Kim Yong-chol theo dõi lễ bế mạc Olympic tại sân vận động Pyeongchang, Seoul, Hàn Quốc ngày 25/2/2018. Ảnh: Reuters.
Kim Yong-chol, cựu lãnh đạo tình báo, phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên, là một cố vấn rất được lãnh đạo Kim Jong-un tin tưởng, đóng vai trò then chốt trong việc chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, theo Reuters.
Một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng của Kim Yong-chol là đích thân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo về chuyến đi New York của ông trên Twitter cá nhân hôm 29/5. Nhà Trắng cho biết Kim Yong-chol sẽ gặp Ngoại trưởng Mike Pompeo, liên lạc cấp cao nhất giữa hai nước tại Mỹ kể từ khi Jo Myong-rok, phái viên của cựu lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il, gặp cựu tổng thống Bill Clinton tại Nhà Trắng năm 2000.
Là tướng 4 sao, phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên, Trưởng ban Mặt trận thống nhất (chịu trách nhiệm về các mối quan hệ liên Triều), Kim Yong-chol đóng vai trò quan trọng trong các cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều hôm 27/4 và 26/5. Ông cũng từng là người đứng đầu Tổng cục Trinh sát, cơ quan tình báo quân đội hàng đầu của Triều Tiên, và là thành viên cấp cao của cộng đồng tình báo gần 30 năm.
Một quan chức Hàn Quốc cho biết, Kim Yong-chol hiện là một trong những người quyền lực nhất ở Triều Tiên. Ông và em gái Kim Jong-un, Kim Yo-jong, là hai quan chức duy nhất đi cùng lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh liên Triều. Ông cũng có mặt trong hai cuộc gặp của Kim Jong-un với Pompeo ở Bình Nhưỡng.
Hồi tháng 2, trong vai trò là phái viên của Kim Jong-un, dẫn đầu phái đoàn Triều Tiên đến Hàn Quốc dự lễ bế mạc Olympic, Kim Yong-chol đã nói với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in rằng Bình Nhưỡng để mở cánh cửa đàm phán với Washington, dấu hiệu đầu tiên cho thấy Triều Tiên đang thay đổi sau nhiều tháng đe dọa và khẩu chiến với Mỹ.
Mỹ và Hàn Quốc đã đưa Kim vào danh sách trừng phạt vì hỗ trợ chương trình tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên vào các năm 2010 và 2016. Tuy nhiên, chuyến đi Mỹ có thể là dấu hiệu cho thấy Kim Yong-chol đã được đưa ra khỏi danh sách này.
Hàn Quốc cáo buộc Kim Yong-chol là người vạch kế hoạch tấn công tàu hải quân Cheonan khiến 46 người chết và nã pháo vào đảo Yeonpyeong vào năm 2010. Kim Yong-chol cũng bị cơ quan tình báo Mỹ cáo buộc liên quan đến cuộc tấn công mạng vào hãng Sony Pictures năm 2014. Triều Tiên phủ nhận có bất cứ liên quan nào đến các sự cố trên.
Một quan chức Hàn Quốc kể lại rằng, Kim Yong-chol chính là người đã "bực tức bỏ ra khỏi phòng" trong cuộc đàm phán quân sự năm 2014 khi Hàn Quốc yêu cầu Bình Nhưỡng xin lỗi vì các vụ tấn công năm 2010.
"Ông ấy là một nhà đàm phán khó nhằn và là một chuyên gia đàm phán liên Triều, nhưng sự thật thì cho đến trước năm nay, ông ấy là biểu tượng của gây hấn hơn là hòa hợp và hòa giải", Moon Sang-gyun, cựu quan chức quốc phòng Hàn Quốc cho biết.
Kim Yong-chol từng phục vụ trong lực lượng cảnh sát quân sự tại Khu phi quân sự ở biên giới liên Triều. Ông cũng là vệ sĩ cho cố lãnh đạo Kim jong-il, theo Tổ chức Quan sát lãnh đạo Triều Tiên, một nhánh của Viện nghiên cứu 38North. Kim Yong-chol đóng vai trò lớn trong việc đưa Kim Jong-un trở thành người kế nhiệm ở Triều Tiên và luôn xuất hiện bên cạnh lãnh đạo này trong những chuyến thăm công khai. Tuy nhiên, Kim Yong-chol còn được biết đến là người rất khó để làm việc cùng, hay mỉa mai và thiếu tôn trọng lãnh đạo.
Kim Yong-chol cũng từng trải qua những thời điểm khó khăn. Cơ quan Tình báo Hàn Quốc cho biết năm 2015, Kim đã bị giáng cấp thành tướng ba sao vì ngủ gật trong một cuộc họp. Năm 2016, Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết ông bị gửi đến trại cải tạo trong một thời gian ngắn vì thái độ hống hách và lạm dụng quyền lực.
Huyền Lê