Tổng thống Mỹ George W. Bush. Ảnh: AP. |
"Nga đã xâm lược quốc gia láng giềng có chủ quyền và đe dọa một chính phủ dân chủ do dân bầu", ông chủ Nhà Trắng tuyên bố hôm qua. Ông Bush cũng cho rằng, chính phủ Nga cần tôn trọng quyền toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của Gruzia.
Bush còn bày tỏ quan ngại về hoạt động quân sự của Nga ở Gruzia và cho rằng, nó có thể làm gia tăng xung đột tại nước cộng hòa thuộc vùng Bắc Kavkaz này. "Tôi đặc biệt quan ngại trước thông tin binh sĩ Nga vượt qua vùng xung đột, tấn công thành phố Gori của Gruzia và đe dọa cả thủ đô Tbilisi. Có bằng chứng cho thấy lực lượng Nga chuẩn bị đánh bom sân bay dân sự ở thủ đô này", Bush nói.
Tổng thống Mỹ nhấn mạnh rằng, nếu những thông tin đó là chính xác, hành động của Nga thể hiện sự leo thang bạo lực đáng kể ở Gruzia. Động thái đó "mâu thuẫn với những gì mà Matxcơva tuyên bố trước đó, rằng họ sẽ chỉ giới hạn trong phạm vi phục hồi nguyên trạng ở Nam Ossetia trước khi bạo lực nổ ra hôm 7/8".
"Hành động của Nga đang làm tổn hại đến vị thế của họ trên thế giới và có thể hủy hoại quan hệ của họ với Mỹ và châu Âu. Giờ là lúc Nga giữ lời và chấm dứt cuộc khủng hoảng này", Bush tuyên bố.
Một số quốc gia thành viên của NATO, trong đó có Mỹ và Anh, cho rằng hành động Nga trả đũa cuộc tấn công của Gruzia tại Nam Ossetia là "không phù hợp".
Trước đó vào ngày 8/8, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ra tuyên bố chính thức nhấn mạnh rằng, quân đội nước này có mặt trên lãnh thổ Gruzia là hoàn toàn hợp pháp. "Mọi người đều biết rõ nước Nga đã và đang hiện diện tại lãnh thổ của Gruzia trên các cơ sở hoàn toàn hợp pháp và thực thi sứ mệnh gìn giữ hòa bình của mình theo những thoả thuận quốc tế đã đạt được. Chúng tôi trước sau như một cho rằng, nhiệm vụ chính của chúng tôi là duy trì hoà bình. Về mặt lịch sử Nga đã và vẫn sẽ là nước bảo đảm an ninh cho các dân tộc Kavkaz".
Tổng thống Nga cũng khẳng định việc quân đội Gruzia phát động tấn công là "hành động gây hấn chống lại lực lượng gìn giữ hoà bình và dân thường. Những vụ việc xảy ra là sự vi phạm hết sức thô bạo luật pháp quốc tế và quyền ủy nhiệm đã được cộng đồng quốc tế giao cho Nga với tư cách là đối tác trong việc hòa giải xung đột".
Ông Medvedev cũng đề cập đến việc chiến dịch của Gruzia làm nhiều người thiệt mạng, gồm cả binh sĩ gìn giữ hoà bình Nga và dân thường. Phần lớn thường dân bị thương vong tại Nam Ossetia là công dân được cấp hộ chiếu Nga. Do đó ông tuyên bố: "Theo hiến pháp, với tư cách là tổng thống liên bang Nga, tôi có nghĩa vụ bảo vệ mạng sống và phẩm giá của các công dân Nga, dù họ đang ở nơi nào đi nữa. Chúng tôi sẽ không cho phép gây ra cái chết của đồng bào mình mà không bị trừng trị. Những kẻ có tội sẽ bị trừng phạt một cách đích đáng".
Cuộc chiến tranh bùng nổ từ đêm 7/8, khi quân đội Gruzia bất ngờ tấn công tổng lực nhằm tái chiếm Nam Ossetia. Vài giờ sau, Matxcơva quyết định động binh và giành lại quyền kiểm soát thủ phủ Tskhinvali từ tay Gruzia. Sang ngày 10/8, Gruzia tuyên bố rút toàn bộ quân khỏi Nam Ossetia và kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức.
Nhưng tới hôm qua, lửa chiến tranh tại Nam Ossetia đã lan rộng sang Abkhazia, một vùng ly khai khác của Gruzia. Nga bổ sung thêm quân đến vùng đất này và lần đầu tiên cho bộ binh tiến vào lãnh thổ Gruzia, đẩy Tbilisi một lúc phải đối mặt với hai mặt trận.
Binh sĩ Nga đã mở chiến dịch tại thành phố Senaki của Gruzia, gần Abkhazia, phá hủy một căn cứ quân sự tại đây và đánh lui đơn vị quân Gruzia. Sau đó, lực lượng Nga rút khỏi Senaki khi đã hoàn thành nhiệm vụ. Tại một thành phố khác gần đó là Zugdidi (cách không xa khu vực ly khai Abkhazia), cũng xuất hiện quân Nga và lực lượng này đã kiểm soát các tòa nhà trụ sở cảnh sát địa phương.
Ossetia nằm ở phía bắc Gruzia và phía nam nước Nga được chia thành hai phần: Bắc Ossetia là nước cộng hòa thuộc Nga còn Nam Ossetia vốn thuộc Gruzia, nhưng ly khai cùng với Abkhazia kể từ sau cuộc xung đột 1991-1992. Nam Ossetia tuyên bố độc lập nhưng không được bất cứ quốc gia nào trên thế giới công nhận.
Gruzia luôn coi Nam Ossetia và Abkhazia là phần lãnh thổ của mình. Matxcơva không công nhận chính quyền tự xưng tại hai nơi này đây, nhưng cấp quy chế quốc tịch cho hầu hết dân số của họ. Người dân địa phương cũng chủ yếu sử dụng đồng rúp của Nga trong tiêu dùng.
Ngọc Sơn (theo Ria Novosti)