Nữ thẩm phán Jacqueline Nguyen. Ảnh: Diacritics
Bà Nguyen là một trong 4 ứng viên được Tổng thống Mỹ Barack Obama cân nhắc lựa chọn để đảm trách vị trí của ông Scalia, Reuters cho biết.
Ông Scalia, sinh ra ở New Jersey, tốt nghiệp Trường Luật Harvard và có 9 người con. Năm 1986, ông được tổng thống Mỹ Ronald Reagan bổ nhiệm vào vị trí thẩm phán Tòa án Tối cao. Ông Scalia đồng thời là người Mỹ gốc Italy đầu tiên đảm đương vai trò này.
Được Thượng viện phê chuẩn làm thẩm phán Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9 của Mỹ từ tháng 5/2012, bà Nguyen là phụ nữ gốc Á đầu tiên được bầu vào vị trí ở cấp này. Khi đó bà giành được tỷ lệ ủng hộ 91 so với 3 phiếu phản đối. Trước đó bà là ủy viên công tố liên bang và thẩm phán tòa sơ thẩm ở Los Angeles.
Bà Nguyen sinh năm 1965 ở Đà Lạt, Việt Nam. Bà theo gia đình sang Mỹ định cư khi mới 10 tuổi. Năm 1987, bà tốt nghiệp chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Occidental. 4 năm sau, bà tiếp tục đạt được bằng cử nhân luật tại Trường Luật UCLA. Từ năm 1991 đến 1995, bà Nguyen làm việc tại công ty luật Musick, Peeler & Garrett, chuyên giải quyết các vụ việc kiện tụng dân sự. Từ năm 1995 đến tháng 8/2002, bà công tác tại bộ phận Chống Gian lận Chính phủ và Tham nhũng Công cộng trực thuộc Văn phòng Chưởng lý Mỹ.
Tổng thống Obama cho biết ông có ý định bổ nhiệm thẩm phán tối cao mới, mặc dù phe Cộng hòa phản đối bất kỳ việc bổ nhiệm nào cho tới sau cuộc bầu cử Tổng thống vào tháng 11 tới. Thượng viện do phe Cộng hòa kiểm soát được cho là mới có quyền thông qua việc chọn người thay thế.
Nếu ứng viên do ông Obama chọn không được Thượng viện thông qua, Nhà Trắng có thể thực hiện quy trình cho phép người của phe Dân chủ bỏ phiếu trước cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội trong tháng 11. Nếu một ứng viên của phe Dân chủ có thể thay thế ông Scalia, điều này sẽ dẫn tới sự chuyển đổi khá lớn ở tòa tối cao, nơi người của phe bảo thủ chiếm đa số trong nhiều thập kỷ qua.
Cùng với bà Nguyen, ba ứng viên còn lại là Sri Srinivasan, 48 tuổi, gốc Ấn Độ, công tác tại Tòa phúc thẩm liên bang ở Columbia từ tháng 5/2013; Paul Watford, 48 tuổi, gốc châu Phi, cũng là thẩm phán tại Tòa phúc thẩm liên bang khu vực 9, được bổ nhiệm năm 2011; Jane Kelly, người Mỹ, 51 tuổi, làm việc tại Tòa phúc thẩm liên bang khu vực số 8 từ tháng 4/2013.
Tòa án Tối cao là toà án liên bang cấp cao nhất tại Mỹ, có thẩm quyền trong việc giải thích Hiến pháp và có tiếng nói quyết định đối với các tranh tụng về luật liên bang. Tòa án Tối cao cũng có quyền tuyên bố những đạo luật của Quốc hội Mỹ và của các viện lập pháp tiểu bang hay các hoạt động của nhánh hành pháp liên bang và tiểu bang là vi hiến.
Là định chế quyền lực cao nhất của nhánh tư pháp trong chính phủ Mỹ, Tòa án Tối cao là tòa án duy nhất được thiết lập bởi Hiến pháp. Tất cả các tòa án liên bang khác được thành lập bởi Quốc hội. Thẩm phán Tòa án Tối cao, hiện tại có 9 người, được bổ nhiệm trọn đời bởi Tổng thống Mỹ và do Thượng viện phê chuẩn.
Khánh Lynh - Vũ Hoàng