Tượng đài Lý Thái Tổ đã hoàn thành sau hơn 3 năm chuẩn bị. Ảnh: Anh Tuấn |
Theo Bộ trưởng Văn hóa Thông tin Phạm Quang Nghị, 994 năm sau ngày dời đô, vua Lý Thái Tổ được ung dung ngắm nhìn thủ đô Hà Nội và non sông gấm vóc Việt Nam. Chắc rằng người rất vui mừng trước đổi mới của đất nước, khi mà lớp lớp cháu con kế tục giữ gìn và phát huy những thành quả mà tổ tiên để lại.
Rất đông người dân thủ đô đã tới chứng kiến lễ khánh thành tượng đài. Bà Phạm Thị Nguyệt Lãng, ở số 2 Tông Đản, nói: "Khi được biết sẽ dựng tượng vua, chúng tôi rất phấn khởi. Ngay lúc mô hình mẫu được dựng, bà con trong khu vực đã rủ nhau đi xem. Tôi mong thành phố xây dựng thêm nhiều tượng đài để ghi lại truyền thống của dân tộc mình".
Giáo sư Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội sử học Việt Nam, nhận xét, bức tượng này đã phản ánh được tư thế, thần thái của vua Lý Thái Tổ. Với dáng người uy nghi, phong thái ung dung, toát lên tầm nhìn trí tuệ của người. Tuy nhiên: "Tôi chia sẻ với khó khăn của thành phố khi đặt bức tượng tại vườn hoa Chí Linh, nhìn ra hồ Hoàn Kiếm (gắn liền với truyền thuyết vua Lê Lợi) vì chúng ta chưa xây dựng được quy hoạch tượng đài.
Theo giáo sư Lê, đến nay, các tượng đài của Hà Nội hay bị đặt vào những vị trí gượng ép như tượng Lê Nin, tượng Nguyễn Trãi (không dựng được)... Ngoài ra, còn rất nhiều anh hùng dân tộc và danh nhân văn hoá song vẫn chưa được dựng tượng. Do vậy trong quy hoạch tổng thể về Hà Nội cần có quy hoạch về tượng đài, xác lập vị trí cho các nhân vật lịch sử này.
Lý Công Uẩn - người làng Cổ Pháp (Từ Sơn, Hà Bắc), sinh năm Giáp Tuất (974). Khi lớn lên, Công Uẩn lên tỏ rõ chí khí lớn khác thường. Ông đến Hoa Lư làm quan cho nhà Tiền Lê đến chức Tả thân vệ điện tiền chỉ huy sứ. Khi Lê Long Đĩnh mất, Lý Công Uẩn đã ngoài 35 tuổi, chỉ huy quân túc vệ trong chốn cung cấm. Bấy giờ lòng người đã oán giận nhà Tiền Lê nên quan Chi hậu là Đào Cam Mộc cùng các quan trong triều tôn Lý Công Uẩn lên ngôi hoàng đế tức Thái Tổ nhà Lý. Vua Thái Tổ thấy Hoa Lư hẹp liền dời đô về La Thành. Thái Tổ thấy có điềm rồng vàng bay lên liền đổi Đại La thành Thăng Long thành, đổi Hoa Lư thành phủ Tràng An. Theo Giáo sư Phan Huy Lê, điều sáng suốt của vua Lý là ông chọn Đại La để định đô, chứng tỏ tầm nhìn chiến lược và hiểu biết tường tận non sông đất nước và yêu cầu bảo vệ đất nước. Bởi Đại La có vị trí giao thông đường thuỷ thuận lợi, có thể dễ đi khắp cả nước. Là vùng đầu của đồng bằng Bắc Bộ, trung tâm của nền văn hoá - kinh tế cả nước. Điều quan trọng hơn, Lý Thái Tổ đã xây dựng cơ sở bền vững và đưa ra định hướng cho sự phát triển đất nước. Ông xây dựng chính quyền trung ương mạnh, đưa ra chính sách kinh tế xã hội an dân. Lý Công Uẩn thực sự là người con ưu tú của dân tộc. Ông đã cùng triều Lý làm rạng danh nước Đại Việt, viết nên những trang sử oanh liệt dựng nước và giữ nước. |
Đoàn Loan