Thị trường tài chính quốc tế những ngày qua chứng kiến sự điều chỉnh mạnh của lợi tức trái phiếu Chính phủ Ireland. Tuy đã có dấu hiệu tăng chậm lại kể từ đầu tháng 11 nhưng tính từ tháng 8 đến nay, lợi tức trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Ireland đã tăng khoảng 2%, lên gần 7% một năm.
Lợi tức trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Ireland. Nguồn: Tradingeconomics |
Lý do của điều chỉnh này là sự mất lòng tin của nhà đầu tư đối với tình trạng nợ công đang có dấu hiệu ngày một trầm trọng tại quốc gia này.
Theo tuyên bố mới nhất của Bộ Tài chính Ireland, nước này vẫn có khả năng trả các khoản nợ cho đến hết năm 2010. Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra với Ireland trong những năm tiếp theo vẫn khiến giới phân tích hoài nghi nhất vào lúc này.
Tuy là khủng hoảng nợ công, tương tự như trường hợp của Hy Lạp nhưng vấn đề của Ireland ở thời điểm hiện tại có nhiều điểm tương đồng so với cuộc khủng hoảng tài chính tại Mỹ năm 2008, khi những bất ổn của thị trường nhà đất lan dần sang hệ thống ngân hàng.
Suốt 3 năm qua, người ta khó tìm thấy một ngày tươi sáng trên thị trường nhà đất tại Ireland. Giá nhà giảm 50-60% trong suốt giai đoạn này khiến cho tỷ lệ nợ xấu (đặc biệt là nợ của các công ty phát triển bất động sản) tăng đến mức báo động. Hệ thống ngân hàng, theo đó bị đặt trước nguy cơ đổ vỡ khiến Chính phủ phải ra tay can thiệp, cho dù cái giá phải trả là nợ công tăng cao.
Theo cam kết của Ireland với EU, nước này sẽ phải giảm tỷ lệ thâm hụt ngân sách từ mức 12% GDP hiện tại (nếu tính cả nợ xấu trong hệ thống ngân hàng, con số này là 32%) xuống mức 4% vào năm 2014. Để thực hiện lời hứa này, Chính phủ Ireland dự định sẽ tăng thu, giảm chi nhằm tiết kiệm khoảng 8 tỷ USD, qua đó cắt giảm thâm hụt xuống còn 9,5-,9,75% trong năm sau.
Người Ireland lo lắng trước chính sách thắt lưng buộc bụng của Chính phủ. Ảnh: AFP |
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng biện pháp này, nếu được áp dụng, sẽ chỉ làm cho nền kinh tế Ireland thêm ốm yếu bởi nguồn tăng thu ngân sách sẽ chủ yếu đến từ việc đánh thuế người dân và doanh nghiệp.
Một giải pháp khác, được giới phân tích đề cập trong những ngày qua là việc Ireland có thể “cầu viện” sự giúp đỡ của châu Âu. Một nguồn tin của hãng BBC cho biết quốc gia với hơn 4 triệu dân này có thể cần đến 110 tỷ USD từ Quỹ Bình ổn tài chính châu Âu (EFSF) nhằm giải quyết khó khăn.
Về phần mình, mặc dù cho biết đang tìm kiếm nguồn tài chính từ các đối tác quốc tế nhưng Chính phủ Ireland khẳng định họ chưa cần đến sự giúp đỡ của EU. Giới phân tích cho rằng sở dĩ Dublin cố tình “làm kiêu” là do lo ngại những điều kiện ngặt nghèo có thể phải áp dụng nếu sử dụng nguồn tài chính chung của khối, tương tự trường hợp của Hy Lạp.
Tuy vậy, chủ đề Ireland vẫn sẽ là nội dung chính của cuộc họp giữa các Bộ trưởng tài chính EU, diễn ra tại Brussels (Bỉ) trong ngày hôm nay (16/11). Cuộc gặp gỡ này sẽ có sự tham gia của Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso cũng như Tùy viên kinh tế Olli Rehn. Tuy nhiên, quyết định giúp đỡ sẽ chỉ được xem xét nếu phía Ireland lên tiếng yêu cầu.
Nhật Minh