Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte. Ảnh: Rappler.
Trung Quốc những năm qua cải tạo phi pháp các đảo, đá mà nước này kiểm soát ở Biển Đông thành đảo nhân tạo rồi xây các cơ sở như nhà chứa máy bay, đường băng, radar, khiến nhiều quốc gia láng giềng lo ngại. Mỹ chỉ trích Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh sẽ hạn chế tự do đi lại trên Biển Đông.
"Họ không nhằm vào chúng ta. Sự tranh giành ảnh hưởng của các cường quốc hay địa chính trị đã thay đổi mạnh. Trung Quốc muốn nhằm vào bên họ nghĩ có thể phá hủy họ. Đó là Mỹ", Reuters dẫn lời Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte phát biểu tại diễn đàn doanh nghiệp Philippines - Trung Quốc, Manila, ngày 19/2. Đại sứ Trung Quốc tại Manila Zhao Jianhua cũng có mặt tại sự kiện.
Ông Duterte chỉ trích chính quyền tiền nhiệm vì không tăng cường năng lực phòng thủ của Philippines tại quần đảo Trường Sa vào thời điểm Trung Quốc mới chỉ bắt đầu cải tạo phi pháp các đá năm 2014.
Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Hoạt động của Trung Quốc tại hai quần đảo này là sự xâm phạm nghiêm trọng đến chủ quyền Việt Nam. Malaysia, Philippines, Brunei cũng có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với quần đảo này.
Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển của nhiều nước láng giềng. Biển Đông là nơi có nhiều tuyến hàng hải với tổng trị giá hàng hóa đi qua mỗi năm là 3.000 tỷ USD. Trung Quốc và Philippines từ lâu đã đối đầu nhau trong vấn đề Biển Đông. Quan hệ song phương được cải thiện đáng kể dưới thời Duterte, người muốn "quyến rũ" Bắc Kinh để tìm kiếm các lợi ích thương mại, đầu tư.
Tổng thống Duterte bác bỏ thông tin ông chưa làm đủ để bảo vệ lợi ích của Philippines ở Biển Đông. Ông tuyên bố "sẽ không để người dân Philippines hy sinh vô ích", "sẽ không tham gia một trận chiến mà biết chắc không thể thắng".
Ông đề cập động thái gần đây của Trung Quốc, đặt tên tiếng Trung cho 5 thực thể chìm ở Benham Rise, khu vực có diện tích bằng Hy Lạp ở Thái Bình Dương, được Liên Hợp Quốc coi là vùng thềm lục địa của Philippines.
"Các bạn kỳ vọng họ sẽ dùng tiếng Đức trong khi họ chỉ biết tiếng Trung? Đó chỉ là để xác định vị trí. Họ dùng tiếng Trung bởi đó là ngôn ngữ của họ", ông Duterte tuyên bố. Harry Roque, người phát ngôn tổng thống Philippines, tuần trước khẳng định Philippines sẽ không công nhận tên tiếng Trung và sẽ đặt tên riêng cho các thực thể này.
Trước khi kết thúc bài phát biểu, ông Duterte đùa rằng với phương thức trên, Trung Quốc "có thể biến Philippines thành một tỉnh, như Phúc Kiến". "Tỉnh Philippines, Trung Quốc", ông Duterte nói.
Như Tâm