Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Hà Kim Ngọc. Ảnh: Ngọc Thành.
"Quan hệ Việt - Mỹ trong năm 2018 có triển vọng rất lớn và có nhiều điểm thuận", Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc chiều nay cho biết.
Theo Thứ trưởng, Việt Nam và Mỹ tiếp tục chia sẻ nhiều điểm tương đồng về lợi ích, với nhiều dư địa hợp tác trên các trụ cột như chính trị ngoại giao, kinh tế, thương mại, đầu tư, quốc phòng an ninh, văn hoá giáo dục, khoa học công nghệ, khắc phục hậu quả chiến tranh và giao lưu nhân dân.
Trong 2017, Việt Nam và Mỹ không những duy trì được đà hợp tác mà còn đưa quan hệ Đối tác toàn diện lên tầm mức mới, mặc dù Mỹ có sự thay đổi chính quyền và khu vực có nhiều biến động mới phức tạp.
Thứ trưởng Ngọc nhấn mạnh "điều chưa từng có" trong quan hệ Việt - Mỹ kể từ khi bình thường hoá quan hệ năm 1995 là một năm có hai chuyến thăm cấp cao. Tháng 5/2017, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc là lãnh đạo Đông Nam Á đầu tiên thăm Mỹ, đến tháng 11 năm nay, Việt Nam là nước Đông Nam Á đầu tiên đón Tổng thống Donald Trump đến thăm trong năm đầu nhiệm kỳ. Trước đây các tổng thống Mỹ thường đến thăm Việt Nam vào các năm cuối của nhiệm kỳ.
Về hợp tác kinh tế, kim ngạch thương mại hai chiều tiếp tục tăng, xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ tăng. Xuất khẩu của Mỹ vào Việt Nam cũng tăng khá nhanh trong những năm qua, với tốc độ cao nhất ở Đông Nam Á. Tuần trước, Việt Nam đã xuất lô hàng xoài và vú sữa đầu tiên sang Mỹ.
Trên lĩnh vực khắc phục hậu quả chiến tranh, hai nước đã hoàn tất dự án tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng. Mỹ cam kết tiếp tục hỗ trợ Việt Nam triển khai dự án tẩy độc ở sân bay Biên Hoà với quy mô lớn hơn, tiếp tục hợp tác để tháo gỡ bom mìn, hỗ trợ các nạn nhân mất tích trong chiến tranh, tìm kiếm bộ đội Việt Nam mất tích.
Thứ trưởng nêu rõ trong vấn đề Biển Đông, Việt Nam và Mỹ chia sẻ lập trường là giải quyết hoà bình các tranh chấp trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS). Hai nước đồng tình việc không sử dụng vũ lực hoặc đe doạ sử dụng vũ lực, đảm bảo tự do, an toàn, an ninh hàng hải và hàng không, tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý, trong đó có Tuyên bố của các bên ở Biển Đông (DOC) và tiến tới đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Việt Nam hoan nghênh việc Mỹ tiếp tục đóng vai trò tích cực vào việc duy trì hoà bình ổn định hợp tác và phát triển ở khu vực.
"Để có được những thành tựu đó, Việt Nam và Mỹ cùng coi trọng lẫn nhau trong chính sách đối ngoại của mỗi nước, tính đến một cách thoả đáng các lợi ích, các ưu tiên của nhau", Thứ trưởng khẳng định.
Hai nước cũng thực hiện các nguyên tắc như tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của mỗi nước và hợp tác hai bên cùng có lợi. Với những vấn đề còn khác biệt, hai bên tiếp tục đối thoại một cách xây dựng, tích cực và thiện chí.
Nói đến định hướng hợp tác thời gian tới, ông Hà Kim Ngọc cho rằng Việt Nam và Mỹ cần tập trung thực hiện tốt các thoả thuận mà cấp cao hai nước đạt được và được nêu rõ trong hai Tuyên bố chung vào tháng 5 và tháng 11. Hai nước cần duy trì các chuyến thăm tiếp xúc và trao đổi ở cấp cao, các cơ chế đối thoại song phương, qua đó tăng cường xây dựng quan hệ, xây dựng lòng tin, kịp thời giải toả những vướng mắc nảy sinh.
Hợp tác kinh tế thương mại và đầu tư là lĩnh vực được coi là trọng tâm, là động lực để thúc đẩy quan hệ. Việt Nam cần tiếp tục tăng cường xuất khẩu sang Mỹ, đồng thời tăng nhập khẩu của Mỹ vào Việt Nam. Nhiệm vụ cấp bách của hai bên là phải triển khai thoả thuận trị giá hơn 20 tỷ USD đã đạt được trong hai chuyến thăm cấp cao. Trên phương diện khu vực và quốc tế, hai bên sẽ tiếp tục phối hợp hợp tác trong các diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Diễn đàn an ninh khu vực (ARF), Cấp cao Đông Á (EAS) và trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc.
"Tôi rất lạc quan về triển vọng hợp tác Việt – Mỹ trong năm mới", ông Ngọc nói.
Việt Anh