Ông Bạc Hy Lai, 62 tuổi, mất ghế vì sau vụ việc cựu giám đốc công an Trùng Khánh bị nghi xin tị nạn tại lãnh sự quán Mỹ tại Tứ Xuyên, Xinhua công bố hôm nay. Phó thủ tướng Trương Đức Giang sẽ được bổ nhiệm thay thế vị trí của ông Bạc.
Quyết định cách chức ông Bạc chỉ diễn ra một ngày sau khi kỳ họp thường niên của Đại hội nhân dân toàn quốc Trung Quốc (NPC) bế mạc.
 |
|
Ông Bạc Hy Lai (Bo Xilai) trong phiên họp ngày 14/3 của Đại hội nhân dân toàn quốc ở Bắc Kinh. Ảnh: AFP |
Sau một thời gian dài im lặng, tuần trước, ông Bạc đã lên tiếng về vụ việc liên quan đến cựu giám đốc công an Vương Lập Quân và trả lời chất vấn của báo chí tại một cuộc họp bên lề NPC. Ông cho hay bản thân ông không tưởng tượng được là ông Vương sẽ chạy trốn. Chuyện này, theo ông, đến rất bất ngờ.
"Tôi cảm thấy như mình đã đặt niềm tin nhầm người", ông nói.
Chuyện ông Vương Lập Quân đến lãnh sự quán Mỹ ở thành phố Thành Đô đã làm nảy sinh nghi ngờ rằng ông định đào tẩu. Truyền thông quốc gia khi đó cho rằng ông đi nghỉ để tránh những mệt mỏi trong công việc. Cựu giám đốc Vương là người dẫn đầu các cuộc truy quét tội phạm có tổ chức ở Trùng Khánh, một thành tích giúp nâng cao uy tín của ông và ông Bạc. Tuy nhiên, sau vụ việc trên, ông Vương đang bị cảnh sát điều tra.
Trong cuộc họp báo hôm qua sau khi bế mạc kỳ họp của NPC, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo cho hay việc điều tra đã có những tiến triển mới nhưng không hé lộ chi tiết.
Tin đồn đoán về tương lai chính trị của ông Bạc xuất hiện từ tháng hai, ngay sau khi tin về việc ông Vương đến xin trú tại lãnh sự quán Mỹ loan ra. Ông Ôn hôm qua chỉ trích chính quyền thành phố Trùng Khánh về vụ bê bối này, và đây là lần đầu tiên một ủy viên thường vụ Bộ chính trị, cơ quan lãnh đạo cấp cao của Trung Quốc, đề cập đến chuyện này công khai.
"Thành ủy và ủy ban nhân dân thành phố Trùng Khánh phải kiểm điểm nghiêm khắc và rút ra bài học từ vụ việc của Vương Lập Quân", ông Ôn phát biểu trong một cuộc họp báo truyền hình trực tiếp, sau khi Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc bế mạc.
Ông Ôn nhắc đến cơ quan của ông Bạc nhưng không nhắc đích danh ông này, và nói rằng chính quyền trung ương coi vụ việc này là rất nghiêm trọng, nên đã "lập tức hướng dẫn các cơ quan liên quan tiến hành điều tra".
Sự nghiệp
Trước khi có các vụ việc nảy sinh, ông Bạc là một chính khách rất thế lực, từng được cho là sẽ nắm một ghế thường vụ Bộ Chính trị của ủy ban trung ương đảng Trung Quốc.
Ông Bạc từng lãnh đạo thành phố cảng Đại Liên rồi sau đó trở thành bộ trưởng thương mại Trung Quốc, tiếp đó được phân công về làm bí thư Trùng Khánh, một thành phố có tốc độ phát triển rất nhanh ở phía tây Trung Quốc trong những năm qua. Thành phố này có dân số 30 triệu người.
Ông Bạc nổi danh với chiến dịch chống tội phạm có tổ chức và tham nhũng ở Trùng Khánh, đã tiến hành những cuộc truy quét và cho bắt hàng trăm nghi phạm, trong đó có cả các quan chức chính quyền. Để củng cố chiến dịch thanh trừng tội phạm, ông Bạc còn chiêu mộ cảnh sát trưởng lừng lẫy Vương Lập Quân, người từng là cảm hứng cho một series phim truyền hình nổi tiếng của Trung Quốc.
Ông cũng được biết đến như là cha tinh thần của một phong trào nhằm làm hồi sinh các tư tưởng từ thời Mao Trạch Đông, tổ chức những cuộc thi hát "nhạc đỏ" trong thành phố và sau đó lan ra nhiều nơi khác trong cả nước. Theo BBC, nhiều quan chức cấp cao của Trung Quốc đã đến thành phố sôi động miền tây này để thể hiện sự ủng hộ các chương trình của ông Bạc.
Những việc làm của Bạc khiến ông này thu được sự ủng hộ rộng rãi của dân chúng, và điều đó cũng được thể hiện trong các comment xuất hiện trên mạng sau khi tin ông Bạc bị cách chức được thông báo. Vào các kỳ họp quốc hội tháng 3 hàng năm, hình ảnh của Bạc thường nổi bật, nhưng trong kỳ họp thứ năm lần này, ông có vẻ "ẩn dật", thậm chí vắng mặt trong buổi họp toàn thể. Điều này dẫn đến những đồn đoán về số phận chính trị của ông Bạc. Giới quan sát nhận định rằng ông có thể sẽ được phân công đảm nhận một vị trí nào đó ít quan trọng hơn trong đảng và quốc hội.
Ký giả BBC tại Bắc Kinh Michael Bristow nhận xét rằng trên chính trường Trung Quốc, rất khó đoán những thời điểm đáng chú ý, nhưng thông báo về việc ông Bạc mất chức bí thư thành ủy Trùng Khánh hẳn nhiên là một thời khắc đáng chú ý. Cuối năm nay Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ tiến hành đại hội 18, sự kiện chuyển giao thế hệ lãnh đạo ở nước này.
Anh Ngọc