Trạm chuyển rác trên đường Trường Chinh, TP HCM. |
Lực lượng thu gom rác gồm có đội gom rác dân lập với nhiệm vụ thu gom rác nhà dân, lực lượng của các công ty, xí nghiệp dịch vụ công ích quận, huyện đảm nhận việc dọn rác trên đường phố, đồng thời kiêm luôn việc quét đường. Cuối cùng là đội xe cơ động của Công ty Môi trường Đô thị (MTĐT) TP có nhiệm vụ: Nơi nào dân phản ánh có rác thì lập tức đến dọn ngay.
Lực lượng thu gom rác dân lập đã không ngần ngại bỏ quên rác do nhà dân thải ra, mặc dù hàng tháng vẫn thu tiền các hộ dân đều đặn. Anh P. H.V., đang thực hiện việc đổ rác trên địa bàn quận 7, cho biết, nếu nhà nào đem ra trễ thì... ráng chịu. Và bịch rác đó sẽ còn để cho đến ngày hôm sau, vì đó không thuộc về trách nhiệm của các công ty, xí nghiệp dịch vụ công ích hay Công ty MTĐT. Nhiều trường hợp để “hạ tải” xe rác của mình, đội quân thu gom rác dân lập không ngần ngại tống khứ rác vào những thùng rác công cộng dành cho khách vãng lai được đặt trên đường phố. Những thùng rác này lúc nào cũng ngồn ngộn, mặc dù người đi đường không mấy ai cho rác vào đấy. Đó là chưa kể đến trường hợp xe thu gom rác dân lập tập trung tại các điểm hẹn bất kể giờ giấc quy định, đậu thành hàng dài nhiều giờ liền trên đường phố, vừa gây nên tình trạng kẹt xe, vừa gây ô nhiễm cho người dân khu vực cũng như người đi đường.
Một số công ty, xí nghiệp dịch vụ công ích quận, huyện kiêm luôn nhiệm vụ thu gom rác nhà dân và dĩ nhiên cũng thu tiền hàng tháng. Điều này dẫn đến sự cạnh tranh không lành mạnh, thậm chí có lần tại quận 2, các lực lượng này chạm trán nhau gây nên ẩu đả, kiện tụng.
Trong khi mối quan hệ nhập nhằng giữa 3 lực lượng thu gom rác hiện hữu vẫn chưa thể giải quyết triệt để, Sở GTCC TP HCM lại ráo riết xây dựng đề án thành lập thêm đội thanh tra vệ sinh đô thị 340 nguời rải đều cho 22 quận, huyện để làm nhiệm vụ vừa nhặt rác, vừa xử phạt những hành vi gây ô nhiễm môi trường. Qua hơn một tháng triển khai hoạt động thí điểm, sự có mặt của đội quân này đã sự góp phần đáng kể cải thiện trên 60% chất lượng vệ sinh của hai tuyến đường trên. Thế nhưng, các hiện tượng tiêu cực lại nảy sinh. Ông Nguyễn Văn Mỡn, Giám đốc Công ty MTĐT TP, cho biết lực lượng này đang phải tiến hành thu gom luôn cả phần rác sinh hoạt và rác đường phố thay vì chỉ lượm rác phát sinh trên đường sau khi các lực lượng khác đã hoàn thành xong việc thu gom. Hiện nay, mỗi nhân viên trong lực lượng này được trả lương 1 triệu đồng/tháng. Một câu hỏi được đặt ra là: Có cần thiết chi ra số tiền tương đương 340 triệu đồng hàng tháng để nuôi thêm một lực lượng làm một nhiệm vụ mà đáng lẽ ra 3 lực lượng hiện có phải làm?
Sở GTCC đang gấp rút chuẩn bị việc ban hành tem phạt những hành vi gây ô nhiễm môi trường, kể cả xả rác trên đường phố. Bên cạnh đó, việc xử phạt không thể chăm chăm vào người dân mà nên xử phạt luôn cả những lực lượng thu gom trên đường phố nếu họ không thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, thay vì mạnh ai nấy làm như hiện nay. Ngoài ra, cần phải giải quyết ngay mối nhập nhằng, đùn đẩy đang tồn tại giữa các lực lượng như đã nói trên bằng cách giao hẳn một đoạn đường cho một lực lượng duy nhất làm nhiệm vụ lấy rác nhà dân và làm sạch đoạn đường đó.
Điều quan trọng là phải có một lực lượng khác giám sát hoạt động này. Đây là mô hình đang được áp dụng tại Hà Nội. Mặc dù vẫn thực hiện xã hội hóa việc thu gom rác, nhưng tất cả hoạt động đều được Công ty Môi trường Hà Nội kiểm tra chặt chẽ. Nếu làm không tốt, lực lượng lấy rác cũng sẽ bị phạt như người dân bình thường.
(Theo Người Lao Động)