Chiều 31/10, tân Bộ trưởng Thông tin Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng lần đầu tiên trả lời chất vấn trước Quốc hội.
Đại biểu Đinh Duy Vượt có câu hỏi về thực trạng thông tin sai sự thật, hình ảnh phản cảm, lừa đảo trên internet, mạng xã hội.
"Vấn đề này vẫn gây bất an cho xã hội, vậy giải pháp đột phá là gì?", ông Vượt chất vấn.
Với phong thái tự tin, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói thông tin sai trên mạng xã hội là câu chuyện toàn cầu, kể cả nước lớn như Mỹ hay nước nhỏ như Timor Leste và tình trạng này càng ngày càng nặng hơn.
"Chúng ta sống trên không gian mạng mới chục năm, chưa nhiều kinh nghiệm và sự phát triển của mạng còn tiếp tục, trong khi với đời sống thực chúng ta đã có kinh nghiệm nhiều nghìn năm. Như vậy, một số logic của đời sống thực có thể áp dụng vào không gian ảo để xử lý vấn đề thông tin sai sự thật", ông Hùng nói.
Theo tân Bộ trưởng, trước hết, phải định nghĩa thế nào là thông tin sai sự thật bằng pháp luật, tức là cần sửa một số quy định liên quan. Tiếp theo, cơ quan quản lý nhà nước phải có công cụ giám sát, phân tích. Hiện một ngày trên mạng xã hội có khoảng 100 triệu thông tin bằng tiếng Việt nên không thể dùng người để giám sát, mà công cụ ở đây phải sử dụng công nghệ.
"Bộ Thông tin Truyền thông bước đầu đã có trung tâm quốc gia về giám sát an toàn thông tin trên không gian mạng, có thể đọc, phân tích, đánh giá, phân loại 100 triệu tin mỗi ngày", ông nói.
Bên cạnh đó, theo lãnh đạo ngành Thông tin Tuyền thông, cơ quan chức năng phải có "công cụ quét rác", đây là câu chuyện vừa có tính pháp luật vừa là công nghệ. Chính phủ phải chỉ ra một đầu mối xử lý việc này, còn "công cụ quét rác, dọn dẹp như thế nào" thì kỹ thuật công nghệ có thể làm được.
Cũng theo tân Bộ trưởng, khó khăn của Việt Nam là có những mạng xã hội xuyên biên giới cung cấp từ nước ngoài vào. Vì vậy, cơ quan quản lý phải "mạnh tay hơn" trong việc yêu cầu các nhà cung cấp xuyên biên giới tuân thủ luật pháp Việt Nam, đặc biệt là yêu cầu về gỡ bỏ thông tin.
"Việc này có thể học tập kinh nghiệm quốc tế, như EU và một số nước ASEAN đã làm", ông nói.
Bộ trưởng Thông tin Truyền thông cho rằng: "Điều quan trọng là cương quyết thượng tôn pháp luật, đồng thời phải có chế tài xử lý người đưa thông tin sai trên mạng. Mạng xã hội giờ không ảo mà là thật rồi nên chúng ta không thể bỏ trống trận địa này. Người dân, chính quyền phải sống nhiều hơn nữa trên không gian mạng, cái tốt nhiều lên thì cái xấu sẽ giảm đi. Tăng cường truyền thông đến người dân là thông tin trên mạng xã hội không được kiểm duyệt, nên không phải cái gì xem qua cũng tin ngay".
Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương chất vấn tân Bộ trưởng Thông tin Truyền thông về vấn nạn sim rác. Theo ông Cương, sau những giải pháp quyết liệt vừa qua tình trạng này đã giảm nhưng vẫn còn tồn tại.
"Xin hỏi Bộ trưởng có chấm dứt được nạn sim rác hay không?", ông Cương nêu.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói "cái gốc của vấn đề xử lý sim rác nằm ở chỗ phải có cơ sở dữ liệu công dân chính xác, xác định mối quan hệ giữa người đến đăng ký sim và chứng minh thư nhân dân".
Theo ông, ở nhiều nước, khi người đến đăng ký sim đưa chứng minh thư ra, cắm vào máy sẽ hiện lên vân tay, ảnh, thông tin công dân. Doanh nghiệp cung cấp sim chỉ chụp ảnh rồi so sánh với cơ sở dữ liệu, nếu trùng thì đúng là người sở hữu chứng minh thư và như thế sim sẽ gắn với chứng minh thư.
"Đây là giải pháp căn cơ nhất", ông nói và cho rằng vừa qua Việt Nam đã có nhiều giải pháp giúp tình hình tốt lên, nhưng để giải quyết về cơ bản thì cần nhanh chóng xây dựng cơ sở dữ liệu công dân, "không chỉ giải quyết riêng vấn đề sim rác mà còn cho xây dựng Chính phủ điện tử".
Phát biểu sau đó, ông Nguyễn Thanh Hồng - Thường trực Uỷ ban Quốc phòng An ninh đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trong lần đầu tiên trả lời chất vấn của Quốc hội, tuy nhiên ông có hai nội dung muốn trao đổi.
Đầu tiên, ông Hồng đồng tình với Bộ trưởng Hùng là "đối xử với không gian mạng phải như không gian truyền thống".
Còn liên quan đến sim rác, theo ông Hồng, "tin độc, tin xấu, tin vu khống, tống tiền, phỉ báng cũng đều từ sim rác".
"Vấn đề quản lý nhà nước là một chuyện nhưng các doanh nghiệp có đồng hành thực hiện quy định không, vì bước ra ngoài hội trường Quốc hội là đại biểu có thể mua được sim rác ngay. Bộ trưởng nói chờ đến bao giờ có cơ sở dữ liệu công dân hoàn thiện mới làm thì quá bị động", ông Hồng nói.