường bị cảnh sát cấm xe qua lại, ổng còn đề nghị 'để cho xe máy họ đi'", ông Hiệp nhớ lại.
Thủ tướng Canada tản bộ cùng ông Hiệp qua ba tuyến đường. Ông tỏ ra thích thú và liên tục xuýt xoa: "Tôi nhìn xe chạy nườm nượp thấy sợ, khác hoàn toàn so với trước".
"Hồi trước TP HCM chỉ có vài triệu dân, nay đã lên đến hơn 10 triệu rồi", ông Hiệp đáp lại.
Khi đến quán, ông Hiệp gọi hai ly cà phê phin cho mình và Thủ tướng Canada. Ông Trudeau hỏi cặn kẽ về cách pha, nhưng khi thấy cà phê chảy xuống ly ông cười, nói: "Đặc quá tôi uống không nổi, tôi ngồi uống trà đá với ông cũng được".
Buổi gặp diễn ra trong khoảng nửa giờ, Thủ tướng Trudeau vui vẻ chụp hình cùng người dân rồi mời ông Hiệp về văn phòng Lãnh sự để chụp hình bên quốc kỳ hai nước và nói chuyện riêng.
"Thủ tướng thăm hỏi ân cần về quá trình tôi làm việc. Một lúc sau ông vào phòng riêng đăng Twitter và viết email cảm ơn tôi. Tôi thật sự ấn tượng về một nguyên thủ quốc gia lịch thiệp, tử tế với một nhân viên cấp quá nhỏ như tôi", ông Hiệp chia sẻ.
Vẫn giọng sôi nổi, ông Hiệp cho biết suốt buổi dạo bộ, uống cà phê hôm ấy, Thủ tướng Justin Trudeau không nói đến chính trị. Sang Việt Nam dịp APEC, ông muốn ghé TP HCM vì trước đã có ấn tượng khi khu lịch ở đây. Quan trọng hơn nữa để xúc tiến thương mại, kết nối giáo dục giữa hai nước nhiều hơn.
"Sau chuyến thăm và làm việc Thủ tướng Trudeau ký kết 3 dự án hỗ trợ Việt Nam hơn 60 triệu USD. Sắp tới các Thủ hiến, Bộ trưởng Canada tiếp tục sang đây. Họ quan tâm viện trợ phát triển nông nghiệp, ứng phó biến đổi khí hậu, kết nối du học, thúc đẩy xuất nhập khẩu sản phẩm giữa hai nước, chắc chắn công việc của chúng tôi sẽ nhiều hơn", ông Hiệp cho biết.
Bắt đầu chuyến thăm chính thức Việt Nam và tham dự tuần lễ cấp cao APEC tại Đà Nẵng vào trưa 8/11, trong gần một ngày ở Hà Nội, Thủ tướng Canada đã gặp Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, hội đàm với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại trụ sở Chính phủ, thăm Nhà sàn Hồ Chủ tịch và dự tiệc chiêu đãi.
Đến TP HCM vào hôm sau, ông Trudeau thăm Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE), nói chuyện với hơn 1.400 sinh viên trường ĐH Tôn Đức Thắng.
Trước khi gặp Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong, ông Trudeau đã đi dạo và uống cà phê với ông Nguyễn Công Hiệp.
Justin Trudeau là con trai cả của cố thủ tướng Canada Pierre Trudeau - người lãnh đạo đất nước trong gần 16 năm trước khi nghỉ hưu năm 1984. Tuy lớn lên trong một gia đình nổi tiếng, nhưng ông không tham gia chính trị.
Ông Trudeau tốt nghiệp cử nhân văn học ở đại học McGill năm 1994 và sau đó là cử nhân sư phạm đại học British Columbia năm 1998, trở thành một giáo viên. Năm 2000, ông bắt đầu sự nghiệp chính trị, tham gia đảng Tự do.
Tháng 11/2015, ông trở thành thủ tướng trẻ thứ nhì trong lịch sử Canada.
Tuyết Nguyễn