 |
|
Cựu quốc vương Sihanouk chào các quan chức chính phủ Campuchia trước khi lên máy bay rời Phnom Penh để tới Bắc Kinh hôm 19/1/2012. Ảnh: AFP |
"Norodom Sihanouk vừa qua đời tại Bắc Kinh", hãng tin Xinhua cho hay. "Cựu quốc vương của chúng tôi đã mất lúc hai giờ sáng nay tại Bắc Kinh vì tuổi cao sức yếu", phó thủ tướng Campuchia, Nhek Bunchhay nói với Xinhua qua điện thoại. "Đây là mất mát to lớn đối với Campuchia. Chúng tôi rất buồn. Cựu quốc vương đã là một vị vua vĩ đại mà tất cả chúng tôi đều tôn kính và mến yêu ông".
Quốc vương Campuchia, Norodom Sihamomi và Thủ tướng Hun Sen sẽ bay tới Bắc Kinh trong hôm nay để nhận thi hài của ông Sihanouk. Một lễ tang truyền thống sẽ được tổ chức tại Campuchia.
Sihanouk thường xuyên phải tới Trung Quốc, nơi ông được điều trị các căn bệnh. Cựu quốc vương Campuchia đã ở tại biệt thự của ông ở Bắc Kinh từ tháng một năm nay. "Ông gặp phải những vấn đề ở tim. Tình trạng của ông xấu dần đi", trợ lý riêng của ông Sihanouk, hoàng tử Sisowath Thomico nói với AFP.
"Thật đau buồn, tôi đang chìm trong niềm tiếc thương vô hạn", ông Thomico cho biết. "Cựu quốc vương Sihanouk không chỉ thuộc về gia đình ông, mà còn là một phần của Campuchia và lịch sử đất nước".
Là một trong những vị vua có thời gian trị vì lâu nhất tại châu Á, ông Sihanouk đã nhường ngôi cho con trai vào tháng 10/2004 do tuổi cao và bệnh tật. Ông phải đấu tranh với nhiều căn bệnh, trong đó có ung thư, tiểu đường, tăng huyết áp và tim.
Dù đã truyền lại ngôi vua cho con trai Sihamoni, cựu quốc vương Campuchia vẫn là một biểu tượng ở quốc gia này. Chân dung của ông được treo ở khắp nơi trên đất nước Campuchia. Sihanouk đôi khi cũng dùng trang web của ông để liên lạc với thế giới bên ngoài. Trong một thông điệp đưa ra hồi tháng một, ông nói muốn được hỏa táng sau khi qua đời và được giữ tro tại Hoàng Cung, tức là khác với mong muốn trước đó về việc được chôn cất.
Sinh năm 1922, ông Sihanouk sẽ tròn 90 tuổi vào ngày 31/10 tới. Cuộc đời ông có nhiều thăng trầm cùng lịch sử Campuchia, với hai lần phải sống lưu vong và hai lần quay trở lại ngôi vua.
Cuộc đời và lịch sử thăng trầm
Cựu vương Norodom Sihanouk là nhân chứng của lịch sử đầy biến động của Campuchia, với những cuộc đảo chính, chiến tranh, nạn diệt chủng và cuối cùng là nền hòa bình ổn định ngày nay.
Ngày 31/10/1922, hoàng tử Norodom Sihanouk chào đời. Tháng 4/1941, chế độ thực dân Pháp đưa ngài lên ngai vàng với mong muốn rằng sẽ dễ chỉ huy nhà vua trẻ tuổi.
Tháng 11/1953, Pháp trao trả độc lập cho Campuchia, sự kiện này được coi là thắng lợi của nhà vua cùng nhân dân nước này. Gần hai năm sau, vua Sihanouk thoái vị để theo đuổi nghiệp chính trị, cha của ngài lên ngôi. Sihanouk trở thành thủ tướng vài lần trong những năm sau đó. Năm 1960, sau khi cha qua đời, ông được tôn làm nguyên thủ quốc gia.
Năm 1970, Sihanouk bị phế truất bởi cuộc đảo chính do tướng Lon Nol cầm đầu, người này lập ra một nền cộng hòa ở Campuchia. Sihanouk sống lưu vong ở Trung Quốc, đứng về phía Khmer Đỏ và kêu gọi người dân tham gia các cuộc chiến tranh du kích chống chế độ Lon Nol.
Ngày 17/4/1975, Khmer Đỏ do Pol Pot cầm đầu tiến vào Phnom Penh, bắt đầu một chế độ hà khắc và nạn diệt chủng dẫn đến cái chết của khoảng hai triệu người dân, vì đói, bị đánh đập và hành hình. Tháng 9 năm đó, Sihanouk trở về nước nhưng từ chức sau đó vài tháng, và bị quản thúc trong cung điện hoàng gia.
Năm 1979, khi quân tình nguyện Việt Nam sắp giải phóng Phnom Penh khỏi chế độ diệt chủng, Sihanouk được đưa sang Bắc Kinh. Năm 1982, ông lập một chính phủ lưu vong với tên Kampuchea Dân chủ, liên kết đảng bảo hoàng Funcipec với Khmer Đỏ. Tháng 1/1985, ông Hun Sen được bầu làm thủ tướng chính phủ Campuchia. Cuối năm 1989, quân đội Việt Nam rút về nước. Sau đó hiệp định Paris được ký, trao cho Liên hợp quốc quyền giám sát lệnh ngừng bắn và bầu cử. Cùng năm đó ông trở lại Bắc Kinh để chữa bệnh.
Năm 1998, Pol Pot chết. Ba năm sau đó, một tòa án đặc biệt do Liên hợp quốc bảo trợ được lập để xét xử các tội ác của Khmer Đỏ.
Năm 2004, Sihanouk đột ngột thoái vị vì lý do sức khỏe và nhường ngôi cho con trai là Sihamoni nắm vương quyền. Kể từ sau đó ông thường ở Bắc Kinh để chữa bệnh ung thư. Cựu vương qua đời khi gần đến sinh nhật thứ 90 tại Trung Quốc.
Hà Giang