Trong quyết định kháng nghị mới đây, VKSND Cấp cao đề nghị tòa phúc thẩm hủy án, điều tra xét xử lại đối với cựu Chủ tịch VN Pharma Nguyễn Minh Hùng và đồng phạm.
Theo VKS, tòa cấp sơ thẩm xử phạt các bị cáo về tội Buôn lậu và Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức là chưa đầy đủ, chưa toàn diện và chưa phản ánh đúng bản chất.
Vụ án có dấu hiệu lọt người lọt tội, hình phạt áp dụng đối với các bị cáo là quá nhẹ, không tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi, gây bất bình dư luận. Nhiều vấn đề chưa được làm rõ cần được điều tra để xử đúng người đúng tội đảm bảo tính nghiêm minh.
"Ý thức của các bị cáo từ khi thỏa thuận mua bán, làm đơn đặt hàng, lập hồ sơ xin phép nhập khẩu, chuẩn bị bán hàng thông qua đấu thầu, chi trước tiền hoa hồng cho bác sĩ… đến khi làm thủ tục thông quan là để bán hàng giả nhằm thu lợi bất chính, bất chấp hậu quả xảy ra", VKS nhận định.
Cơ quan công tố cho rằng, hành vi của các bị cáo phải được xem xét toàn diện cùng với các chứng cứ khác, đồng thời giám định lại để đảm bảo xác định đúng tội danh. Từ đó, mới có đường lối xử lý vụ án đúng pháp luật.
Cựu Chủ tịch VN Pharma tại tòa. Ảnh: Hải Duyên.
Về kết luận giám định lô thuốc trong hồ sơ, theo VKS, ngày 17/12/2014, Bộ Y tế thành lập Hội đồng giám định lô hàng có nhãn mác thuốc H-Capita 500mg với thành phần gồm 10 người. Ông Đỗ Văn Đông - Phó Cục trưởng Cục quản lý Dược làm Chủ tịch Hội đồng.
Trong khi đó, ông Đông là cấp dưới của ông Trương Quốc Cường - Cục trưởng Cục quản lý Dược - người đã ký văn bản cấp phép cho VN Pharma nhập khẩu lô hàng trên, là chưa đảm bảo tính khách quan.
"Cục quản lý dược là đơn vị cấp phép nhập khẩu, quá trình cấp phép có nhiều sai phạm nên là đơn vị cần xem xét trong vụ án này. Nhưng lại tham gia giám định chuyên môn lô hàng do mình cấp phép... tham gia tố tụng với tư cách giám định viên tư pháp là chưa đảm bảo tính khách quan", kháng nghị nêu.
Ngày 22/4/2015, Hội đồng giám định Bộ Y tế kết luận: "Lô hàng có nhãn mác thuốc H-Capita500mg Caplet chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người". Thành phần tạp chất là 17% (trong khi cho phép không quá 1%).
Theo quy định của các văn bản pháp luật, thuốc kém chất lượng là thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Còn thuốc giả là sản phẩm được sản xuất dưới dạng thuốc với ý đồ lừa đảo, thuộc một trong những trường hợp: không có dược chất; có dược chất nhưng không có hàm lượng đã đăng ký; có dược chất khác với dược chất ghi trên nhãn…
Như vậy, kết luận giám định của Bộ Y tế có nhiều mâu thuẫn, không phù hợp với quy định của pháp luật và thực tế khách quan của vụ án.
"Giám định cho rằng thuốc này không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người, trong khi các bị cáo nhập về với mục đích chữa bệnh ung thư cho người. Nhưng cũng chính kết luận lại cho rằng đây là thuốc kém chất lượng mà không kết luận là thuốc giả", VKS phân tích và kiến nghị phải trưng cầu giám định lại với thành phần Hội đồng giám định khác để đảm bảo tính khách quan và chính xác.
VKS cũng đưa ra nhiều căn cứ cho rằng, cấp sơ thẩm chưa làm rõ trách nhiệm của các cá nhân thuộc Cục quản lý Dược liên quan việc thẩm định hồ sơ và cấp phép nhập khẩu lô thuốc H-Capita 500mg và 3 lô thuốc khác đã nhập khẩu vào Việt Nam.
"Chính việc làm tắc trách của Cục quản lý Dược Bộ Y tế đã tạo điều kiện thuận lợi cho các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội", VKS nêu quan điểm và cho rằng cần điều tra làm rõ hành vi thiếu trách nhiệm của tổ thẩm định và lãnh đạo Cục quản lý Dược - Bộ Y tế để xử lý.
Theo VKS, ngoài làm khống hồ sơ nhập lô thuốc H-Capita 500mg Caplet, ông Hùng và các đồng phạm còn thực hiện hành vi tương tự đối với hồ sơ của 7 loại thuốc khác lấy tên là Helix Canada. Chúng đã được Cục quản lý Dược cấp giấy phép nhập khẩu, cấp sổ đăng ký lưu hành. Do đó, cần điều tra làm rõ, để xử lý chung trong một vụ án đảm bảo tính toàn diện, đánh giá đúng quy mô, tính chất của vụ án.
Quá trình điều tra, các bị cáo khai đã chi khoảng 7,5 tỷ đồng cho các bác sĩ, bệnh viện để tiêu thụ thuốc. Số tiền này lớn hơn giá trị lô thuốc 9.300 hộp thuốc H-Capita 500mg. Do đó, VKS cho rằng, cần phải làm rõ số tiền này chi cho lô thuốc nào, những người có liên quan và cần xử lý vật chứng xung công quỹ do đây là tiền phạm pháp.
Ngày 26/9, đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ đã đến Bộ Y tế công bố quyết định thanh tra việc cấp phép nhập khẩu và cấp giấy đăng ký lưu hành đối với 7 loại thuốc do Công ty Helix Pharmaceuticals Inc, Canada sản xuất. Cuộc thanh tra có thể kéo dài trong vòng 60 ngày.
Hồi đầu tháng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ tiến hành công việc này, báo cáo kết quả lên Thủ tướng trước ngày 31/12.
Bản án sơ thẩm xác định, năm 2013-2014, Hùng đặt Cường mua thuốc tân dược của Công ty Helix Pharmaceuticals Canada sản xuất để cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam. Do không có hồ sơ kỹ thuật, tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc để nộp cho Cục quản lý dược thẩm định theo quy định, Hùng chỉ đạo nhân viên thuê người làm giả hồ sơ kỹ thuật thuốc trị ung thư H - Capita 500mg.
Chủ tịch VN Pharma còn chỉ đạo nhân viên làm giả các chứng từ, thủ tục thanh toán để được Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H - Capita 500mg Caplet để chữa bệnh ung thư, trị giá hơn 250.000 USD (khoảng hơn 5,3 tỷ đồng).
Quá trình xét xử, bị cáo Hùng thừa nhận trách nhiệm trong việc nhập lô thuốc nhưng cho rằng "chỉ sai phạm về thủ tục hành chính". "Về ý thức chủ quan bị cáo không biết lô hàng này là giả", ông Hùng khai và cho biết khi phát hiện đối tác cung cấp thuốc không đạt yêu cầu đã chủ động nhờ Bộ Y tế và cơ quan công an giám định, niêm phong lô hàng.
TAND TP HCM xử sơ thẩm hồi tháng trước tuyên phạt ông Hùng và Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty Thương mại hàng hải quốc tế H&C) 12 năm tù về tội Buôn lậu.
Liên quan vụ án 7 bị cáo khác nhận từ 2 năm tù (cho hưởng án treo) tới 5 năm tù về tội Buôn lậu hoặc Làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức.
Hải Duyên