Đại sứ Michael Marine và Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam Vũ Xuân Hồng. |
Tại lễ kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ (12/7/1995 -12/7/2005) do Hội hữu nghị Việt - Mỹ tổ chức hôm qua, Thứ trưởng Lê Văn Bàng nhận định lẽ ra quan hệ hai nước có nhiều cơ hội để tiến xa hơn, nhưng kết quả có những lúc chưa được như ý muốn, vì nhiều lý do khác nhau.
Ông Bàng, đại sứ đầu tiên của Việt Nam tại Mỹ, hồi tưởng: “Tổng thống Clinton đến thăm Việt Nam năm 2000. Lẽ ra các nhà lãnh đạo cấp cao Việt Nam có thể đến Mỹ vào năm 2001 hay 2002. Nhưng chúng ta không thực hiện được và phải đợi tới năm 2005, do ở Mỹ có những vấn đề như khủng bố, chiến tranh ở Iraq mà chúng ta không thể lường trước. Mặt khác có những trở ngại trong nội bộ hai nước”.
Thứ trưởng cho biết đã phải bỏ ra đến một tháng để hai bên trao đổi thư về vấn đề tôn giáo, trước chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải. Ông tin tưởng tuy những vấn đề trên tới đây sẽ còn tồn tại, nhưng hai bên sẽ từng bước giải quyết.
“Trong chuyến thăm của Thủ tướng sang Mỹ, tôi thấy dư luận tin tưởng vào sự phát triển của Việt Nam, đặc biệt là kinh tế và khoa học kỹ thuật”. Theo ông Bàng, việc Thủ tướng thăm tập đoàn Microsoft, tiếp các hãng IBM, Intel, thăm các trường đại học Massachusetts và Harvard cho thấy trong những năm tới, hợp tác kỹ thuật giữa Việt Nam và Mỹ sẽ phát triển rất mạnh.
Đại sứ Marine trả lời các câu hỏi của báo chí. |
Còn Đại sứ Mỹ Marine thì tuyên bố có tới hơn 1.000 bài báo nói về chuyến đi của thủ tướng cả ở Việt Nam và Mỹ: “Hàng triệu người Mỹ đã hiểu rõ hơn về Việt Nam hôm nay”.
Trong 10 năm qua, một trong mặt phát triển nhanh hơn rất nhiều so với dự đoán của cả hai bên là quan hệ thương mại. Ông Marine nhận xét: “Kể từ khi hiệp định thượng mại song phương được ký kết, giá trị hàng hoá từ Việt Nam sang Mỹ đã tăng 350% và từ Mỹ sang Việt Nam tăng 250%. Việc (Việt Nam) gia nhập WTO sẽ giúp thúc đẩy thương mại và đầu tư hơn nữa, vì nó sẽ tạo ra một khuôn khổ cho hoạt động đầu tư”.
Thứ trưởng Lê Văn Bàng dự đoán, thương mại hai bên sẽ tăng từ 6,4 tỷ USD hiện nay lên 10 tỷ USD trong 3 năm tới, và đầu tư từ Mỹ vào Việt Nam từ mức hơn 2 tỷ USD hiện giờ sẽ tăng gấp đôi trong 3-4 năm nữa.
Đối với Việt Nam, Mỹ là đối tác đàm phán về WTO khó khăn nhất, mặc dù Washington luôn khẳng định ủng hộ Việt Nam gia nhập tổ chức này. Thứ trưởng Lê Văn Bàng kể: “Khi Thủ tướng Phan Văn Khải trao đổi với Tổng thống Bush, Thủ tướng có yêu cầu Tổng thống Bush ủng hộ Việt Nam gia nhập WTO. Tổng thống Bush đã nói một cách rất khảng khái: Tôi lãnh đạo một chính quyền và chính quyền này đã nói là làm. Tôi mạnh mẽ ủng hộ Việt Nam gia nhập WTO".
Ông Bàng cho biết trong thương lượng hồi tháng 6, hai bên đã đi đến một số thoả thuận được đánh giá là rất tích cực. Tuy nhiên, Quốc hội Mỹ kiểm soát vấn đề thương mại, nếu chính quyền thương lượng mà không được Quốc hội thông qua là coi như không thành công. Cho nên chính quyền phải cố gắng đạt mức để khi báo cáo với Quốc hội, được Quốc hội chấp nhận. "Tôi tin tưởng Quốc hội Mỹ sau vòng tới đây, sẽ thông qua kết quả thương lượng hai bên", ông Bàng nói.
Đại sứ Marine nhấn mạnh: “Việt Nam là một quốc gia quan trọng ở một khu vực quan trọng. Mỹ muốn mối quan hệ này phát triển mạnh mẽ hơn nữa trên mọi phương diện. Chúng ta có thể tự hào về 10 năm đầu tiên trong quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ. Dĩ nhiên, chúng ta vẫn còn phải nỗ lực để phát triển những thành tựu này trong tương lai. Nhưng tôi tin chúng ta sẽ thành công”.
Các mốc chính trong quan hệ Việt-Mỹ
Minh Châu