Bị cáo Hồ Xuân Hương, nguyên kế toán của Công ty Kim Lợi, khai theo lệnh Phượng, Hương đã lập hai hệ thống sổ sách kế toán: một hệ thống về hoạt động kinh doanh bình thường, còn một hệ thống sổ theo dõi việc xuất nhập hàng kim khí điện máy. Để chuyển tiền ra nước ngoài, kế toán Công ty Đông Hải, Ngô Viết Lâm, đã nhiều lần làm giả các hợp đồng ngoại thương (có sự giúp đỡ của Nguyễn Tuấn Tú, nhân viên Kim Lợi, trong việc làm giả các con dấu, cung cấp vận đơn) cho Công ty Dịch vụ thuỷ sản Mỹ Tho và Công ty Thương mại Hoà Bình (Vĩnh Long). Dựa trên các hợp đồng, Hương đã đem tiền của Kim Lợi gửi vào tài khoản của hai công ty này để chuyển ra nước ngoài.
Tại toà, Hương và Tú đều khai làm việc trên theo chỉ đạo của Trương Xuyên Kim. Khi HĐXX hỏi chức vụ của Kim trong Kim Lợi, các bị cáo đều nói: “Kim không có chức vụ gì, nhưng thấy thường ngồi trong phòng giám đốc Phượng". Tại cơ quan điều tra, Tú khai khá thành thật về việc điều hành các hoạt động nhập lậu hàng hoá của Phượng, nhưng đã đổi lại lời khai tại phiên toà.
Tương tự, nhóm các bị cáo bị truy tố về hai tội buôn lậu và hối lộ đều đổ hết tội cho bị can Trầm Tấn Tài, kẻ đang bị truy nã. Theo cáo trạng, để xin được chuyển tiếp hàng lậu từ TP HCM về Cần Thơ, Long An kiểm hoá, Tài đã thoả thuận với Phùng Long Thất (nguyên trưởng Phòng Điều tra Chống buôn lậu 1, Cục Hải quan TP HCM, đã bị tuyên án tử hình trong vụ Tân Trường Sanh) đưa tiền hối lộ với mức 1 triệu đồng/container 20 feet, 2 triệu đồng/container 40 feet và 500.000 đồng cho hàng rời. Trần Quốc Cường và Trần Kim Phương Tiên (nhân viên Đông Hải) là những người được Tài tin tưởng, nhiều lần cùng với Tài đưa hối lộ cho hải quan, trong đó, Cường đã trực tiếp hối lộ Hải quan TP 400 triệu đồng, Hải quan Cần Thơ 100 triệu đồng; Tiên đưa hối lộ 25 triệu đồng cho Hải quan TP HCM.
Tuy nhiên, tại phiên toà, cả Cường và Tiên đều cho rằng mình không đưa hoặc đưa rất ít, mọi việc giao dịch, thu xếp với hải quan đều do Tài thực hiện. Cường chỉ thừa nhận có đưa tiền cho Huỳnh Tấn Hùng (nhân viên Phòng Điều tra Chống buôn lậu 1) một lần 1 triệu đồng, những lần khác chỉ mang phong bì tiền từ xe vào để Tài đưa Hùng. Tiên cũng cho rằng đã đưa hối lộ cho Hùng khoảng 5-6 triệu đồng. Sau một lần cầm phong bì 2 triệu đồng do Tài đưa chuyển cho Hùng, Tiên lén lấy bớt 100.000 đồng nên Hùng đã nói lại với Tài và Tài không cho làm việc này nữa.
Những thủ đoạn buôn lậu của Phượng và Tài
Theo tài liệu của cơ quan chức năng, đầu năm 1993, Đỗ Thị Mỹ Phượng, tự Phượng lai (sinh 1958, thường trú phường 15, quận Phú Nhuận) xin thành lập Công ty TNHH Kim Lợi do Phượng làm giám đốc, trụ sở đặt tại đường Trần Huy Liệu, phường 15. Ngành nghề kinh doanh là bách hoá, vải, thủ công mỹ nghệ, kim khí điện máy, xe gắn máy, xe ôtô và phụ tùng các loại với vốn điều lệ 500 triệu đồng.
Tháng 4/1995, Phượng lại thành lập một công ty mới, Công ty TNHH Hoàng Việt và đến năm 1997, Phượng thành lập thêm Công ty TNHH Kiến Lâm. Tuy tồn tại 3 công ty nhưng thực chất toàn bộ nguồn vốn và hoạt động kinh doanh đều do Phượng quản lý và tổ chức thực hiện. Lợi dụng những sơ hở của cơ chế quản lý, từ tháng 6/1996 đến ngày vụ án bị phát hiện, Phượng đã cấu kết với Trầm Tấn Tài, Trương Xuyên Kim và một số đối tượng khác tổ chức nhập lậu vào thị trường Việt Nam số lượng khá lớn nhiều chủng loại hàng hoá khác nhau.
Một trong những thủ đoạn buôn lậu xuyên suốt vụ án mà Phượng sử dụng là móc nối với chủ hàng nước ngoài, đóng hàng lậu vào container chuyển về Việt Nam, mà chủ yếu là những mặt hàng tiêu dùng Nhà nước quản lý bằng hạn ngạch, có thuế suất nhập khẩu cao, như hàng điện tử, điện gia dụng, điện lạnh, vải, rượu ngoại... Còn Tài quan hệ với các doanh nghiệp nhà nước có giấy phép nhập khẩu trực tiếp như Công ty Thương mại Hoà Bình (Vĩnh Long), Công ty Dịch vụ thuỷ sản Mỹ Tho (Tiền Giang), Công ty Đông Hải (Trà Vinh), Công ty Thương mại Vĩnh Long, để các công ty này ký hợp đồng nhập các loại hàng được Nhà nước miễn thuế hoặc có mức thuế suất thấp, như hạt nhựa, polyestes, máy thuỷ... Phượng soạn thảo sẵn, đưa các hợp đồng này cho các doanh nghiệp trên ký khống, chẳng cần biết đối tác là ai, không tham gia vào việc đàm phán giá cả, chủng loại, chất lượng hàng... Còn việc thanh toán tiền hàng, Phượng báo cho Tài tên người thụ hưởng ở nước ngoài, số tài khoản và số ngoại tệ cần chuyển. Sau đó, Tài yêu cầu doanh nghiệp cử người cùng với người của Phượng ra ngân hàng, làm thủ tục mua ngoại tệ, chuyển ra nước ngoài.
Thông qua Tài, Phượng cùng đồng bọn móc ngoặc với một số cán bộ có trách nhiệm của Hải quan Long An, Cần Thơ và một số cán bộ hải quan làm nhiệm vụ kiểm hoá, để họ thực hiện sai quy trình kiểm hoá, làm "ngơ" cho Phượng và đồng bọn buôn lậu. Khi hàng đã nhập vào cảng Sài Gòn, Tài yêu cầu các doanh nghiệp đã ký hợp đồng nhập hàng, làm thủ tục mở tờ khai hải quan, xin chuyển tiếp hàng về các tỉnh Long An, Cần Thơ... để kiểm hoá và làm thủ tục hải quan. Đồng thời cấp giấy giới thiệu khống để Tài cử Trần Quốc Cường và Trần Kim Phương Tiên, là những người được Tài giao chuyên đi nhận hàng tại cảng, điền tên vào giấy giới thiệu với tư cách là chủ hàng. Hai người này sẽ cùng hải quan địa phương làm thủ tục hải quan vào cảng Sài Gòn, nhập hàng chuyển tiếp đưa thẳng vào kho của Phượng, Tài, sau đó chuyển hàng đến các địa điểm tiêu thụ.
Để chuẩn bị cho việc chứa hàng nhập lậu, Phượng và đồng bọn đã thông qua tư cách pháp nhân của Đông Hải để ký hợp đồng thuê hơn 5.000 m2 nhà kho và đất của cơ quan Nhà nước.
(Theo Tuổi Trẻ, CA TP HCM, 13/7)
Theo dòng sự kiện:
Vụ Mỹ Phượng: 3 bị cáo đầu tiên đổ tội cho kẻ đang bỏ trốn (12/7)
Cách ly Đỗ Thị Mỹ Phượng trong phần xét hỏi (11/7)
10/7: Xét xử vụ án 119 container hàng lậu (4/7)
Cán bộ hải quan “thoát nạn” trong vụ Đỗ Thị Mỹ Phượng (15/6)
Lần thứ hai trả hồ sơ vụ 143 tỷ đồng hàng lậu cho VKS (21/3)