Ngày 29/9, TAND Hà Nội kết thúc phiên xét xử đại án OceanBank kéo dài một tháng. Tại bản án sơ thẩm, Hà Văn Thắm (cựu chủ tịch HĐQT OceanBank) bị tuyên án tù chung thân. Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn (cựu tổng giám đốc OceanBank) nhận án tử hình.
49 đồng phạm của hai ông Sơn và Thắm phải nhận các mức án từ 24 tháng cải tạo không giam giữ tới 22 năm tù. Ngoài hình phạt tù, một số bị cáo còn bị tuyên buộc bồi thường dân sự cho nguyên đơn dân sự là OceanBank và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Bên cạnh đó, TAND Hà Nội cũng đưa ra một số kiến nghị, "xử lý hậu phiên toà".
Chưa có quy định mua ngân hàng với giá 0 đồng
Trong bản án, TAND Hà Nội cho rằng Luật Ngân hàng nhà nước và Luật các tổ chức tín dụng (mới) không có quy định về việc mua bắt buộc các tổ chức tín dụng với giá 0 đồng. Việc mua bán cũng chưa được quy định trong các các văn bản pháp luật khác.
Mặt khác việc mua lại các tổ chức tín dụng làm tăng gánh nặng cho ngân sách nhà nước khi buộc phải chi tiền khắc phục các hậu quả mà tổ chức tín dụng gây ra. Việc mua này cũng sẽ không bảo đảm quyền lợi của các cổ đông và những người có liên quan tại OceanBank.
Với các phân tích trên, tòa kiến nghị Chính phủ xem xét, đánh giá lại việc mua lại một số tổ chức tín dụng (trong đó có OceanBank) cho phù hợp với các quy định của pháp luật hiện hành.
Nghi vấn bỏ lọt tội phạm
HĐXX nhận định ông Sơn đã chiếm đoạt hơn 246 tỷ đồng nhưng không hợp tác, không khai báo thành khẩn về việc chi tiền cho những ai. Điều này gây khó khăn cho việc thu hồi tài sản, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bị cáo. Toà đề nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ.
Với Trưởng ban kiểm soát OceanBank Bùi Văn Hải, HĐXX cho rằng có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị xem xét.
Theo lời khai của các bị cáo Nguyễn Thị Thu Ba và Đỗ Đại Khôi Trang tại toà, HĐXX nhận thấy Phó tổng giám đốc OceanBank Trần Thanh Quang có dấu hiệu vi phạm pháp luật, nên kiến nghị xem xét, điều tra.
HĐXX kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét trách nhiệm các cán bộ thuộc cơ quan thanh tra, giám sát do không làm hết chức trách trong giai đoạn thanh tra, kiểm tra OceanBank năm 2009-2014.
Toà còn kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ trách nhiệm của các cá nhân thuộc Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong việc thanh tra, giám sát OceanBank.
Xác minh nghi vấn "ép" gửi tiền vào OceanBank
Về việc thất thoát số tiền 800 tỷ đồng do PVN góp vốn vào OceanBank, toà cho biết do thời hạn điều tra đã hết, cơ quan điều tra tách hành vi này để làm rõ trong giai đoạn 2 của vụ án. Cơ quan cảnh sát điều tra đã khởi tố một số lãnh đạo của PVN về hành vi làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. HĐXX tiếp tục kiến nghị làm rõ hành vi của các cá nhân này liên quan việc góp vốn và quản lý phần vốn góp của PVN tại OceanBank để bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.
Theo HĐXX, cũng tại phiên tòa, Nguyễn Xuân Sơn khai và xuất trình tài liệu liên quan đến việc bị cáo không có thẩm quyền chỉ đạo các công ty thành viên PVN gửi tiền vào OceanBank, đây là chủ trương của lãnh đạo Tập đoàn.
Do vậy, HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi, trách nhiệm của những người có liên quan việc chỉ đạo các công ty thành viên của PVN gửi tiền vào OceanBank, nếu có vi phạm thì xử lý theo pháp luật.
Việc chi tiền của OceanBank có dấu hiệu tiếp tay tham nhũng
Theo HĐXX, tại tòa, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn khai lúc làm Tổng giám đốc OceanBank đã đưa 30-40 tỷ đồng để "chăm sóc" cựu kế toán trưởng Tập đoàn Dầu khí Ninh Văn Quỳnh. Khi về làm Phó tổng giám đốc PVN, ông Sơn nhận tiếp hơn 200 tỷ đồng từ ông Thắm và lại đưa cho ông Quỳnh.
Tuy nhiên khi đối chất, ông Quỳnh chỉ khai đã nhận từ ông Sơn 20 tỷ đồng. Dù cơ quan điều tra mới đây đã khởi tố ông Quỳnh để xác minh việc này nhưng tòa kiến nghị cần tiếp tục mở rộng xác minh với nghi can này và làm rõ hành vi của những người khác có liên quan.
Tòa nhận thấy, việc OceanBank chi lãi suất ngoài hợp đồng cho các tổ chức kinh tế có vốn của nhà nước, thực chất là chi cho lãnh đạo của các tổ chức này. "Việc này có dấu hiệu móc nối, lợi dụng tài sản chung để trục lợi cá nhân, có dấu hiệu tiếp tay cho tham nhũng", bản án nhận định.
HĐXX kiến nghị tiếp tục điều tra hành vi của các cá nhân, tập thể trong hồ sơ vụ án và những cá nhân, tập thể khác (nếu có) để thu hồi tiền cho nhà nước.