 |
|
Kaing Guek Eav, biệt danh Duch. Ảnh: AP. |
Họ tỏ ra tức giận và mất lòng tin trước viễn cảnh một trong những thủ lĩnh của chế độ đã gây nên nạn diệt chủng một ngày nào đó có thể được tự do.
"Tôi không thể chấp nhận được điều này", AP dẫn lời Saodi Ouch, 46 tuổi, nức nở. "Cả gia đình tôi chết, chị tôi, anh tôi. Tôi là người duy nhất sống sót".
Kaing Guek Eav, còn được biết đến với biệt danh Duch, là trùm Khmer Đỏ đầu tiên trong 5 tên còn sống phải ra tòa. Là cựu giám đốc của nhà tù Toul Sleng, mã số S-21, Duch, 67 tuổi, thừa nhận đã chỉ đạo việc tra tấn và giết chết 16.000 người.
Hôm qua, tòa tuyên án Duch 35 năm tù. Tuy nhiên, ông ta sẽ chỉ phải chịu án 19 năm, sau khi trừ đi khoản thời gian đã bị giam giữ trước khi xét xử.
"Không thể chấp nhận được một kẻ đã giết hàng chục nghìn người lại chỉ chịu 19 năm tù", Theary Seng, một luật sư về nhân quyền, phát biểu. Seng mất bố mẹ dưới chế độ Khmer Đỏ và đang hợp tác với các nạn nhân khác tìm kiếm công lý.
"Vậy là ông ta chỉ phải chịu 11,5 giờ cho mỗi mạng sống mà ông ta cướp đi", Seng nói. Bà cũng bảy tỏ lo ngại những phiên xét xử 4 tên Khmer Đỏ còn lại có thể còn đưa ra mức án nhẹ hơn.
Đầu năm tới, Tòa án đặc biệt của Liên Hợp Quốc sẽ xét xử tiếp Nuon Chea, 84 tuổi, phó chủ tịch đảng của Pol Pot; cựu chủ tịch nước Khieu Samphan, 79 tuổi; và cựu thủ tướng, cựu bộ trưởng Nội vụ đều ở độ tuổi 80. Không như Duch, cả 4 tên này đều chối bỏ tội trạng.
Các quan tòa cho biết khi đưa ra phán quyết hôm qua, họ đã cân nhắc tới hoàn cảnh lịch sử của nạn diệt chủng: chế độ Khmer Đỏ là một sản phẩm của chiến tranh Lạnh. Quan tòa cũng tính đến sự hợp tác của Duch và thái độ ăn năn mà ông ta thể hiện ở tòa, mặc dù còn ở mức "hạn chế".
Tuy nhiên, tòa án cho bác bỏ luận điệu của Duch nói rằng ông ta chỉ thừa hành lệnh cấp trên và chỉ là một "bánh răng trong cỗ máy". Duch được xác nhận đã ký thông qua mọi vụ hành quyết, thường có mặt khi lính tra tấn tù nhân để lấy lời khai và đôi khi chính ông ta còn tham gia. Các biện pháp tra tấn có rút móng, gây sốc điện và ngạt nước.
Duch lộ rất ít cảm xúc trong suốt phiên xét xử. Khi quan tòa tuyên án hôm qua, ông ta nặng nề đứng dậy, nhìn vào khoảng không. Thỉnh thoảng ông ta đưa mắt nhưng không nhìn thẳng vào ai.
"Hắn đã lừa tất cả mọi người", Chum Mey, 79 tuổi, một trong ít người từng ở nhà tù S-21 còn sống sót, lau nước mắt nói. "Nước mắt tôi lại rơi. Tôi cảm thấy mình là nạn nhân dưới thời Khmer Đỏ và giờ đây lại là nạn nhân một lần nữa".
Không giống như những tên trùm Khmer Đỏ khác, Duch là một trí thức trước khi tham gia phong trào năm 1967. Ông ta là một cựu giáo viên toán. Đến năm 1976, Duch được giao đứng đầu bộ máy giết người tàn bạo nhất của Khmer Đỏ, nhà tù S-21. Trong số hàng chục nghìn tù nhân bị giam ở đây, chỉ 14 người sống sót và thoát ra khi Campuchia được giải phóng.
Sau khi chế độ Khmer Đỏ bị lật đổ, Duch biến mất trong gần 20 năm, sống bằng nhiều tên giả ở tây bắc Campuchia và chuyển sang đạo Cơ đốc. Hắn bị một nhà báo Anh phát hiện và bị bắt năm 1999.
Khmer Đỏ cầm quyền ở Campuchia từ năm 1975-1979. Khoảng 1,7 triệu người đã chết dưới bàn tay của chế độ này. Khmer Đỏ thi hành những chính sách tàn khốc như sơ tán người ra khỏi các thành phố, bắt ép dân chúng lao động khổ sai ở nông thôn và giết chóc tàn bạo những người bị nghi ngờ là chống chế độ.
Pol Pot, kẻ cầm đầu chế độ diệt chủng, đã chết năm 1998.
Hải Minh