Thẩm phán chủ tọa là ông Phạm Đức Tuyên, Phó chánh án TAND Hải Phòng. 7 luật sư có mặt tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho 6 bị cáo (4 bị tạm giam và 2 tại ngoại). Trong số này, luật sư Nguyễn Việt Hùng bào chữa cho bị cáo Đoàn Văn Vươn và Đoàn Văn Quý. Phía các bị hại mời một luật sư.
Tòa thông báo triệu tập 8 nhân chứng nhưng chỉ 4 người có mặt. Theo đề nghị của đại diện VKS, bình gas do bị cáo kích nổ được mang ra làm vật chứng trước tòa.
Cảnh cổng tòa án chừng 100 mét, công an và nhiều lực lượng chức năng đã có mặt để làm nhiệm vụ, hạn chế giao thông quanh khu vực này. Hàng trăm người dân, phần đông là phụ nữ, tập trung ở gần tòa án để theo dõi phiên xử. Hơn 40 phóng viên của nhiều cơ quan báo chí theo dõi quá trình xét xử qua màn hình được truyền trực tiếp từ phòng xử.
Ông Đoàn Văn Vươn ra tòa sáng 2/4. Ảnh: Hà Anh. |
Theo cơ quan công tố, năm 1993, ông Vươn được UBND huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) giao 21 ha đất bãi bồi ngoài đê biển quốc gia thuộc xã Quang Vinh để nuôi trồng thủy sản, thời hạn 14 năm. Trong quá trình đắp bờ, ông Vươn được cho là đã lấn chiếm hơn 19ha.
Tháng 4/2009, UBND huyện Tiên Lãng ra quyết định thu hồi hơn 19 ha do đã hết thời hạn sử dụng. Không đồng ý việc này, ông Vươn khởi kiện, song bị bác đơn. Sau đó, huyện ra quyết định cưỡng chế, ấn định ngày thực thi là 5-6/1/2012.
VKSND Hải Phòng cáo buộc, sau khi nhận được thông báo của chính quyền, ông Vươn đã nhiều lần cùng một số anh em trong gia đình gồm Đoàn Văn Quý, Đoàn Văn Sịnh, Đoàn Văn Thoại, Phạm Thái bàn quyết tâm giữ đầm.
Cơ quan điều tra cho rằng ông Vươn cùng các bị can Sịnh, Quý, Thoại, Báu cùng một số người trong gia đình đã làm 5 hàng rào ngăn cản tại các lối vào khu đầm và trải rơm và tưới xăng trên đường...
Với 4 kíp nổ điện cất giữ sau khi rời quân ngũ, ông Vươn bị cáo buộc đã hướng dẫn ông Quý đấu nối dây điện vào bình ắc quy đến hai quả mìn tự tạo chôn ở hai lối vào để kích nổ bình gas. Trên mỗi bình gas có hai nửa bao đá với mục đích khi gas nổ đá sẽ văng vào người tham gia cưỡng chế gây sát thương.
Bình gas do bị cáo kích nổ được mang ra làm vật chứng trước tòa. Ảnh: Hà Anh. |
Theo lời khai tại cơ quan điều tra, sáng 5/1/2012, thấy tổ công tác số 3 của đoàn cưỡng chế đến sát hàng rào, ông Quý kích nổ mìn làm bình gas tung lên nhưng không phát nổ. Khi tổ công tác vào thêm chừng 12 m, ông Quý bắn hai phát súng hoa cải. Thấy Thoại cầm súng mang lên tầng 2, ông Quý tiếp tục bắn phát thứ ba. Vụ việc khiến 7 người bị thương, trong đó người nặng nhất bị 23 vết thương.
Trước khi cùng Thoại, Thái chạy ra thuyền để bỏ trốn, ông Quý chạy ra đổ xăng vào rơm đốt nhưng không cháy do hôm trước trời mưa. Hai ngày sau, ông Quý đến Công an Hải Phòng đầu thú, khai cất giấu 2 súng bắn đạn hoa cải ở một bờ đê tại tỉnh Thái Bình.
VKS quy kết bị cáo Vươn, Quý, Sịnh, Vệ đã có hành vi đồng phạm tội giết người. Theo khung hình phạt bị truy tố, 4 bị cáo phải đối mặt khung phạt 12-20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Bị cáo Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) và Phạm Thị Báu (vợ ông Quý) bị VKS cho là đã tiếp nhận ý chí của bị cáo Vươn, Quý, Sịnh về việc chống người thi hành công vụ; trực tiếp tham gia làm hàng rào, trải rơm, mua xăng... phạm tội Chống người thi hành công vụ. Hai nữ bị cáo được tại ngoại này bị truy tố theo khung hình phạt 2-7 năm.
Toàn cảnh phiên xử. Ảnh: TTXVN. |
Cơ quan công tố cho hay, bị cáo Vươn, Quý, Sịnh, Thoại, Vệ và Thái còn có hành vi chống người thi hành công vụ nhưng đã bị khởi tố, truy về tội Giết người nên không xử lý về tội Chống người thi hành công vụ.
Bị can Thoại và Thái đang bỏ trốn nên nhà chức trách sẽ điều tra, xử lý sau khi bắt được.
- Ngày 5/1/2012, hơn 100 cảnh sát, bộ đội tham gia cưỡng chế, thu hồi đất của gia đình ông Vươn. Một số thành viên trong gia đình ông Vươn chống đối làm 7 người bị thương, trong số này có người đứng đầu lực lượng công an huyện Tiên Lãng. - Chiều 5/1/2012, hai căn nhà của ông Vươn và Quý đã bị đốt, đập phá. - Ngày 10/1/2012, ông Vươn cùng Đoàn Văn Quý (46 tuổi), Đoàn Văn Vươn (49 tuổi), Đoàn Văn Sịnh (55 tuổi) và Đoàn Văn Vệ (38 tuổi) bị khởi tố, bắt tạm giam về tội Giết người. Phạm Thị Báu và Nguyễn Thị Thương bị khởi tố về tội chống người thi hành công vụ. - Ngày 10/2/2012, Thủ tướng kết luận các quyết định thu hồi, cưỡng chế 19,3 ha đầm tôm của gia đình ông Vươn đều trái luật. - Cuối tháng 3/2012, 50 cán bộ tại huyện Tiên Lãng bị kiểm điểm, xử lý. Tập thể Ban cán sự Đảng UBND Hải Phòng bị kỷ luật khiển trách. - Tháng 1/2013, liên quan trách nhiệm trong vụ phá nhà ông Vươn, nguyên chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền bị khởi tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Trước đó, nguyên phó chủ tịch Nguyễn Văn Khanh và 3 bị can Phạm Xuân Hoa (nguyên trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện, phó trưởng ban chỉ đạo cưỡng chế), Lê Thanh Liêm (nguyên chủ tịch xã Vinh Quang) và Phạm Đăng Hoan (nguyên bí thư xã) đã bị xử lý hình sự về tội Hủy hoại tài sản. Ông Hiền cùng các thuộc cấp sẽ bị xét xử vào ngày 8/4 tại TAND Hải Phòng. Phiên xử do Chánh án Trần Thị Thu Hà làm chủ tọa. |
Hà Anh - Việt Dũng